«دريّه» به خاك سپرده شد. ^۱

مآخذ

881. بابايى، سعيد. صاحب بن عباد وزير دين پرو. [تهران]: سازمان تبليغات اسلامى، مركز چاپ و نشر، 1373.
891. پوپ، آرتور اپهام. شاهكارهاى هنر ايران. اقتباس و نگارش پرويز ناتل خانلرى. تهران: صفيعلى شاه: فرانكلين، 1338.
901. خواندمير، غياث الدين بن همام الدين. دستور الوزراء: شامل احوال وزراى اسلام تا انقراض تيموريان. تصحيح و مقدمه سعيد نفيسى. تهران: اقبال، 1317.
911. غزالى، محمد بن محمد. نصيحه الملوك. با مقدمه و تصحيح جلال همايى، تهران: همان، 1317.
921. كريمان، حسين. رى باستان، ج 1، تهران: دانشگاه ملى ايران، 1354.
931. مقدسى، محمد بن احمد، احسن التقاسيم فى معرفه الاقاليم، ج 2، ترجمه علينقى منزوى، تهران: شركت مؤلفان و مترجمان ايران، [بى تا].
941. موكهرچى، ا.ك. تاريخ و فلسفه كتابدارى، ترجمه اسداللّه آزاد، تهران: آستان قدس رضوى، معاونت فرهنگى، 1368.
951. ميرخواند، محمد بن خاوندشاه، روضة الصفا، تهذيب و تلخيص عباس زرياب، تهران، علمى، 1373.
961. همايونفرخ، ركن الدين، كتابخانه هاى ايران و كتابخانه هاى عمومى، ج 2، تهران: وزارت فرهنگ و هنر اداره كل نگارش، 1347.
10. Pinto, O. The Libraries of The Arabs dur-ing The time of the Abbassid. Islamic Culture, Vol.3, No.215 (1929).

محل كتابخانه

كتابخانه صاحب همان طور كه اشاره شد در شهر رى قرار داشت. اين كتابخانه داراى 2 خازندار و كتابدار به نام هاى ابوبكر محمد بن ابراهيم بن علوى مقرى و ابو محمد عبداللّه بن حسن خازن اصفهانى بود. منابع اوليه اين كتابخانه متعلق به ابوالفضل محمد بن ابى عبداللّه معروف به ابن عميد (متوفى به سال 360ق.) وزير ركن الدوله ديلمى بوده است. بعد از مرگ فرزند ابن عميد در زندان عضد الدوله، همه منابع كتابخانه او را به صاحب بن عباد دادند. درباره محل كتابخانه تحقيقات با ارزشى انجام گرفته است. در كتاب الاحسن التقاسيم آمده كه محل كتابخانه در ناحيه سفلاى روده بوده است. مقدسى مى گويد: «كتابخانه در آخر بازار روده قرار داشته كه اين محل بازارى طولانى و در رى برين واقع بوده است» و اين محل در پهنه فعلى رى و بر طبق نشانى هاى موجود در كنار مسير چشمه على و ظاهراً نرسيده به حدود خيابان آسفالته ورامين در نزديكى هاى كوچه شش مترى قرار داشته است. (6، ج 2: 584).

مرگ صاحب بن عباد

مرگ صاحب بن عباد بعد از يك بيمارى كوتاه در شب 24 صفر 385ق. رخ داد. تابوتش را با زنجيرى از سقف كتابخانه اش آويزان كردند تا مردم رى كه در سوگ وى بر سر و روى خود مى زدند، آخرين ديدار را با دانشمند فرزانه و كم نظير ديارشان انجام دهند. در كتاب هاى تاريخى، اين بخش از كتابخانه به «روضه صاحب» شهرت دارد. در روضات الجنات آمده: «همه به لباس هاى عزا درآمده بودند و در كنار كاخ وى منتظر ايستاده به مجرد كه جنازه از در قصر بيرون آمد، مردم يكباره فرياد برآورده و صدا به ناله بلند كردند و در برابر جنازه او به خاك افتادند» (3: 200). پس از تشييع، پيكر پاك صاحب از رى به اصفهان انتقال يافت و براى هميشه در محله