كرده و از او ابوبكر بن ابى الدنيا و احمد بن عبداللّه بن نصر بن بحير قاضى روايت كرده اند. عبدالرحمن بن ابى حاتم رازى گفته از او من با پدرم در رى و بغداد و اسكندريه شنيده ايم و از راستگويان و موثقين بوده است. از منصور بن النقيه نقل نمودند كه گفته من نديدم از اساتيد احدى كه آرزوى برابرى با او در فضل داشتم به جز سه نفر و از ايشان اول محمد بن حماد طهرانى را ذكر نموده است محمد بن حماد به مصر رفته و در آن حديث خوانده و در عسقلان از شام اقامت مى نموده تا اين كه در شب جمعه 27 ربيع الاول سال 261 در آن هم وفات كرده. نگارنده اين كتاب گويد تعجب اين است با اين كه سمعانى خود اقرار نمود كه طهران رى مشهورتر و آبادتر از طهران اصفهان است تنها يك نفر توانسته از منسوبين به طهران رى به دست بياورد و ذكر كند ولى از منسوبين به طهران اصفهان ده نفر ذكر نموده است از صفحه 374 انساب سمعانى نقل شده است.
(ه) تاريخ دهات نامى رى مى توان در سه بخش محصور كرد:
(بخش اول) دهات رى كه پيش از پيدايش نام قريه طهران در سال 261 برپا و آبادان بوده است.
(1 ـ قريه بيست) كه به آن ابوعبداللّه احمد بن مدرك بيستى محدث نامى منسوب شده است. وى از فضل بن شاذان و محمد بن عبداللّه روايت كرده است (به صفحه 333، ج 2، معجم البلدان چاپ مصر و قراى قديمه و جديده رى و طهران از اين كتاب رجوع شود).
(2 ـ قريه خوار) معروف كه امروز نيز از قراى نامدار طهران به شمار مى رود از منسوبين به اين قريه در آن تاريخ ابوالحسن احمد خوارى است متوفى به سال 230 (به صفحه 473، ج 3، معجم البلدان چاپ مصر و قراى قديمه و جديده رى و طهران از اين كتاب رجوع شود).
(3 ـ قريه دستبى) نام اين قريه در صفحه 148، ج 5، كامل ابن الاثير آمده است و اين كه در سال 131 هنگامى كه قحطبه از طرف ابومسلم خراسانى بر رى استيلاء

ابن حماد مزبور وجود داشته و آن هم مانند قريه هاى بيست و دستبى و دولاب و محمديه و كلين و ورامين از قراى رى مذكور در بخش اول آباد و داير بوده است ولى نامى از آن در تاريخ نگاشته نشده است. بهر حال از جمله علمايى كه در كتب خويش نام طهران و ابن حماد منسوب به آن معرفى نمودند:
(1) ياقوت حموى در كتاب معجم الادباست و نيز در معجم البلدان از طهران هم نامى برده و از كلمات ايشان در اين كتاب معلوم مى شود كه طهران تا پايان قرن هفتم هجرى آباد بوده است و انقلابات مغول آن را نابود ننموده است چنان كه بعدا مى نگاريم.
(2) سمعانى در كتاب الانساب چنين گفته است: طهرانى نسبت به طهران است و طهران قريه اى است در رى و آن مشهورتر از طهران اصفهان است و از آنجا ابوعبداللّه محمد بن حماد طهرانى رازى بيرون آمده است و مرگ او در عسقلان در زمين شام به سال 261 بوده است.

ابن حماد طهرانى

ابوعبداللّه محمد بن حماد طهرانى از علماى نامى ميانه قرن سوم هجرى است، علماى رجال نام او را به اجمال و برخى به تفصيل در كتب خويش ذكر كردند ياقوت در معجم الادباء نسبت او را به طهران اجمالاً ذكر كرده است و سمعانى در كتاب الانساب صفحه 374 شرح حال او را چنين مى نگارد.
سمعانى گويد اما جماعتى كه به طهران رى منسوب شده اند در حالتى كه طهران رى مشهورتر از طهران اصفهان مى باشد از اين قرار است:
(1) ابوعبداللّه محمد بن حماد طهرانى رازى است از عبدالرزاق بن حمام و غيره روايت كرده و از او ائمه علماى حديث روايت كرده اند و از موثقين اسلام بوده و همچنان از عبيد بن موسى و ابوعاصم نبيل و حفص بن عمر عدنى شنيده و براى تحصيل حديث به شهرهاى دوردست رفته و در شهر رى و بغداد و شام نقل حديث