253
تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج3

فرعون فرو شد، قبطيان همه فرو شدند. ميكائيل عليه السلام از پس در آمد و همه به دريا كرد و رها نكرد كه يكى از ايشان بماند كه نه به دريا فرو شود.
چون جمله قبطيان به دريا فرو شدند و جمله بنى اسرائيل از دريا بر آمدند و در خبر چنين مى آيد كه آخر كس كه از بنى اسرائيل ۱ از دريا بر آمد، آن وقت بود كه آخر كس از قبطيان فرو شد.
چون ايشان جمله بر آمدند و اينان جمله فرو شدند، حق تعالى فرمان داد ۲ تا آن طاقهاى آب بر هم آمد. فرعون چون علامت غرق و هلاك ديد و ملجأ شد، گفت: آمنتُ اَنَّه لا اله الاّ الَّذى آمَنَتْ بِهِ بَنو اِسرائيلَ و اَنا مِن المُسْلِمين. جبرئيل عليه السلامپاره اى از گل دريا برگرفت و بر او زد و گفت: اكنون گويى كه گرفتار شدى و پيش از اين عاصى و مفسد بودى.
و بنى اسرائيل از كنار دريا مى نگريدند. گفتند: يا موسى! ما چه ايمن باشيم كه فرعون از رهى ديگر بر آمده باشد و برفته. با سر ۳ مُلك خود شود و ما را رنجه دارد. موسى گفت: ايمن باشى ۴ كه خداى تعالى فرعون را و قومش را هلاك كرد. گفتند يا موسى! ما را دل ۵ ساكن نشود تا فرعون را مرده نبينيم. موسى عليه السلام دعا كرد تا خداى تعالى جثه فرعون را بر سر آب آورد با جمله سلاحها كه پوشيده داشت. ۶
و در خبر چنين است كه چهار صد من آهن بر او بود تا بنى اسرائيل او را بديدند و ساكن شدند. ۷

1.نسخه خاضع: از دريا بنى اسرائيل بر آمد.

2.نسخه خاضع: كه تا آن...

3.نسخه خاضع: فردا باسر...

4.نسخه خاضع: باشيد.

5.نسخه خاضع: در دل.

6.نسخه خاضع: پوشيده بود.

7.روض الجنان، ج ۱، ص ۲۷۷ ـ ۲۸۱.


تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج3
252

تدبير است. دريا پيش آمد ۱ و از پس دشمن، ما چه چاره سازيم؟ گفت: دل مشغول مدارى. خداى با من است، مرا راه نمايد.
حق تعالى وحى كرد به موسى: عصا به دريا بزن.
در خبر مى آيد كه موسى يك بار عصا بزد. هيچ اثر نكرد. بار ديگر عصا بزد و گفت: اى ابا خالد شكافته شو به فرمان خداى. دريا شكافته شد و دوازده راه خشك در او پيدا شد؛ براى آنكه بنى اسرائيل دوازده سبط بودند، هر سبطى را نقيبى ۲ بود، هر نقيبى به رهى فرو شدند و سبط او در قفاى او.
حق تعالى باد و آفتاب را فرمود تا آن راهها از وَحَل خشك كرد. چنان كه در خبر مى آيد كه [از] سنب اسباب ايشان گرد ۳ در هوا مى شد. چون به ميانه دريا رسيدند، يكديگر را نمى ديدند. گفتند: يا موسى ما احوال آن دوستان و خويشان خود ندانيم. نبادا كه غرق شده باشند. موسى دعا كرد تا خداى تعالى آن حواجز و حوايل را كه از آب بود طاقها ساخت تا آنان كه بر آن كنار مى رفتند، مى نگريدند آنان را كه بر دگر طرف بودند مى ديدند تا به كناره دريا رسيدند. چون به ساحل رسيدند، فرعون به كنار دريا رسيد و آن راهها خشك ديد، دانست كه آن به معجزه موسى است. خواست تا تلبيس كند بر عوام. گفت: از هيبت من دريا شكافته شد و راههاى خشك پيدا آمد تا دشمن خود را بگيريم. فرو شوى و ايشان را بگيرى ۴ . ايشان گفتند ما نرويم تا تو در پيش ما نباشى. فرعون تعللّ مى كرد و در دريا نمى شد. بر اسبى فحل نشسته بود.
جبرئيل عليه السلام بيامد بر اسبى ماديان نشسته و اسب در پيش اسب فرعون راند. اسب فرعون بر اثر فرو شد و چندانك فرعون خواست تا باز دارد، نتوانست. چون

1.نسخه ح: دريا در پيش و دشمن از پس.

2.نسخه خاضع: هر سبطى را نقيبى برهى فرو شدند.

3.نسخه خاضع: كه در هوا شد.

4.نسخه خاضع: فرو شويد و بگيريد.

  • نام منبع :
    تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج3
    سایر پدیدآورندگان :
    صحفي، سيّد مجتبي
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 135808
صفحه از 592
پرینت  ارسال به