143
شناخت نامه حضرت عبدالعظيم حسني (ع) و شهر ري ج14

بالاى تخت پشتى مرواريد دوزى محل جلوس پادشاهان ايران مى باشد. در جلوى تخت محلى براى فواره آب است كه اين قسمت هم از قديم الايام يكى از علائم تجمل و شكوه در ممالك كم آب مثل ايران شمرده مى شود. در جلوى تالار تخت مرمر دو ستون عالى از سنگ مرمر بنا شده كه دو ستون هم مثل خود تخت به امر كريم خان از سنگ هاى يزد براى قصر شيراز ترتيب داده شده بود.
شمس العماره ـ در ميان عمارات سلطنتى تهران نبايد نارنجستان را فراموش كرد. اين عمارت خوش نما با جوى هاى كاشى كارى تزيين شده كه دائماً آب از آن مى گذرد و كنار جوى از دو طرف درخت كاشته اند و از اين نارنجستان راهى به عمارت اندرون دارد. گويند در عمارت هاى اندرون چنارى است كه آن را چنار عباس على مى گويند و نسبت به آن درخت احترامات بسيارى منظور مى شود حقيقت موضوع راجع به چنار مقدس برمن معلوم نشد بارى در طرف مشرق عمارت گلستان قصر شمس العماره يا آفتاب كاخها بر پا مى باشد.
اشخاصى كه از بيرون قصر و نزديك بازار عبور مى كنند اطاق هاى مرتفع اين بنا را به خوبى مى بينند. اين عمارت به شكل دو برج ساخته شده و در وسط آن ساعت بزرگى نصب كرده اند و از طرف تو و بيرون با كاشى هاى خوش نما آراسته است و از طرف داخلى عمارت داراى درگاه ها و ايوانهاى مناسب مى باشد. اگر پله هاى متعدد قصر را گرفته پائين بيائيم لب درياچه پر آب با صفائى خواهيم رسيد روى هم رفته قصر شمس العماره نمونه از ذوق صنعتى ايران جديد مى باشد و در حدود خود بسيار باشكوه و خوش ساخت به نظر مى آيد من از محيط آرام و اوضاع بى سر و صداى قصر تصور كردم كه قسمتى از حرمخانه در اينجا تشكيل مى شود بعد معلوم شد كه اشتباه بوده و شمس العماره خارج از آن قسمت است. حتى بعضى از مسافرين محترم اروپائى در شمس العماره پذيرائى مى شوند. يكى از مزاياى اين قصر آن است كه هدايا و تحف نفيسه سلاطين و بزرگان فرنگستان كه به دولت ايران داده اند در اين قصر جمع آورى شده است از آن جمله ساعت بزرگى مى باشد كه داراى طاوس


شناخت نامه حضرت عبدالعظيم حسني (ع) و شهر ري ج14
142

است زيب سينه اشرف افغان بوده و همينكه او كشته شد يك نفر بلوچى آن الماس را به خدمت شاه طهماسب دوم هديه آورد. ۱
تخت مرمر ـ در دو طرف اطاقى كه تخت مرمر در آن جايگزين شده اطاقهاى وسيع و طويلى ساخته اند كه ديوارهاى آن با نقاشيهاى روغنى مزين مى باشد وزراء و مهمانان محترم در روزهاى سلام در اين اطاقها پذيرائى مى شوند و قليان و قهوه از تشريفات عادى در مقابل آنان مى گذارند. تالار مرمر كه اين اطاقها در مجاورت آن واقعند عبارت از سالون زيباى وسيعى است كه سقف آن را با قطعات مرمر تراشيده آراسته اند و ديوارهايش به طرز بسيار ماهرانه و جالب توجه آينه كارى شده است. آينه كارى يعنى كارگذاردن قطعات خرد آينه با كچ و آهك به طرز متناسب و بديع كه از ظرايف كارى هاى مخصوص ايرانيان عصر جديد است. علاوه بر آينه كارى قسمتى از ديوارهاى تالار را با نقاشيهاى روغنى زينت داده اند در پائين اطاق قسمتى از ديوار با يك قطعه سنگ (يشم) بنا شده روى سنگ را به طور برجسته حجارى كرده اند و با گلها و مرغان خوش منظر نقاشى شده است. در وسط تالار تخت مرمر قرار گرفته كه از مرمر خالص يزد ساخته و پرداخته گرديده و از شيراز به تهران آورده اند. پاره اى از نويسندگان آن را اشتباهاً جزء غنائم نادر و مختصات سلاطين هند دانسته اند و عده سنگ مرمر آن را از مراغه پنداشته اند اما حقيقت همان است كه گفتيم تخت مرمر از سنگ مرمر يزد ساخته شده و در قصر سلطنتى كريم خان در شيراز كه مدتى هم عمارت تلگرافخانه هند و اروپا بوده قرار داشت.
بعد آغامحمدشاه آن را از شيراز به تهران آورد. بارى اين تخت با تخت هاى سلطنتى معمول اروپا شباهت ندارد و مانند سكوى مرتفعى است كه روى پايه كوتاه در هم پيچيده بنا شده باشد و پايه ها را هم روى شانه هاى ديوان يا جنيان عظيم الجثه گذارده اند. تخت مرمر دو پله دارد و پله ها روى تنه دو شير ساخته شده و بالاخره در

1.مجله نامه رى، سال اوّل، شماره سوم، ارديبهشت ۱۳۱۴، ص ۱۲ ـ ۱۸ (قسمت سوم مقاله).

  • نام منبع :
    شناخت نامه حضرت عبدالعظيم حسني (ع) و شهر ري ج14
    تعداد جلد :
    6
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 105998
صفحه از 416
پرینت  ارسال به