99
آستان مقدّس حضرت عبدالعظيم حسني (ع) در گذشته و حال

ايوان و صحن، در ورودى حرم دوباره به سمت شمال تغيير يافت و مدخل سابق در طرف شرق به مسجد زنانه تبديل و در چوبى مشبك يادشده در اين مكان نصب شد. به هنگام توسعه بعدى كه در سمت شمال ايوان امامزاده حمزه انجام گرفت و آستانه آن جا از بين رفت، درگاه شمال ايوان امامزاده نيز تعويض و درب فوق الذكر هم برداشته و به محل مناسب ديگرى منتقل شد.
اما دومين درب كه از لحاظ تاريخى پس از آن قرار دارد، درب منبت كارى و چوبى است از دوران شاه اسماعيل كه تاريخ 918قمرى دارد. بر روى يك لنگه آن، اشعارى نوشته شده كه دو بيت آن چنين است:

گرنه باب الجنه است اين در چرا
گفت تاريخش در جنت سرا

زدر، درآ، و شبستان ما منور كن
دماغ مجلس روحانيان معطر كن

بر روى لنگه ديگر آن اين اشعار نوشته شده است:

بر درِ دولت سراى تو به زر بنوشته اند
هذه جنات عدن فادخلوها خالدين

هيچ نگشايد زدرهاى دگرورزان تست
ربنا افتح بيننا اذ انت خيرالفاتحين

اين دو بيت نيز به خط ثلث ريز در وسط مرقوم گرديده است:

دوش مى رفتم به مژگان، خاك اين درگاه را
گر گناهى كرده باشم پاك ساز راه را

بر درت جاكنند اهل نجات
رفع اللّه قدرهم درجات۱

اين دولنگه، سابقاً در رواق نصب بوده ولى پس از تعمير، به خزانه آستان منتقل شده است. ۲ شايان گفتن است آن را در گيلان ساخته اند، و طول آن 77/1 متر و عرض 94

1.مصطفوى، آستانه حضرت عبدالعظيم، ص۱۰۸

2.نشريه انجمن آثار ملى، ص۸۵ . امروزه تمامى اين درب ها ، در موزه جديد آستان به نمايش گذاشته شده است .


آستان مقدّس حضرت عبدالعظيم حسني (ع) در گذشته و حال
98

مختارخان، حكمران زاويه مقدسه در سال 1309ق انجام شده است. ۱ زير سقف، فيلگوش هاى زيبايى پوشيده از آينه ديده مى شود. برفراز اين طاق ها، كتيبه سراسرى حرم مشتمل بر احاديثى نقش شده است.
در جانب شرقى حرم، مسجد زنانه و در سمت غرب، مسجد مردانه، سمت جنوب مقبره ناصرالدين شاه به وسيله يك در كوچك اختصاصى به حرم امامزاده حمزه ارتباط پيدا مى كرد.

6 ـ درهاى حرم

از هنگامى كه برفراز قبر حضرت بنايى ساخته شد، يك در نيز براى ورود و خروج زائران در طرف شمال تعبيه گرديد كه سابقه آن به دوران محمد بن زيد علوى يعنى قرن سوم مى رسد، اين در هم چنان تا عصرتيمورى در سمت شمال مقبره پابرجا بود. در اين عصر، در غرب مقبره، مسجدى به نام هولاكو ساختند كه بعدها ناصرالدين شاه در آن جا دفن شد. براى اين مسجد دربى چوبى و منبت كارى شده با تاريخ 848ق نصب شد. اين درب، قديمى ترين درب موجود آستانه است. در وسط لنگه طرف راست، «بسم اللّه الرحمن الرحيم و به نستعليق، سلام عليكم طبتم فادخلوها خالدين» و بر روى لنگه ديگر آن «تمت هذا الباب المشهد المقدس سيد عبدالعظيم عليه السلام سنة ۸۴۸»۲ ديده مى شود كه، اين سال مصادف با روزگار پادشاهى شاهرخ تيمورى است.
در عصر شاه طهماسب صفوى مدخل ورودى به طرف شرق تغيير يافت، و درهاى چوبى مشبكى كه در قسمت شرقى حرم، قبل از توسعه اخير بود، از اين امر حكايت مى كرد.
در دوران ناصرى، پس از احداث بناهاى جديد در قسمت شمالى حرم و نيز ساخت

1.دائرة المعارف تشيع، ج۱، ص۸۱

2.عطاردى، همان، ص۳۱۹؛ هدايتى، همان، ص۲۶

  • نام منبع :
    آستان مقدّس حضرت عبدالعظيم حسني (ع) در گذشته و حال
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
    پیوند معرفی کتاب :
    http://www.hadith.net/post/51992
تعداد بازدید : 144113
صفحه از 303
پرینت  ارسال به