متشابه القرآن تأليف داده است . 6 . المصادر ، 7 . معانى القرآن ، 8 . مقطوع القرآن و موصوله ، 9 . النوادر الاصغر ، 10 . النوادر الاوسط ، 11 . النوادر الكبير ، 12 . الوقف والابتداء فى القرآن و غير اينها .
كسائى به سال يكصد و هفتاد و نهم يا هشتاد و دويم يا سيّم يا پنجم يا نهم يا نود و دويم يا سيّم هجرت با هارون خليفه ، مسافرت طوس كرد و در اثناى سفر در قريه زنبوريّه نامى از اعمال رى وفات يافت و محمّد بن حسن فقيه شيبانى نيز كه همسفر او بوده در آن روز در همان قريه بدرود حيات گفت .
هارون گفت كه فقه و علم عربيّه را در خاك رى دفن كرديم و به نوشته ابن النديم ابو يوسف قاضى نيز در همان روز وفات كسائى درگذشت .
و به نوشته بعضى از ارباب تراجم وفات كسائى در طوس واقع شده است .
اما وجه لقب كسائى آنكه در كسا احرام حج بسته بوده و يا خود در مجلس درس اساتيد خود با كسا حاضر مى شده و برخلاف تلامذه ديگر كه با حلّه هاى مخصوص حضور مى يافتند .
در دانشنامه قرآنى ص 1873 درباره او چنين آمده است:
ابوالحسن على بن حمزة بن عبداللّه بن بهمن بن فيروز اسدى كوفى كسائى(119 ـ 179 ق) قارى ايرانى و يكى از قراء سبعه . برخى او را شيعه دانسته اند . در كوفه مى زيست . قرائت را نزد عبدالرحمن بن ابى ليلى و حمزة بن حبيب ، عيسى بن عمر همدانى ، اعمش ، ابوبكر بن عياش ، سليمان بن ارقم ، امام جعفر صادق عليه السلام و ابان بن تغلب آموخت . قرائت كسائى هر جا كه با حمزه مخالف است ، مطابق با قرائت ابن ابى ليلى است . زيرا ابو ليلى حروف را همچون على عليه السلام قرائت مى كرد . ^۱ راويان كسائى عبارتند از: حفص دورى (ابو عمرو حفص بن عمر بن عبدالعزيز دورى) و او نخستين كسى بود كه قراآت را جمع آورى كرد . و ديگرى ابوالحارث ليث بن خالد مروزى بغدادى ، همچنين اسحاق بن ابراهيم مروزى و هاشم يزيدى نيز از او روايت

توفق يابد تقدّم و تصدّر حق او باشد چنانچه شما از من مسئله فقهيّه بپرسى و من با قواعد نحويّه تطبيقش كرده و جواب گويم و بالعكس من هم از شما مسئله نحويّه بپرسم شما با قواعد فقهيّه موازنه كرده و جواب بگوييد . محمّد نيز موافقت كرد و از كسائى پرسيد كه سهو در سجده سهو موجب سجده سهو ديگر مى باشد يا نه؟ كسائى فورا گفت نمى شود زيرا كه از قواعد مقرّره نحويّه است: اَلمُصغر لايُصغَرُ .
بعد از آن كسائى نيز نظير همان مسئله اقرار راجع به قتل غلام را سؤال كرده و گفت اگر كسى نزد شما بگويد اَنَا سارِقُ ثَوبِ فُلانِ (بضمّ قاف با اضافه) و ديگرى نيز همان جمله را با تنوين قاف و بى اضافه بگويد در اين صورت وظيفه دينى اسلامى چه بوده و كدام يك از آن دو كس محكوم به سارقيّت و قطع يد است؟ محمّد بن حسن نيز مثل ابو يوسف قاضى در مسئله اولى گفت جمله مذكوره در هر دو حالت اضافه و عدم اضافه ، اقرار به سرقت بوده و هر دو كس محكوم به قطع يد مى باشند پس كسائى به همان روش مذكور تخطئه نمود .
ابن خلّكان گويد:
روزى كسائى در مجلس هارون به محمّد بن حسن گفت هر كس در علوم عربيّه متبحّر گردد در تمامى علوم بهره ور باشد اينك محمّد بن حسن همان مسئله سجده سهو را پرسيد و همان جواب را شنيد . نيز پرسيد كه اگر كسى طلاق را معلّق به وقوع ازدواج نمايد (بدين معنى كه زيد با صيغه عربى پيش از ازدواج بهند بگويد كه اگر ازدواج كنيم تو مطلّقه هستى) آيا بعد از ازدواج آن طلاق وقوع مى يابد يا نه . كسائى گفت نمى شود زيرا كه از امثال مشهور است: السيل لا يسبق المطر .
بارى از تأليفات كسائى است:
1 . الحروف ، 2 . العدد ، 3 . القرائات ، 4 . لحن العامة يا ما تلحن فى العوام ،
5 . متشابه القرآن: به نوشته سيوطى كسائى نخستين كسى است كه در متشابهات قرآنى تأليف داده لكن چنانچه مذكور است حمزة بن حبيب زيات استاد كسائى نيز