پزشكى ايران، بيان شد كه دانشمندان ايرانى به ويژه شيخ الرئيس ابوعلى سينا و ابوريحان بيرونى پايه گذارانِ اصلى ايمنى شناسى و كشف واكسن هستند و اولين مقاله مربوط به آلرژى ^۱ (ازدياد حساسيت) را محمد بن زكرياى رازى به رشته تحرير آورده است. اين گفتار مورد توجه، تحسين، اعجاب و قبول دانشمندان برجسته دانش ايمنى شناسى و واكسن سازى قرار گرفت. در همين جلسه آقاى پروفسور ادوارد كورستاك ^۲ استاد دانشكده پزشكى دانشگاه مونترال ^۳ كانادا كه در ضمن، دبير كل «اولين كنگره جهانى واكسن و ايمن كردن» ^۴ مى باشند حضور داشتند. پروفسور كورستاك رسما از نگارنده دعوت نمودند تا به عنوان استاد مدعو در آن مجمع جهانى در زمينه مورد بحث سخنرانى نمايم و تعهد كردند كه مخارج مسافرت را هم بپردازند. باعث افتخار اين بنده ناچيز است كه به لطف حضرت حق توانستم در عرض چند سال طى چند مقاله به زبان انگليسى و چند سخنرانى در مجامع تخصصى جهانى ديدگاه ها و كشفيات بزرگ طبيبان والا مرتبه ايرانى را مطرح نمايم و گوشه اى از تمدن سترگ علمى ايرانى ـ اسلامى را عرضه كنم به طورى كه مورد قبول بسيارى از دانشمندان نيز قرار گيرد و در چندين مقاله علمىِ ارائه شده به مجامع بين المللى، به عنوان مأخذ مورد استفاده قرار داده شود. در ادامه يكى از دانشجويان دوره دكترىِ اختصاصى ايمنى شناسى وين نيز رساله پايان نامه خود را با عنوان «تاريخ واكسن» تحت نظر اينجانب تهيه مى نمايد. همه اينها به بركت نام رازى گفته شد و اكنون به ادامه مطلب كه برشمردن آثار اين پزشك نامى است، بازمى گرديم.
از جمله كتاب هاى ديگر پزشكى رازى، مفيد الخواص فى محنة الطبيب (آزمايش كردن

پرارزش ترين كتاب هاى پزشكى جهان است (شكل 2). اين اثر در قرن سيزدهم ميلادى به زبان لاتينى ترجمه و بعدها چندين بار به چاپ رسيد.
حاوى، به مدت چندين قرن معتبرترين و مهم ترين مرجع طبى جهان پزشكى به شمار مى آمد. متن عربى آن در 22 جلد، در بين سال هاى 1377 ـ 1390 ه.ق، در حيدرآباد دكن به چاپ رسيده است. از ديگر آثار رازى، المنصورى است كه او اين كتاب مختصر را به نام منصور بن اسحاق سامانى نگاشت. اين تأليف ارزنده پس از حاوى، پراهميت ترين كتاب اين دانشمند است كه بارها به زبان هاى لاتينى و زبان هاى ديگر اروپايى ترجمه و چاپ شده و قرن ها از جمله مآخذ اصلى درسى پزشكى جهان بوده است. وى، الطب الملوكى را براى حاكم طبرستان نگاشت. اما در ميان آثار رازى، كتاب الجدرى و الحصبه (آبله و سرخك) قديمى ترين و مهم ترين كتابى است كه درباره آبله و سرخك نوشته است و در حدود هزار سال پيش از پاستور نظريه تخميرى يا به عبارتى ميكربى عوامل بيمارى هاى واگير بيان شده است. نگارنده افتخار دارد كه اين موضوع را با دليل و برهان، طى مقالاتى، به فرهنگ جهانى عرضه كرده است و در همين زمينه ها از سوى دانشگاه وينِ اتريش از وى دعوت شد و در 18 مهر 1374 / 10 اكتبر 1995، در انستيتوى تاريخ پزشكى آن شهر سخنرانى نمود. بار ديگر آقاى پروفسور ورنر لوبيتس ^۱ ، دبير كنگره جهانى «ديدگاه هاى جديد درمورد تكوين واكسن» ^۲ ، از نگارنده دعوت نمود تا با هزينه آن مجمع جهانى به عنوان استاد مدعو در ششم دسامبر 1997 / 15 آذر 1376، تحت عنوان «تكوين واكسن در تاريخ مشرق زمين» ^۳ سخنرانى نمايم. اين امر انجام گرفت و مقاله اين جانب در «مجموعه مقالات كنگره» به چاپ رسيد. در اين سخنرانى با اتكا به دلايل و دست يازى به متون كهن