سخن، دو كتيبه چوبى به تاريخ 848ق بر روى در منبت كارى كهنه اى است كه قبلاً ميان مسجد بالاسر و مقبره ناصرالدين شاه بود و سپس آن را در دهانه راهرويى كه به شمال ايوان امامزاده حمزه منتهى مى گردد، كارگذاشتند. در ديوار جنوبى حرم به سمت غرب، به احتمال قوى محرابى بوده كه به دالانى مبدل شده و اكنون به ايوان بقعه امامزاده حمزه متصل مى شود. ^۱
در هرحال اين رواق كه در گذشته بزرگ ترين و زيباترين رواق ها بوده، در عصر صفويان ساخته شده و در عصر قاجار آيينه كارى و سنگ شده است. اندكى از ديواره هاى اطراف آن سنگ مرمر سياه و سفيد و سپس بقيه آينه كارى است. محراب زيبايى از كاشى هاى آينه كارى شده، اين رواق را جلوه خاصى بخشيده است. بين مسجد بالاسر و حرم عبدالعظيم حسنى عليه السلام ، از سمت شرق، درى زيبا و منبت كارى وجود داشت كه به دستور اعتمادالدوله و توسط ميرزا محمد حسين شيرازى به سال 1271ق ساخته شد. ^۲ بر بالاى اين در، پنجره هاى مشبك واقع است كه گرداگرد آن آيينه كارى است. (تصوير شماره 25)

قبلاً اشاره شد مكان مقبره ناصرالدين شاه را مسجد هولاكو مى گفتند. ناصرالدين شاه يكى از همسران خود به نام ملكه جيران را در اين مكان به خاك سپرد و خود نيز پس از كشته شدنش در آن جا دفن شد. اين زن كه ظاهراً محبوب ترينِ زن هاى ناصرالدين شاه بود، به علت حسادت ساير زنان، مسموم و كشته شد. شاه براى جبران مافات و تسليت روحش دستور داد تا مقبره اى ميان حرم عبدالعظيم و امامزاده حمزه براى او بسازند و آن را تزيين و آينه كارى زيبايى كنند. چون اين اقدام ناصرالدين شاه كم كم در افواه عامه اثرى منفى گذاشت و اين سخن بر سر زبان ها افتاد كه شاه يك زن را به حضرتين عبدالعظيم و حمزه ترجيح داده است، لذا ناچار شد تا آينه كارى كامل حرم و اين رواق را هم انجام دهد و راهروى ارتباطى آن دو امامزاده را نيز با گچ برى هاى بسيار زيبا تزيين كند. ^۱ روى قبر همسر او يك مجسمه سنگى نصب شد كه پس از انقلاب آن را به همراه سنگ قبر ناصرالدين شاه برداشته و به موزه كاخ گلستان منتقل كردند. ^۲
اين رواق در شمال قبر امامزاده حمزه قرار دارد و امروزه معبر ارتباط با آن مقبره است. در گذشته اين دوحرم به يكديگر ارتباط نداشت. هنگام سكونت عبدالعظيم حسنى عليه السلام در اين محله، ايشان چنان كه در بحث هاى گذشته اشاره شد از داخل كوچه اى به زيارت اين قبر مى رفتند كه مقابل خانه او قرار داشته است. اين دوقبر كه قبلاً بين آن ها كوچه اى فاصله بود، در دوران قاجار به هم متصل شد، زيرا پس از ايجاد مقبره ناصرالدين شاه، به وسيله راهروى «بين الحرمين»، كه از جنوب حرم مطهر تا برابر ايوان آيينه حرم امامزاده حمزه امتداد دارد ارتباط برقرار گرديد. ايوان آيينه حرم امامزاده حمزه در شرق آن قرار دارد كه دربرابر آن نيز پيش ايوان ستون دار اتابكى است. ^۳
اما برخى نيز ارتباط اين دوبقعه را به پيشتر از آن مربوط مى دانند، يعنى در سده نهم، كه همراه با ساختمان هاى اطراف، اين دوبقعه به صورت يك مجموعه درآمد. سند اين