279
التذكرة العظيمیة

و من جمله از كتب معتبر او كتاب « من لا يحضره الفقيه » است و يكى از كتب اربعه علماء اسلام است كه در اصول و فروع اين مذهب حنيف رجوع و اعتمادشان به آن كتاب مستطاب است .
و كتابى در « اخبار عبدالعظيم عليه السلام » ۱ نوشته .
و ديگر كتاب « اكمال الدين » است كه به امر و فرمان امام زمان عليه السلام كه در خواب به او فرموده بود تأليف نموده ، چنانچه در اول كتاب « اكمال الدين » فرموده :
بعد از آن كه به نيشابور وارد شدم يافتم بسيارى از اهالى شيعه را كه در غيبت امام قائم مشهور به شبهه افتاده اند و عدول از طريق حق نموده اند و به آراء فاسده از جاده صواب خارج شده اند ، پس در ارشاد ايشان جدّ و جهد نمودم به اخبارى كه از نبى و ائمّه طاهرين ـ صلوات اللّه و سلامه عليه ـ وارد شده بود تا آنكه به شهر قم آمدم ، شخصى از بخارا كه صاحب علم و فضل و نباهت بود وارد شد بر ما و آن شخص ابو سعيد محمّد بن حسن بن محمّد بن على بن احمد قمى است ، بسيار من مشتاق ملاقات وى بودم به جهت آنكه سديدالرى بود و استقامت طريق داشت ، و پدر من از جدّ وى محمّد بن احمد بن على رحمه الله بسيار وصف مى كرد و از فضل و علم و زهد و عبادت وى بيان مى فرمود .
اجمالاً صدوق فرمود : بسيار تشكر از لقاء او نمودم ، روزى ابو سعيد نقل نمود كه در بخارا يكى از بزرگان فلاسفه و منطقيين در امر حضرت حجّت عليه السلام و طول غيبت و انقطاع خبر او ، قدرى مرا به حيرت انداخت پس اخبارى كه واقع

1.ر . ك به : تذكره دوازدهم همين كتاب ، پانوشت شماره ۲.


التذكرة العظيمیة
278

و هنوز سنّ شريف آن بزرگوار به بيست سال نرسيده بود كه مجلس درس وى از فحول اهل علم متروس بود، وحاضر مى شدند براى استفاضه از فيض علم او و از سرعت انتقال او و حاضر بودن در جواب مسائل حلال و حرام و احكام اللّه ، مردم از صغر سن وى تعجب مى كردند و غالباً صدوق ـ عليه الرّحمه ـ فخريه مى فرمود كه به دعاء امام عصر تولد يافته و كفى بذلك فخراً .
و آن بزرگوار طرف توجّه شيعيان در خراسان بود و روى ايشان به آن جناب بود ، و بعد از وفات عثمان عمروى در اوائل سفارت حسين بن روح ـ رحمة اللّه عليه ـ متولّد شده ، وفات عثمان عمروى در سال سيصد و پنج بوده است ، و انقطاع غيبت صغرى در اواخر سال سيصد و سى گرديد ، و در خدمت پدرش و استادش ابى جعفر محمّد بن يعقوب كلينى رحمهماالله بيست سال و كسرى مشرّف بوده كه اين دو شيخ در سال وفات وكيل چهارم و آخرين سفير حجّت عليه السلام وفات كردند ، و از عمر شريف صدوق ـ عليه الرحمه ـ هفتاد سال تخميناً گذشت و در سال سيصد و هشتاد و يك در خطه رى وفات كرد و در همين محلى كه قريب بر مرقد حضرت عبدالعظيم عليه السلام ]است ] مدفون استَّ اعلى اللّه مقامه الشريف ـ.
و آن مرحوم را صدوق ناميدند به جهت آنكه آنچه از كتب خود از امامين همامين صادقين عليهماالسلام نقل و روايت نموده از روى صدق و راستى بوده و ذهن شريف مستقيم او از معانى و حقايق الفاظ و روايات خطا نرفت .
و نقل نموده اند كه آن جناب سيصد كتاب تصنيف و تأليف نموده در كتب مفصّله نام آن كتاب ها ثبت است .
و در سنه سيصد و پنج ، در عنفوان جوانى به بغداد تشريف برده و شيوخ طايفه از او استماع حديث نموده اند .

  • نام منبع :
    التذكرة العظيمیة
    سایر پدیدآورندگان :
    هزار، علیرضا
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 76384
صفحه از 384
پرینت  ارسال به