اكباتان و راگا) در قديم مطابق راه كنونى و از طريق زرند واقع بود. جغرافيانويسان عرب راه ديگرى را تعريف مى كنند كه از طريق شهر ساوه و بيشتر قوسى بوده، نزديك ترين راه بين همدان و رى را 49 فرسخ (21302 ورست) محسوب مى دارند. هرچند كه قسمتى از اين راه از طريق جبال واقع شده ولى هيچ گردنه به استثناى محوطه پنجاه ورستى كوشك مزدكان براى حركت چهارپايان و حتى عرابه ها اشكالات عمده ندارد علاوه بر آن در فاصله بين كوشك و مزدكان گاهى عبور و مرور به واسطه كثرت برف موقوف مى شود (تومانسكى، 29) بنابه تعريف جغرافيانويسان عرب راه قوسى 61 فرسخ بوده از نقاط جالب توجه اين راه قريه مشكويه بوده كه در 8 فرسخى ساوه و 15 فرسخى رى واقع قبل از اسلام باقى مانده بوده كه داراى اشكالى از چوب و بام مطلائى بوده در قلعه باغى و در آن باغ چشمه آبى جارى بوده كه مزارع مجاور را مشروب مى ساخته از مشكويه به منزلگاه ديگر به راه رى از رودخانه مى گذشتند كه حاليه به آب شور معروف است و از روى پل آجرى رودخانه قلعه دماوند نمايان بود.
بنابراين علت ايجاد راه قوسى دراين محل نه به واسطه موانع طبيعى و جغرافيايى بود بلكه علت آن اهميت شهر ساوه بود كه امروزه هم محال زرند كه بر سر شاهراه واقع است، در جزو ساوه مى باشد. از همينجاست كه يكى از راه هاى جنوب ايران جدا مى شود. بلوك ساوه در جزو ولايت قم داخل مى باشد. ابن فقيه هم (265) در قرن دهم همينطور مى نويسد: ساوه از لحاظ سياسى در قديم مطيع رى بوده نه همدان از قرارى كه ابن رسته تعريف مى كند (ص 168) پست گمركى حكمران رى در سمت غربى محل انشعاب راه ها از همدان به ساوه و زرند و قدرى در سمت شرقى قريه بوسته بوده كه در آن دوره هنوز برجا بود. ۱
