طالقان، فيروزكوه، سولقان، كن، لورا، شهرستانك، لار، لواسان و ونك. بنابراين تهران از سال 261 تا 617 (حمله مغول) همدوش آبادى هاى مهم مانند دولاب، خوار و ورامين طورى آباد و مركزيت داشته كه حمله مغول هم نتوانسته آن را نابود سازد ولى ترقى و تنزل شهر رى در او مؤثر بوده.
اما حمله چنگيز كه رى را ريشه كن و از بيخ و بن برانداخت تدريجا تهران رو به ترقى رفت. ^۱

28 ـ تاريخچه اوقاف اصفهان، عبدالحسين سپنتا (معاصر)

هو الواقف على نيات العباد
اللّه اله الهى
بسم اللّه الرحمن الرحيم
محمد مصطفى على بن ابى طالب ابوابراهيم موسى بن جعفر
امام زاده حمزه امام زاده عبدالعظيم
حمد بى حد و قياس و سپاس افزون از حيطه ادراك احساس خداوند واقف راز كريم واجب التعظيم كارساز را رواست كه روضات قلوب اهل ايمان و محافل دل هاى ارباب ايقان را به نور چراغ فهم و دانايى و فروغ سمع معرفت و بينايى روشن و تابان و منور و درخشان گردانيد و در قطعات بسيط زمين و حدود معموره ارضين از بركات انفاس حافظان دين مبين نوايح عطرآميز و روش و نظام و تزيين به مشام صادرين و واردين رسانيد و درود نامعدود و تسليمات غيرمعدود بر جناب مستطاب مخاطب به خطاب انك على الحق مبين نصّ خاتم و لكن رسول و خاتم النبيين مشكوة ضياءفزاى مجامل رسل و مقربين مصباح نوربخش گنبد آسمان و بساط زمين اكرم انبياء و ائمه راشدين و اهل بيت طاهرين او كه هر يك حاصل عمر عزيز را صرف

و بر آبادى بعد ويرانى آن همت گماشتند.
جنگ طاهر بن حسين با على بن عيسى ماهان سركرده ارتش امين برادر مأمون در اطراف اين شهر به وقوع پيوست.
هم چنين جنگ بين محمد بن جعفر علوى نماينده حسن بن زيد و محمد بن طاهر نيز در اين شهر به وقوع پيوست، و مجددا سران زيديه به رى هجوم آورده ابن ميكائيل نماينده خليفه را كشتند و روز عيد فطر نماز خوانده و مردم را براى بيعت با حضرت رضا عليه السلام دعوت نمودند.
آبادى هاى مهم شهر رى بدين شرح بوده است:
1 ـ خوار؛ 2 ـ قار (غار)؛ 3 ـ دماوند (دنباوند)؛ 4 ـ دولاب؛ 5 ـ ورامين؛ 6 ـ بيست؛ 7 ـ دسبى؛ 8 ـ رنبويه؛ 9 ـ زويق؛ 10 ـ كلين؛ 11 ـ مشكاوين؛ 12 ـ مهرقان؛ 13 ـ وهبن؛ 14 ـ محمديه (نام جديد رى بوده).
از اين چهارده قريه فقط قراء از 1 تا 5 در سال 261 كه پيدايش نام تهران بوده وجود داشته اند.
و آبادى هايى كه هنگام پيدايش قريه تهران جزو شهرستان رى و آباد و معمور بوده اند:
1 ـ اذون كه جزو قصران بوده؛ 2 ـ اسفندون؛ 3 ـ اشنان؛ 4 ـ بهزان؛ 5 ـ جراذين؛ 6 ـ خرماباد؛ 7 ـ خومين؛ 8 ـ دزاه؛ 9 ـ دهك؛ 10 ـ دوربست (درشت يا طرشت)؛ 11 ـ سن؛ 12 ـ طبرك؛ 13 ـ قصران؛ 14 ـ كرج؛ 15 ـ نرمق؛ 16 ـ هسنجان؛ 17 ـ يزدآباد؛ 18 ـ ورامين.
ولى تدريجا كليه آنها بر اثر حوادث و قحط و غلا و بيمارى هاى سارى و ناامنى و مهاجرت مردم آن بجز خومين، دوربست، كرج و ورامين از بين رفته يا اهميتى نداشته اند.
ولى پس از حمله مغول و استقرار حكومت اولاد چنگيز در ايران قراء ديگرى در اطراف رى از نو ايجاد شد مانند جائج، جاجرود، حبلورد، شكراب، ساوجبلاغ،