113
آستان مقدّس حضرت عبدالعظيم حسني (ع) در گذشته و حال

در آن نگهدارى كردند. براى نخستين بار شاه طهماسب دستور داد تا محلى مناسب براى خزانه جديد بيابند. اين موضوع در فرمان سال 950ق عنوان گشته بود. ۱ از آثارى كه امروزه در موزه نگهدارى مى شود مى توان به دو درِ منبت كارى كهن از عصر شاه اسماعيل اول صفوى اشاره كرد كه قبلاً در مدخل مسجد زنانه فعلى (در مشرق) نصب بود. ۲ هم چنين يك درِ منبت كارى ديگر كه داراى دو كتيبه با تاريخ 848ق بوده و در مسجد هولاكو قرار داشت، ۳ همراه پنجره اى نفيس از كاشى كه از آثار عصر ناصرى است و قبلاً بر فراز درِ ميانى ايوان بزرگ شمالى نصب بوده است ۴ را به آن مكان منتقل كردند. از ديگر آثار نسبتاً قابل توجه موزه حضرت، غير از قرآن ها و شمعدان ها و پرده هاى نقاشى، فرش هاى متعدد و مى توان از يك جفت پرده ماهوت مشكى با گل و بوته گلابتون دوزى با اشعارى كه در حاشيه آن ها مرواريددوزى شده اشاره كرد. اين پرده توسط عزت الدوله همسر ناصرالدين شاه براساس اين بيت اهدا شده است:

يگانه گوهر تابنده عزت الدوله
كه با شه آمده از يك طرف چو در يتيم

كارهاى مرواريددوزى و گلابتون آن توسط فاطمه خاتون انجام شده است. ۵

1.هدايتى، همان، ۷۹.

2.همان، ۲۶.

3.مصطفوى، همان ۱/۵۶.

4.مصطفوى، همان، ۱/۱۶۰.

5.نشريه انجمن آثار ملى، ۸۷


آستان مقدّس حضرت عبدالعظيم حسني (ع) در گذشته و حال
112

تحصيل بودند. داخل مدرسه كتابخانه اى وجود داشت و نسخه اى خطى از تفسير مجمع البيان كه توسط امين السلطان وقف مدرسه شده بود، در آن نگهدارى مى شد. در اواخر عصر قاجار اين مدرسه كه تا 1299ق داير بود. كم كم از رونق افتاد و رو به خرابى رفت. و حجره هاى آن تبديل به مقبره هاى خانوادگى شد. پس از آنكه ديوارهاى حجره ها را خراب كردند آنجا به يك قبرستان عمومى تبديل شد. صحن باغ طوطى، همان مكان مدرسه امينيه است.

ج ـ مسجد جامع (عتيق)

در مجاورت صحن (عتيق)، يعنى صحن شمالى، مسجدى ساختند كه از طرف جنوب به صحن، از شمال به مدرسه علميه برهان و از غرب به بازار مرتبط مى شد. اين مسجد كه تاريخ احداث آن روشن نيست، در 1243ق توسط سرتيپ محمد يوسف خان نورى تعمير شده است. اين تاريخ و نام بر لچكى هاى طرفين مسجد ديده مى شود. مسجد داراى دوطبقه رويين براى استفاده در تابستان و زيرين براى استفاده در زمستان است و ديوارهاى آن با كاشى هاى رنگى پوشيده شده است. برخى از آگاهان محلى اظهار مى دارند قبل از ساختمان صحن در زمان قاجار، بين مسجد و بقعه حضرت عبدالعظيم كوچه اى فاصله بود و قسمت وسط مسجد كه اكنون با پنجره هاى مشبك پوشيده شده راهروى مدرسه بوده و طرفين آن را شبستان تشكيل مى داده است. پس از احداث صحن، كوچه نيز به صحن و راهروى مدرسه به مسجد ملحق و دوشبستان نيز به هم متصل شد. آن گاه راهروى مدرسه را بستند و در ديگرى از طرف بازار براى آن باز كردند. (تصوير شماره 27)

د ـ موزه

از ديرهنگام، به سبب تقديم هداياى فراوان از سوى پادشاهان و حكمرانان، اشيا و لوازم نفيسى در اين آستان گردآورى مى شد كه براى حفاظت از آن موزه اى ساختند و

  • نام منبع :
    آستان مقدّس حضرت عبدالعظيم حسني (ع) در گذشته و حال
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
    پیوند معرفی کتاب :
    http://www.hadith.net/post/51992
تعداد بازدید : 144187
صفحه از 303
پرینت  ارسال به