ستوده شده است، ۱ اما بايد دانست كه از نظر قواعد رجالى، اين شخصيت فردى ناشناخته و مجهول به حساب مى آيد؛ زيرا تنها منبع اطلاعاتى درباره او نوشته هاى وى و مشخصا، كتاب عيون المعجزات وى است؛ به عنوان مثال افندى (م حدود 1130ق)، صاحب رياض العلماء حتى دوره زندگى او را از راه اطلاعات داده شده در اين كتاب به دست آورده است؛ بدين ترتيب كه از مشترك بودن او با بزرگانى همچون سيد رضى (359 ـ 406ق) و سيد مرتضى (355 ـ 436ق) در اساتيدى همچون ابوالتحف مصرى، توانسته معاصرت وى با آن دو دانشمند امامى را ثابت كرده و حدود زندگانى وى را اوايل قرن پنجم حدس بزند؛ همچنان كه با استفاده از اين نكته كه وى همچون شيخ طوسى (385 ـ 460ق) با يك واسطه از هارون بن موسى تلعكبرى (م 385ق) حديث نقل مى كند، توانسته معاصرت آن دو را ثابت كند. ۲
اما جالب آن است كه نه تنها در هيچ يك از كتب رجالى و شرح حال نگارى اماميه معاصر وى، همچون نجاشى (372 ـ 450ق) اثرى از نام او نمى بينيم، بلكه حتى تا قرن دوازدهم كوچك ترين اشاره اى به نام اين شخصيت در نوشته هاى اماميه ديده نمى شود. حتى علامه مجلسى (م 1111ق) كه از كتاب عيون المعجزات وى بهره گرفته، نتوانسته به طور دقيق، مؤلف آن را مشخص سازد و ضمن آن كه از قول، بعضى آن را به سيد مرتضى نسبت مى دهد، اما خود آن را نپذيرفته و با عبارت «لعلّه من مؤلفات بعض قدماء المحدّثين»، عدم شناخت خود را از نويسنده معترف مى شود. ۳
گسترده ترين اطلاعات درباره اين شخصيت، براى اولين بار در قرن دوازدهم در كتاب رياض العلماء افندى ديده مى شود كه او با دست يابى به نسخه اى كهن و با بهره گيرى از مقدمه و متن آن، اطلاعات ذى قيمتى را عرضه مى كند؛ از جمله اين نكته را متذكر مى شود كه اين كتاب تنها در مدت 23 روز نگاشته شده است؛ زيرا مؤلف متذكر مى شود كه در تاريخ هفتم رمضان سال 448ق، در شهر كازرون شروع به نگارش كرده و در عيد فطر همان سال، آن را به پايان رسانيده است. ۴
از عبارات افندى روشن مى شود كه حتى در نام نويسنده كتاب عيون المعجزات اختلافات فراوانى وجود داشته، به گونه اى كه وى با استفاده از تصريحات مؤلف كتاب مى تواند نام «حسين بن عبدالوهاب» را براى وى ثابت كند.
وى همچنين، با استفاده از نشانى هاى داده شده در عيون المعجزات توانسته آثار ديگرى همچون الهداية الى الحق، البيان فى وجوه الحق فى الامامة و بصائر الدرجات فى تنزيه النبوات را براى نويسنده شمارش كند. وى همچنين، ضمن متذكر شدن كثرت مشايخ نويسنده، نام ده تن از آنها را از
1.رياض العلماء، ج۲، ص۱۲۳ ـ ۱۲۹؛ اعيان الشيعة، ج۶ ، ص۸۲ و ۸۳ ؛ الذريعة، ج۱۵، ص۳۸۵: عبارات چنين است: «كان من اجلة علمائنا... وكان بصيرا بالاخبار والاحاديث فقيها شاعرا مجيدا».
2.رياض العلماء، ج۲، ص۱۲۳.
3.بحارالأنوار، ج۱، ص۱۱.
4.رياض العلماء، ج۲، ص۱۲۴؛ اعيان الشيعة، ج۶ ، ص۸۳ .