271
تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج3

تحكّم كردند كه يا موسى! چه دانيم كه حال برادران و خويشان ما چيست كه ما ايشان را نمى بينيم؟ موسى عليه السلامدعا كرد تا آن آب كه به شكل ديوار بود، طاق طاق شد؛ تا آنان كه به آن طرف بودند، مى نگريدند و اين گروه را كه به اين طرف بودند، مى ديدند.
چون اينان همه از دريا بر آمدند و فرعون و قومش در دريا حاصل شدند، خداى تعالى بفرمود تا آن طاقهاى آب بر هم زدند و دريا به آن مطبّق شد و ايشان جمله غرق شدند. چون بر آمدند، گفتند: يا موسى! ما چه ايمن باشيم كه فرعون هلاك نشد بجست يا او را برهانيدند و فردا با ما گردد. خداى تعالى فرعون را با چهار صد من آهن سلاح كه با خود داشت، بر سر آب آورد تا ايشان بديدند او را. اين همه آيات و نعمت خداى ديده، چون بر آمدند بر كنار دريا گروهى را ديدند. بت پرستان بتان در پيش نهاده، آن را سجده مى كردند. موسى را گفتند: يا موسى! ما را نيز خدايى پيدا كن؛ چنان كه ايشان را خدايان اند. ۱ گفت: ايشان را كه من براى شما جز خداى كه آفريدگار و منعم شماست خداى دگر طلب كنم؟ و او شما را تفضيل داد بر مردمان روزگاران به آياتى و نعمتها كه داد شما را. ۲

نزول تورات

چون خداى تعالى فرعون را غرق كرد، موسى را وعده داد كه او را كتابى دهد تا حجتى باشد ايشان را و شرفى و ذكرى در ميان ايشان و اعقاب ايشان. چون وقت آمد، قوم تقاضا كردند، خداى تعالى اين تورات به موسى فرستاد، ايشان آن بشنيدند. گفتند: ما چه دانيم كه اين كلام تو است يا كلام بعضى بشر يا كلام جز شما يا كلام خداى؟ ما را بايد تا آنجا كه ميعاد و ميقات و مناجات تو است، حاضر باشيم

1.روض الجنان، ج ۸، ص ۳۵۰ ـ ۳۶۵.

2.همان، ص ۳۶۶.


تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج3
270

گفتند قبطيان موسى عليه السلام را: بخوان براى ما خدايت را؛ يعنى دعا كن براى ما كه خداى تو را آموخته است كه اگر اين عذاب و محنت را از ما كشف كنى و بردارى، به تو ايمان آريم و تو را تصديق كنيم و بنى اسرائيل را با تو بفرستيم.
موسى عليه السلاممى خواست تا بنى اسرائيل را از جنگ و عذاب ايشان برهاند. چون موسى عليه السلام دعا كرد، خداى اجابت كرد و عذاب از ايشان برداشت. ايشان عقيب آن عهد مى شكستند تا به وقت عذاب ايشان از غرقى كه وقت زده بوديم.
حق تعالى فرمود: چون چنين كردند، من از ايشان انتقام بكشيدم به آنكه ايشان را در دريا غرق كردم.
پس از آنكه فرعون و قوم فرعون را در دريا هلاك كرده بوديم. ميراث ايشان و آنچه از ايشان باز ماند به قوم بنى اسرائيل داديم كه در زمين مستضعف بودند و ضعيف و درمانده بودند، از دست فرعون و قومش كه ايشان را به بندگى گرفته بودند و مقهور و ذليل كرده به بيگار و بار بر ايشان و كشتن فرزندان ايشان و انواع مذلّت كه ذكر آن برفت. مشارق و مغارب زمين، به ايشان داديم.
و تمام شد كلمه نيكوتر از خداى تو بر بنى اسرائيل، به آن صبر كه كردند. و دمار بر آورديم از آنچه فرعون و قومش مى كردند از بناها و هلاك كرديم آن را، هر چه ايشان به عمرهاى دراز كرده بودند از همه چيزها ما به يك ساعت از آن دمار برآورديم و آن بناهاى رفيع كه مى كردند از قصور.
خداى تعالى پس از آنكه اين نعمتها كرد با ايشان و ايشان بر كنار دريا گرفتار شدند و فرعون از پى ايشان رفت با لشكرهاى گران كه ايشان را راه گزير نبود كه دريا در پيش بود و قوّت مقاومت فرعون نه، كه لشكر بيكرانه بود فرو ماندند و گفتند يا موسى! تدبير ما چيست؟ خداى تعالى گفت: يا موسى! عصا بر دريا زن. عصا بر دريا زد، دوازده راه خشك در دريا پديد آمد. تا هر سبطى به راهى فرو شدند؛ چنان كه گرد سم اسبان ايشان از ميان دريا در هوا مى رفت. در ميان دريا بر موسى

  • نام منبع :
    تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج3
    سایر پدیدآورندگان :
    صحفي، سيّد مجتبي
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 137007
صفحه از 592
پرینت  ارسال به