13
تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج3

مى طلبد و آرزوى قلبى خويش را در انجاح اين مسؤل پوشيده نمى دارد؛ باشد كه به خواست خداوند بزرگ در اين كار خطير توفيق يابد!
يكى از مفيدترين اقدامات براى احياى مبانى ملى آن است كه پايه و اساس علوم ادبى استوار شود و براى كارهاى تحقيقى ادبى، دست افزارى كه در بايست است، آماده گردد تا محققان گرانمايه بتوانند بر مبناى نوشته هاى صحيح و منقّح بزرگان ادب پارسى در مباحث لغت و دستور و جز آنها، بهتر و پرداخته تر بررسى و خوض نمايند و نظرات مستند خود را كه به صواب مقرون باشد اظهار كنند. اگر بخواهيم به اساس مليّت خود، يعنى علوم و ادبيات خدمتى شايسته انجام دهيم، بايد سخنان پخته و سخته بزرگان ادب پارسى زبان را بر اساس و مبناى صحيح نشر و در دسترس مطالعه و تحقيق جوانان دانش پژوه و محققان ارجمند قرار دهيم.
اين بنده را عقيده بر آن است كه بزرگترين خدمت به ملت ايران و فرهنگ ايرانى، احياى آثار مهم گذشتگان اوست. كتاب حاضر به صورتى كه فراهم آمده، يكى از آن آثار نفيس و گرانمايه يكى از پيشينيان مليّت پرور ماست كه با شيوه خاصى به رشته انتظام در كشيده شده است.
تنظيم قصص و تأليف كتاب حاضر از روى نسخه واحدى از نسخ مخلوط موجود ميسّر نگرديد؛ زيرا هيچ يك از نسخه هايى كه در دست بود، كامل نبود. پس در تنظيم و تأليف اين كتاب، نه نسخه خطى و عكسى ناتمام از ابوالفتوح در دسترس قرار گرفت و در مواردى كه يك يا چند نسخه مخلوط، قصص واحدى از تفسير را متضمن بود، به مقابله و تصحيح انتقادى مبادرت ورزيد و در ذيل هر داستان مأخذ نسخه را نشان داد و نيز نسخه بدلها را ارائه نمود. روى هم رفته خوانندگان ارجمند مى توانند با مطالعه اين مجلد و مقابله و مقايسه آن با نسخ مطبوع تفسير ابوالفتوح به سهولت دريابند كه اصالت و شيوايى نثر اين تفسير و روانى و زيبايى سادگى آن چگونه دستخوش تحريفات و تغييرات نابجا گرديده است.


تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج3
12

معتبر، چنان كه سنت علماى قديم و شيوه محققان امروزى است، انجام نگرفته و از اين رو، تفسير چاپى ابوالفتوح مورد اعتماد و اعتبار فضلاى حقيقى واقع نشده، نسخى مغلوط و آشفته فراهم شده بود كه در دسترس عامه مردم قرار گرفته است. مى دانيم كه كاتبان به سبب عدم دقت و يا بى سوادى با اينكه در فن و هنر خوشنويسى چيره دست و ماهر و كار آمد بوده اند، دچار خطاهاى فراوان شده اند و از روى گمان و حدس تغييرات و تحريفات نابجايى در دستنويسى نسخه هاى مخلوط از خويش به جاى گذاشته اند. اين اشكال تنها متوجه تفسير ابوالفتوح رازى نيست؛ بلكه در مورد عده زيادى از متون زبان فارسى، كه در طول چند قرن در ايران و يا در سرزمينهاى خارج به طبع رسيده نيز چنين اشكالاتى فراوان به چشم مى آيد، و نشان مى دهد كه هنوز براى بيشتر اين متون ارجمند، طبع دقيق و صحيح و انتقادى، كه با روش علمى مناسب و موافق باشد، صورت نگرفته و جا دارد كه مؤلفان با بردبارى خاص و با رعايت دقت و امانت كامل مطالب را از نسخه هاى كهن و معتبر فراهم آورند و سپس در دسترس علاقه مندان قرار دهند.
كتاب حاضر، كه دنباله تحقيقات مداوم چندين ساله نگارنده در تفسير ابوالفتوح رازى است، بنا بر همين شيوه جمع و تأليف و تنظيم و تصحيح گرديد. اساس كار بر چند نسخه كهنه و نو قرار داده شد و تا آنجا كه مقدور و ميسر بود، بر آن شد كه قصص قرآنى را از اين نسخه هاى معتبر بر گيرد و به نظم و نسق تاريخى در آورد و سپس به جامعه ادب پارسى عرضه نمايد و نيز با همين نمونه نشان دهد كه طبع انتقادى تفسير با تهذيب بيشترى ضرورت كامل دارد. بر آنم كه به يارى دادار پاك، پس از طبع فرهنگ لغات و مصطلحات تفسير ابوالفتوح، به طبع منقّح و انتقادى اين تفيسر كبير بپردازد. اميد است كه به دو نسخه مخلوط ديگر از همين تفسير، كه خوشبختانه در كتابخانه هاى ايران سراغ دارد، دسترسى يابد.
انفاس قدسيه و ارواح طيبه بزرگان دين را در اين امر خطير به يارى و مدد كارى

  • نام منبع :
    تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج3
    سایر پدیدآورندگان :
    صحفي، سيّد مجتبي
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 139430
صفحه از 592
پرینت  ارسال به