روايتى را كه ناقل آن تنها افراد يكى از دو دسته باشند، نقل نكند. همچنين، متذكر مى شود كه در كتاب ديگرش، به نام الهداية الى الحق، رواياتى را كه در حقايق توحيد خداوند و عدل و حكمت است آورده كه ظاهرا در تقابل با ديدگاه هاى غاليان و باطنيه است. ^۱
به هر حال، در اين كتاب، نويسنده بدون آن كه عنوان و شماره بندى كند، به ترتيب، در بخش هاى دوازده گانه به ذكر معجزات معصومان سيزده گانه (دوازده امام و حضرت فاطمه عليهاالسلام) پرداخته ^۲ و در آغاز برخى از بخش ها از اين معجزات با عنوان دلائل امامت آن امام و براهين آن ياد كرده است كه نمايانگر نوع تلقى بخشى از جامعه شيعه در آن زمان در راه اثبات امامت ائمه است.
نويسنده سعى كرده تا در بيشتر مواردى با ذكر سلسله اسناد و يا ذكر انتهاى سند، به نقل معجزه از زبان اصحاب معصومان عليهم السلام بپردازد و در اين زمينه، گرچه مى توان روايات فراوانى از اين كتاب را در نوشته هاى پيشينيان او، همچون نوشته هاى صفار، عبداللّه بن جعفر، حميرى و محمد بن همام اسكافى يافت، اما در مسير تاريخى اين بحث، با كمال تعجب به گزارش هايى برخورد مى كنيم كه براى اولين بار در آثار موجود شيعيان يافت شده است كه البته نمى توان به صورت قطعى نويسنده را خالق آنها دانست، بلكه احتمال معقول تر آن است كه آنها را بخشى از آثار موجود در ميان شيعيان بدانيم كه از سوى پيشينيان به علل مختلف پالايش شده و در كتب آنها نيامده است؛ اما نويسنده ـ كه آنها را براى مقصود خود بسيار مناسب ديده و در قيد و بند نقادى نبوده ـ، به بيان آنها پرداخته است.
شايد به همين علت، يعنى رسوخ روايات عجيب و غريب و منافى با برخى از آموزه هاى رايج آن در محافل كلامى و اعتقادى شيعه بوده كه اين نوشته مورد كم لطفى جامعه علمى شيعه قرار گرفته بود؛ به گونه اى كه تا قرن دوازدهم نشانه اى از آن در جامعه علمى شيعه هويدا نبود و در اين قرن و با رواج افكار اخبارى گرى، چنين نوشته هايى با نويسندگانى مجهول، قرب و منزلت پيدا كرد.
گرچه مى توان اين احتمال را معقول دانست كه به سبب دورى نويسنده از مراكز علمى همچون قم و بغداد، اين كتاب در اختيار آنان قرار نگرفته است تا درباره آن نظر دهند. عدم ذكر نام نويسنده در رجال نجاشى نيز مى تواند ناشى از همين امر باشد و الا برخى از نگاشته هاى مشابه و يا تندتر از اين كتاب، در اين محافل، مورد توجه بيشتر قرار گرفته اند.
اگر بخواهيم در مجموع، مشخصات چنين نوشته هايى را برشماريم، مى توانيم از ويژگى هايى همچون پرورش داستان ها به شكل عاميانه، استفاده از سبك داستان سرايى، متمايل شدن به سمت الوهيت ائمه عليه السلام ، ساختن اصحاب خيالى براى ائمه عليهم السلام، آوردن اسامى عجيب و غريب و نامأنوس براى قهرمانان داستان ها، به كاربردن ادبيات غير مؤدبانه و توهين آميز و انتساب آن به امام معصوم عليه السلام ، وجود تناقضات درونى در برخى از روايات، به كار بردن اعداد و ارقام غلوآميز مورد علاقه عوام، سعى