على اللّه الجنّة » ^۱ يعنى به تحقيق حضرت رضا عليه السلام تنصيص فرموده كسى كه زيارت كند او را ، واجب مى شود از براى او كه خداوند او را بهشت دهد .
و مرحوم شهيد در آخر حديث فرموده : اين حديث را جمعى از علماء انساب ذكر كرده اند و روايت ديگرى هم از آن حضرت نقل شده است كه حضرت فرمود : هركس قدرت ندارد به زيارت من در خراسان بيايد پس برادرم عبدالعظيم را در رى زيارت كند .

تنبيه : در معنى « وجبت له الجنّة » ، بعضى تأمّل نموده اند از آن جهت كه وجوب در علم لغت ، به معناى لزوم است و بعضى گفته اند به معنى حصول اثر است ، و در فقره دعاء است : « أسألك بموجبات رحمتك » ، يعنى امورى كه مورث و سبب رحمت خداوند است . پس معنى حديث « وجبت له الجنّة » ، چنين مى شود كه زيارت حضرت عبدالعظيم سبب دخول بهشت است ، يا اثر آن دخول بهشت است ، يا لازم مى شود براى او ورود بهشت .
ولكن به نظر قاصر ، تحقيق در اين كلمه منوط به اين مسأله است كه آيا اعطاء ثواب و اجر بر خداوند واجب است ، نظر به لطف و فضل او يا نه ؟ و در اين مسأله اختلاف عظيمى است بين علماء اسلام و اكثر معتزله ثواب و عقاب را واجب گفته اند عقلاً و اشاعره قائلند به وجوب ثواب سمعاً و عدم وجوب عقاب اصلاً ، و موافقت نموده اند ايشان را معتزله بصره و بغداد ، و در بين علماء اماميّه ـ انار اللّه برهانهم ـ نيز اختلاف است .
محقق طوسى ـ رحمة اللّه عليه ـ موافقت نموده است معتزله را و جمعى

از گندم رى نخورى و نفرين كرد و آن ظالم استهزاء كرد ، خدا خواست كه آن گندم و منافع آن زمين عاقبت به دوستان و عزاداران و اولاد حضرت حسين عليه السلام برسد و روزى ايشان باشد فاعتبروا يا اُولي الأبصار .
و رشحه اى از رشحات و نورى از انوار وجود مسعود آن حضرت دراين خطّه تجلّى كند و تابنده گردد و مزار فيض آثارش ، محلّ افاضه انوار الهيّه شود و ثواب زيارت او به مثابه زيارت حضرت سيّدالشهداء باشد تا زوّار روضه عظيميّه و بقعه شريفه كريمه در اين زمين رى كه منتهى آرزو و آمال دشمن و قاتل آن حضرت بوده ، به طول دهور ياد آن تربت زكيّه حسينيّه نمايند و ساكنين رى و توابع آن در ظلّ عنايت پرتو اشعه جلالت و سلطه روحانيّه حسنيّه از اين موهبت كبرى ، حقيقت مظلوميّت آن حضرت را متذكّر شوند و بر ظالمين و غاصبين حقوق ايشان ، خصوص آل ابى سفيان و يزيد و ابن زياد و عمر بن سعد ليلاً و نهاراً لعن كنند و متنبّه شوند كه براى طمع زخارف دنياى فانى و حب رياست و جاه و حكومت و سلطنت چند روزه دنيا ، نبايد از آخرت گذشت و فرمان خدا و رسول را پشت سر انداخت ، چراكه عاقبت ، حق به من له الحق خواهد رسيد و حق پنهان نمى ماند ، چنانچه حقّيّت حضرت حسين ظاهر شد و روز به روز واضح و ظاهرتر مى شود .

۰.حديث دوّم :
در كتاب « روضات الجنّات » نقل نموده از شهيد ثانى در تعليقى كه بر « خلاصه » علاّمه ـ رحمة اللّه عليهما ـ نوشته و فرموده در فضائل حضرت عبدالعظيم :
وقد نصّ على زيارته إمام علي بن موسى الرضا عليه السلام قال : من زار قبره وجبت له