95
التذكرة العظيمیة

اخبار و آثار تأكيد شده به جهت منع از مجاورت و مجالست بدها و اشرار و حسن مجاورت و مجالست نيكان و اخيار از علماء عاملين كه فرمودند : كسى كه چهل روز بر او بگذرد و نزد عالمى نرود كه از كلام او بهرمند شود قلب او قسى مى شود ؛ چراكه قلب انسان لطيفه ايست لاهوتى و نوريست ملكوتى ، به واسطه مجاورت ومعاشرت دنيا واهل دنيا مكّدر و ظلمانى مى شود و به درك صحبت و وعظ عالم ، نورانى و صيقلى مى شود .
خلاصه ، حضرت عبدالعظيم كه از شجره طيّبه و ذرّيّه طاهره و قلب شريفش پاك بود « يَكَادُ زَيْتُهَا يُضِيءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ »۱ ، در ظل ولايت و مجاورت چند امام عليه السلام عقل نظرى و عقل عملى را تعلّم و عمل تكميل نموده ، حكمت علمى الهى و حكمت عملى اخلاقى را از سرچشمه كامله علم و حكمت ولايت مطلقه استفاده نموده و خانواده عصمت و طهارت به مضمون « وَإِذْ أَخَذَ اللّهُ مِيثَاقَ النَّبِيِّينَ لَمَا آتَيْتُكُم مِن كِتَابٍ وَحِكْمَةٍ »۲ استفاده حكمت از حكيم على الاطلاق نمودند و ديگر فرمود : « وَمَن يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْراً كَثِيراً »۳ .
اجمالاً چون حضرت عبدالعظيم در مدينه طيّبه و بغداد و سرّ من رأى و غيره ، حضراً و سفراً به خدمات خاصّه و ادراكات فيوضات مخصوصه از حضرت جواد عليه السلام و حضرت هادى و غيرهما اشتغال داشت و ليلاً و نهاراً اكتساب مسائل دينيّه و مسائل شرعيّه مى نمود و مستفيض مى شد و به مجاهدات و رياضات مشروعه نفس قدّوسى خود را به اخلاق حميده و ملكات

1.بقره/۲۶۹ .

2.نور/۳۵ .

3.آل عمران/۸۱ .


التذكرة العظيمیة
94

علمى نيز حكمتهاى عمليّه مرقوم داشته اند : حكمت تهذيب اخلاق و حكمت سياست مدن و حكمت تدبير منزل . چراكه حكمت تعريف داشته به استكمال نفس انسانى به تخلّق اخلاق اللّه علماً و عملاً به قدر طاقت بشريّه و غايت حكمت نظريه گرديدن نفس ناطقه انسانى عالمى شبيه عالم عينى در صورت و فعليّت نه در ماده و ظلمت « وَمَن يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ خَيْراً كَثِيراً »۱ .
مقصد ، بيان علم و عمل حضرت عبدالعظيم است كه به اين دو بال به اوج ملكوت اعلى پرواز فرموده ، اگرچه قرب و خويشى با اين خاندان مقام شامخيست ولكن عمده نظر به مقام علم و عمل است و الاّ امام زاده و اقرباء ايشان بسيار بوده و هستند ، « فإنّ محبّ محمّدٍ من أطاع اللّه وإن بعد لحمته ، وإنّ عدوّ محمّد من عصى اللّه وإن قربت لحمته » .
و عمده چيزى كه وسيله توجّه و انس ائمّه عليهم السلام شد به حضرت عبدالعظيم ، همانا مقام علم و عمل آن بزرگوار است .
امّا مقام علمش كه بنا بر روايات منقوله درك صحبت و استفاضه از چهار امام نموده ، چنانچه من بعد ذكر خواهد شد : اوّل حضرت رضا عليه السلام ، و ديگر امام محمّد تقى و امام على النقى و امام حسن عسكرى را قبل از زمان امامت درك نموده و در ظل ولايت و انوار مقدّسه ايشان نشو و نما نموده و تربيت شده. مسلّم است كسى كه در آفتاب نشست ، نورانى مى شود و كسب نورانيّت مى كند ، بلكه از قبيل حديده محمات است . آهن سخت وقتى كه مدتى مجاور آتش شد ، كسب حرارت كرده ، كارهاى آتشى از او ظاهر شود . اين است كه در

1.بقره/۲۶۹ .

  • نام منبع :
    التذكرة العظيمیة
    سایر پدیدآورندگان :
    هزار، علیرضا
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 75920
صفحه از 384
پرینت  ارسال به