(3) رى از بلاد جبل و منظم به ديلم يا جداگانه است.
(4) تاريخ و جغرافى رى باستانى.
(5) تاريخ و جغرافى رى اسلامى.
(6) مدت آبادانى و ويرانى رى اسلامى.
(7) راه از رى به دهات رى و شهرهاى ديگر.
(8) فهرست اسامى دهات و قصبات رى و منسوبين به آنها به ترتيب حروف تهجى.
(ج) چگونگى اجمالى اوضاع سياسى رى و طهران از سال 20 و فتح رى تا سال 261 و پيدايش نام قريه طهران.
رى در زمان عمر بن الخطاب پس از فتح نهاوند و فرماندهى عمر بن زيد الخيل طائى با لشكر هشت هزار عده و جنگ سختى ميان تازيان و اهالى رى در سال 20 يا 19 به موفقيت اعراب فتح گرديد و شاعر عرب در آن وقت ابوعبيده نامى كه در جنگ حاضر بوده اشعارى در اين خصوص گفته (ص 89، ج 2، معجم البلدان چاپ اروپا) سرزمين رى از اين تاريخ تا سال 130 كه آغاز دعوت براى عباسيان به يارى ابومسلم خراسانى مى باشد هميشه فرمانبردار سرداران و سپاهيان خلفاى سه گانه در مدينه و كوفه (عمر، عثمان و على عليه السلام ) و شهرياران بنى اميه در شام بوده است چنان كه حوادث تاريخى آن را درمورد خود از كتاب تاريخ رى نگاشتيم ولى از سال 130 تا سال 261 و پيدايش نام طهران تا حمله مغول به سال 616 مركز انقلابات سياسى و مذهبى و آبادانى و ويرانى بسيارى واقع گرديد و تاريخ نشان مى دهد كه پيش از اين كه به تاخت و تاز سپاهيان مغول نابود و ريشه كن شود، ويران و مخروبه بوده است.
(د) اوضاع اجمالى سياسى رى و طهران ازسال 130 ـ 261 و پيدايش نام طهران.
ابومسلم خراسانى كه دعوت خويش را در سال 130 براى ابراهيم امام در سمرقند و طخارستان و شهرهاى ديگر فاش نموده بود (صفحه 5، ج 5، كامل ابن الاثير) در رى و طبرستان چون زمينه براى آن نديده خوددارى نموده براى همين نكته هم رى در

اصفهان و همگى منسوبين به طهران رى و اصفهان با طاء مؤلف نيز آمده است و از نسبت صحيح محمد بن حماد طهرانى متوفى به سال 261 در عسقلان شام به طور يقين مى دانيم كه تلفظ و ضبط درست كلمه طهران از قرن سوم هجرى تا اواخر قرن هفتم هجرى كه پايه و اساس شناسايى ضبط و تلفظ اين كلمه در قرون بعد خواهد شد با طاء مؤلف است نه با طاء منقوطه است.
(5) در تأليفات علماى متأخرين و بعد از قرن ششم هجرى هم تا قرن 13 هجرى كلمه طهران با طاء مؤلف نه با تاء منقوطه آمده است. چنان كه در تاريخ رشيدالدين فضل اللّه (جامع التواريخ) در ضمن حوادث سال 683 طهران را با طاء مؤلف ذكر كرده است و نيز مجدالدين محمدحسين اصفهانى در كتاب زينت المجالس و حاج زين العابدين تمكين شيروانى در كتاب رياض السياحه نام طهران را با طاء مؤلف ثبت نموده اند با اين وصف ضبط كلمه طهران با طاء منقوطه در كتاب آثار البلاد قزوينى و نزهة القلوب مستوفى و تذكره هفت اقليم رازى با مدارك قديمه سمعانى و بلخى و راوندى و ابن اسفنديار و ياقوت و ضبط علماى متأخرين كه با طاء مؤلف نگاشته اند برابرى نخواهد نمود و درست آن است كه با طاء مؤلف تلفظ و تحرير گردد.

تحقيقات لازمه

(1) گفتگو در آغاز تاريخ طهران و پيدايش آن فرع آگاهى از تاريخ رى باستانى و اسلامى مى باشد براى همين نكته مى بايد نخست به چاپ تاريخ مبسوط رى پرداخت ولى متأسفانه چون برخى از مصادر سودمند كتاب مزبور آماده نبوده است ناگزير چاپ تاريخ طهران سبقت جست و فرع بر اصل مقدم گرديد.
(ب) مطالب زير به تفصيل در تاريخ رى نگاشته شده و از تكرار آنها در تاريخ طهران خوددارى شده است.
(1) گمنامى تاريخ رى باستانى و اسلامى.
(2)نام رى در اوستا و سفرالتكوين و كتيبه هاى داريوش كبير و نزد مورخين اسلامى.