است.
وى در سنه 145 هجرى در مكه معظمه متولد شده و در مدينه منوره با زهد و عبادت به سر برده با اسحق المؤتمن پسر حضرت صادق عليه السلام هم بالين بوده و از آن صلب پاك يك پسر و يك دختر آورده كه قاسم و ام كلثوم نام داشته اند پس از آن با شوهر و فرزندان خود به مصر رفته و چون هفت سال در آنجا به سر برده در ماه رمضان سنه 208 به سراى قرب شتافته اهالى مصر را به او عقيدت و اعتقادى كامل حاصل است.
پس از ارتحال شوهرش مى خواست آن جسد شريف را به مدينه منوره حمل دهد و در قبرستان بقيع او را دفن نمايد، مصرى ها درخواست كردند كه محض تبرك و كسب مبامن از نعش پاك او آن را به خاك مصر سپارد اسحق مؤتمن چون اصرار آنها را ديد قبول كرده بعد از انجام دفن اسحق با دو فرزند خود به مدينه طيبه كه وطن آنها بود مراجعت كردند.
شكى نيست كه نفيسه خاتون دختر حسن بن زيد بن حسن عليه السلام است، امّا عدّه اى از علماى انساب و مورخان وى را دختر زيد بن حسن عليه السلام دانسته اند كه على التحقيق اشتباه و تالى فاسد آن بيان خواهد شد.
مؤلّف كتاب عمدة الطالب ۱ به نقل از رياض الأنساب ۲ مى نويسد:
«و كان لزيد ابنة اسمها نفيسة خرجت إلى الوليد بن عبدالملك بن مروان فولدت منه و ماتت بمصر، و لها هناك قبر يزار و... قد قيل، إنّما خرجت على عبدالملك
