96

غلامرضا اصفهانى

(1250 ـ 1304/1307ق)

در اصفهان به دنيا آمد . پدرش از قنادان اصفهان بود كه در اواخر عمر به تهران آمد . وى يكى از معروف ترين خوشنويسان بزرگ و معاصر ميرزا محمّد رضا كلهر بود .
او هنوز كودك بود كه به علت حسن خطش شهره گرديد . روزى سطرى از خط او را به نظر محمّد شاه قاجار رسانيدند و وى او را احضار و پس از امتحان ، او را به تعليم مشق خط شاهزادگان مأمور كرد و او چند سال مشغول اين امر بود .
بعد از فوت محمّد شاه ، در خانه خود به تحرير و تعليم پرداخت . ميرزا غلام رضا جمله خطوط نستعليق ، از شش دانگه كتيبه تا كتابت خفى و غبار ، را استادانه مى نوشت و در شكسته نويسى هم مهارت داشت و غالبا خط خود را با رقمهاى: «غلام رضا ، يا على مدد» ، «يا على مدد» مشخص كرده است .
از شاگردان وى:
ميرزا ابراهيم تهرانى مشهور به ميرزا عمو ،
ميرزا حسين خان كاتب الخاقان ،
شاهزاده عباسقلى ميرزا ذبيح السلطنه ،
ميرزا حسين خوشنويسان ،
عبدالكريم تهرانى مى باشند .
مقبره اش در صفائيه شهر رى است . از آثار وى:

دكترا در علوم از طرف شوراى عالى دانشگاه بوى اعطاء شد و مدتها استاد دانشگاه ـ رئيس دانشكده فنى بود در سال (1307 ش) معاون وزارت فرهنگ شد و سپس در سال (1324 ش) در كابينه ابراهيم حكيمى و محسن صدر وزير فرهنگ گرديد .
آثار و تأليفات مرحوم رهنما در رياضيات و هيأت و فيزيك زياد است كه قسمتى از آنها به چاپ رسيده است . رهنما در سال 1316 آزمايش علمى آونگ فوكو ^۱ را كه براى اثبات حركت وضعى زمين برهانى است قاطع در تهران تكرار كرد . فوكو دانشمند فرانسوى آزمايش را در زير گنبد پانتئون ^۲ اجراء كرد و رهنما آن را در زير گنبد مسجد سپهسالار جديد تكرار نمود .
رهنما در ارديبهشت ماه 1325 خورشيدى در سن 66 سالگى به مرض سكته قلبى درگذشت و در حضرت عبدالعظيم در باغ جيران در ايوان مقبرهئ ناصر الدين شاه به خاك سپرده شد .

منابع

رجال بامداد ، ج 1 ، ص 174 .