287
شناخت نامه حضرت عبدالعظيم حسني (ع) و شهر ري ج14

36 ـ تاريخ خانقاه در ايران، محسن كيانى (معاصر)

خانقاه هاى شهر رى و تهران

شهر رى به سبب سابقه تاريخى و فرهنگى خود، يكى از مراكز علمى و عرفانى دوره اسلامى بوده و عارفانى چون: يحيى معاذ رازى 258 ه . و يوسف بن الحسين رازى 304 ه . و ابومحمد عبداللّه بن محمد خرّاز رازى 310 ه . و نجم الدين رازى 654 ه . مؤلّفِ كتابِ مرصاد العباد و ديگران از آنجا برخاسته و در مسلك عرفان اسلامى مؤثر بوده اند ولى از كانون هاى تربيتى و خانقاهى اين شهر فقط چند مورد مختصر ياد شده است. از جمله درباره ابوعلى دقاق 405 ه . آمده است كه او در رى به خانقاهِ عبداللّه عمر فرود آمد. ۱ عبدالجليل رازى هم از سه خانقاه نام مى برد كه به شيعيان مربوط بوده و در آنجا به مريدان آموزش داده مى شده است. ۲ پس از آن، تقريبا از دو قرن پيش هم، شهر تهران به پايتختى برگزيده شده و داراى موقعيّت مركزى و علمى و فرهنگى مى گردد. و به مناسبت جامعيّت خود، موضوع تصوّف هم مورد توجّه قرار گرفته و تعدادى كانون خانقاهى در آن به وجود مى آيد كه عبارتند از:
1 ـ خانقاه و تربت صفى عليشاه اصفهانى 1316 ه .ق واقع در خيابانِ صفى عليشاه ۳ .
2 ـ خانقاه و مزار حاج ملاّ شيرعلى 1284 ه . در دروازه شميران ۴ .
3 ـ خانقاه شمس العرفا 1353 ه .ق واقع در جنب سقاخانه نوروزخان، بازار ۵ .
4 ـ باغچه و خانقاه فتح اللّه خان شيبانى 1308 ه .ق نزديك دروازه قزوين ۶ .
5 ـ خانقاه نامه نگار، از بناهاى عليقلى خان مخبر الدوله 1315 ه .ق وزير علوم، در بيرون دروازه دولت ۷ .

1.نك. تذكرة الاولياء عطاء، ج ۲، صفحه ۱۵۹.

2.النقص، عبدالجليل قزوينى، به اهتمام سيد جلال الدين محدّث، چاپ تهران، ۱۳۳۱، ص ۴۸ ـ ۴۷.

3.طرائق، ج ۳، ص ۴۴۶.

4.همان، ص ۴۵۸.

5.مجله وحيد، اردى بهشت ۵۴، ص ۱۵۳.

6.طرائق، ج ۳، ص ۴۲۶.

7.طرائق، ج ۳، ص ۵۹۳.


شناخت نامه حضرت عبدالعظيم حسني (ع) و شهر ري ج14
286

تهران، 1362 ش؛ «شرف»، س 1302 ق، شم 29، دوره روزنامه هاى شرف و شرافت، تهران، 1355 ش؛ شيبانى، زرين تاج، «بررسى و تحقيقى پيرامون برج علاءالدوله»، اثر، تهران 1367 ش، شم 15 و 16؛ ظهرالدين نيشابورى، سلجوق نامه، تهران، 1332 ش؛ قزوينى رازى، عبدالجليل، النقض به كوشش جلال الدين محدث ارموى، تهران، 1331 ش؛ كرزن، جرج، ايران و قضيه ايران، ترجمه غلامعلى وحيد مازندرانى، تهران، 1362 ش؛ كريمان، حسين، رى باستان، تهران، 1354 ش؛ كمال الدوله قاجار، محمدحسن، جهان نماى مظفرى، تهران، چ سنگى؛ مجمل التواريخ و القصص، به كوشش محمد تقى بهار، 1318 ش؛ مشكوتى، نصرت اللّه، تهران، 1349 ش؛ تحقيقات ميدانى مؤلف؛ نيز
Dieulafoy, J., La Perse la Chaldee et la Susiane, Paris, 1887; Godard, A., Athar-e Iran, Haarlem, 1936; Grabar, O., The Earliest Islamic Commemorative Structures , Ars Orientalis, Berlin, 1966, vol. VI; Hillenbrade, R., The Flanged Tomb Tower at Bastam , Art et societe dans le monde iranien Paris, 1982; id,Rayy, the Tomb Towers of Iran to 1550, Unpublished; Miles, C. G., Appendix , Ars Orientals, Berlin, 1966, vol. VI; Morier, J., A Journey Through Persia, Armenia and Asia Minor to Constantinople, London, 1812; Pope, A. U., A Survey of Persian Art, Tehran etc., 1967; Porter, K.R., travels in Georgia, Persia, Armenia, Ancient Babylonia, London, 1821; Schroeder, E., The Seljuq Period , A Survey of Persian Art, Tehran etc., 1967, vol. III; University of Michiganm Museum of Art, images, umdl, umich. edu / cgi / i / image / image - idex lasttype = simple view = el... .
دائرة المعارف بزرگ اسلامى، زير نظر:كاظم موسوى بجنوردى، اول، ۱

1.تهران، مركز دائرة المعارف بزرگ اسلامى، ۱۳۸۱ش، ج ۱۱، ص ۶۷۴ ـ ۶۷۶.

  • نام منبع :
    شناخت نامه حضرت عبدالعظيم حسني (ع) و شهر ري ج14
    تعداد جلد :
    6
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 105823
صفحه از 416
پرینت  ارسال به