11
تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج3

مريم، طه، انبيا، حج، مؤمنون، فرقان، شعرا، نمل، قصص، عنكبوت، سجده، احزاب، صافات، غافر، سجده، حم شورا، زخرف، احقاف، الذاريات، نجم، صف، نازعات، أعلى.
و نيز داستان حضرت نوح عليه السلام در 28 سوره قرآن و ذيل 122 آيه شرح و بيان شده است: آل عمران، نساء، انعام، اعراف، توبه، يونس، هود، ابراهيم، اِسرا، مريم، انبيا، حج، مؤمنون، فرقان، شعرا، عنكبوت، احزاب، صافات، ص، غافر، شورا، ق، ذاريات، نجم، قمر، حديد، تحريم، نوح و بدين نمط قصص ديگر نيز در سوره ها و آيات متعدد آمده است.
گرد آورنده اين مجموعه با دقت فراوان همه موارد را از تفسير بيرون آورد و آنها را به ترتيب و نظم تاريخى، يكى پس از ديگرى قرار داد و زوائد و مكررات را بر انداخت تا از حجم بى تناسب كار بكاهد و بر آن شد كه در تنظيم و تأليف قصص انبيا به الحاق و افزايش كلمتى از خود نپردازد و همه داستانها را از آغاز تا به انجام، از خامه تواناى نويسنده پارسى گوى چيره دست سده ششم هجرى فراهم آورد. پوشيده نيست كه رسيدن به اين مقصود، بس دشوار مى نمود. از بخت نيك، فضل خداوند منّان و يارى ارواح طيبه فرستادگان بزرگوارش شامل حال شد. عسرت و دشوارى از ميان برخاست و سرانجام از قصص قرآن، آن بخش كه به پيامبران پيشين اختصاص داده شده است، فراهم آمد و قصص عصر اسلامى به زمانى ديگر موكول شد.
چون متأسفانه كوشش خاصى هنوز براى طبع دقيق تفسير ابوالفتوح به كار نرفته و شايد علت آن هم عدم دسترسى به نسخ خطى كهنه و معتبر بوده است و با اينكه تفسير شيخ چند بار تجديد طبع شده، مع هذا نه تنها كمكى به صحت طبع آن نشده، بلكه باعث رواج نسخ مغلوطى كه به شتاب تحويل بازار شده نيز گرديده است. در آنچه از پيش طبع و منتشر شده بايد گفت كه عمل تصحيح و مقابله با نسخ


تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج3
10

و نيز سوانحى كه پس از آن بزرگوار ميان پيروانش روى داد و به تفرقه مسلمانان منتهى شد.
شيخ در اين كار مهم بدون ترديد تفاسير بعض از گذشتگان را پيش چشم داشت و مطالبى از آن منابع دينى و مآخذ تاريخى خوشه چين نموده و هم از اطلاعات عميق و پردامنه خويش بهره ها گرفته و از آن روى كه مردى ثقه و مورد اعتماد جهان تشيع بوده، با دقت نظر و صحت بيان تاريخ انبيا را نيز به رشته تحرير در آورده است.
روا بود كه مجلدى جداگانه و مستقل شامل بر تاريخ رسولان حق، آن هم به نثر ساده و زيباى ابوالفتوح فراهم آيد و در دسترس علاقه مندان قرار گيرد. اما دشوارى چشمگيرى در رسيدن به اين مقصود در پيش بود و آن اينكه داستانهاى بر گرفته از تفسير ابوالفتوح چنان نيست كه خوانندگان ارجمند اكنون آن را در پيش چشم دارند؛ بلكه هر داستان به تفاريق، در خلال تفسير آيات، جاى جاى در سوره هاى قرآن نقل و بيان شده كه مؤلف اين مجموعه به ناچار ضمن مطالعه بيست مجلد از تفسير توفيق يافت كه مطالب تاريخى را به طور پراكنده و با دقت و مراقبت لازم برگيرد و سپس به تنظيم و تلفيق آنها به شيوه اى كه هر داستان مستقلاً با نظم و نسق تاريخى بيايد و بدان روش كه در علم تاريخ مورد نظر است، فراهم شود. صعوبت و دشوارى كار را همين بس كه بعضى از قصص در سوره هاى مختلف و به طور پراكنده شرح شده كه محض ارائه نمونه، مواضع يكى دو داستان را در تفسير ابوالفتوح پيش چشم خوانندگان ارجمند مى گذارد:
داستان حضرت موسى بن عمران، پيمبر بنى اسرائيل در 34 سوره قرآن و در خلال تفسير 143 آيه ذكر شده كه نام سوره هايى از قرآن كه متضمن داستان موسى عليه السلام است، به اين شرح ذكر مى شود:
بقره، آل عمران، نساء، مائده، انعام، اعراف، يونس، هود، ابراهيم، اِسرا، كهف،

  • نام منبع :
    تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج3
    سایر پدیدآورندگان :
    صحفي، سيّد مجتبي
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 139429
صفحه از 592
پرینت  ارسال به