65
آستان مقدّس حضرت عبدالعظيم حسني (ع) در گذشته و حال

صاحب بن عباد آمده كه وى در محله ساربانان در خانه فردى از شيعيان كه در سكة الموالى ساكن بود مقيم شد. ۱
در روايت پيشترگفته، يعنى در ذكر خواب يكى از شيعيان، كه پيامبر صلى الله عليه و آله را در خواب ديده بود، در اين خواب نام سكة الموالى ديده مى شود «... فردا مردى از فرزندزادگان من از سكة الموالى حمل و در كنار درخت سيب در باغ عبدالجبار بن عبدالوهاب به خاك سپرده مى شود...». ۲
شيخ طوسى به مكان دفن عبدالعظيم عليه السلام فقط به عنوان «ومات عبدالعظيم بالرى و قبره هناك» اشاره كرده است. ۳
عبدالعظيم حسنى عليه السلام پس از چندى بيمار شد و سپس در اثر بيمارى درگذشت. ۴ جنازه او را در همان روز به محلى كه بقعه اش امروز در آن جاست حمل كردند. هنگامى كه ايشان را برهنه كردند تا غسل دهند، در گريبان او رقعه اى يافتند كه نسب خود را به اين نحو ذكر كرده بود: «انا عبدالعظيم بن عبداللّه بن على بن حسن بن زيد بن حسن بن على بن ابى طالب عليهم السلام ». ۵
در هرحال او را در آن باغ، كنار درخت سيبى به خاك سپردند و آن جا را براى دفن سادات و اموات وقف كردند. از نام هاى ديگرى كه براى محل دفن ايشان ذكر شده، محله باطان است. اين محله در مغرب محمديه و در شرق و جنوب شرقى دروازه باطان (حوالى ميدان رى كنونى و حرم تا نزديكى قلعه گبرى) واقع و از محله هاى مشهور و مهم بوده است. اين نام را از كلمه يونانى «اكباتان»، كه همان همدان عصر مادها باشد

1.نورى، مستدرك الوسايل، ۳/۶۱۴.

2.نجاشى، همان، ص۲۴۸

3.طوسى، الفهرست، ص ۱۸۴.

4.بعضى نيز احتمال مسموم كردن و به شهادت رسانيدن وى از سوى سلاطين جور را داده و در آن خصوص بحث كرده اند؛ و ما قبلاً به آن اشاره كرده ايم. (بنگريد: كجورى مازندرانى، همان، ص۴۰۱).

5.كجورى مازندرانى، همان، ص۳۹۹


آستان مقدّس حضرت عبدالعظيم حسني (ع) در گذشته و حال
64

فرزندان من، كه در «كوى بردگان» اقامت دارد از دنيا مى رود و نزديك درخت سيبى در باغ عبدالجبار بن عبدالوهاب دفن مى شود. در اين وقت پيامبر صلى الله عليه و آله با دست مبارك خود اشاره به جايى فرمود كه اكنون محل دفن عبدالعظيم حسنى است. اين مرد پس از بيدار شدن از خواب تصميم گرفت زمين مورد نظر را از صاحبش خريدارى كند. صاحب باغ يعنى عبدالجبار بن عبدالوهاب كه به مذهب اهل سنت بود، ۱ وقتى از خواب اين فرد آگاهى يافت به او گفت كه خود نيز چنين خوابى ديده و مى خواهد اين باغ را بر سادات و شيعيان وقف، تا مردگان خود را در اين زمين دفن كنند. ۲
مكان اين باغ كه محل دفن عبدالعظيم حسنى عليه السلام است، به سبب وجود درخت سيب (شجرة التفاح)، به مقابر شجره و نيز مسجد شجره معروف شده است. ۳ باغ يادشده كه در محله باطلان يا كنار دروازه باطلان در خارج از شهر قرار داشته، براساس اتفاق مورخان، همان مكان فعلى مزار عبدالعظيم عليه السلام است و كسى بر آن ترديدى نشان نداده است. مورخان و رجال شناسان به اين محل با عنوان «مشهدالشجره» اشاره داشته اند. از جمله ابن طباطبا در المنتقلة الطالبيه، ابونصر بخارى در سرالانساب، كاشفى در روضة الشهداء و نيز ميرداماد در الرواشح السماويه. ۴
نام ديگرى كه براى اين مكان ذكر شده «سكة الموالى» به معناى كوچه موالى و محبين اهل بيت است، زيرا شيعيان در اين جا سكونت داشته اند. ۵ اين نام كوچه اى بوده كه عبدالعظيم عليه السلام به هنگام ورود از طبرستان به رى، در آن جا اقامت كرده بود. در رساله

1.قزوينى رازى، همان، ۵۸۸، كجورى مازندرانى، همان، صص ۳۹۹ ـ ۴۰۰.

2.نجاشى، رجال النجاشى، ص۲۴۸؛ اردبيلى، جامع الرواة، ص۴۶۰

3.پيشين، ص۳۸۸؛ ابن عنبه، عمدة الطالب في انساب آل ابى طالب، ص۴۹؛ ميرداماد، الرواشح السماويه، ص ۵۰، كجورى، همان، ص ۳۸۸

4.ميرداماد، همان، ص ۵۰؛ شيخ صدوق، من لا يحضره الفقيه، ج۲، ص ۱۲۸؛ ابن طباطبا، منتقلة الكالبيه، ص ۱۵۷.

5.كجورى مازندرانى، همان جا.

  • نام منبع :
    آستان مقدّس حضرت عبدالعظيم حسني (ع) در گذشته و حال
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
    پیوند معرفی کتاب :
    http://www.hadith.net/post/51992
تعداد بازدید : 144705
صفحه از 303
پرینت  ارسال به