387
تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج3

نگرفتندى هرگز. گفتند اين جِفان و قُدور در يَمن بود. ۱
و آورده اند كه هر روز در مطبخ سليمان چهل هزار گاو خرج شدى بيرون از ديگر حيوانات از گوسفند و بره و انواع مرغان. ۲

مرگ سليمان عليه السلام

خداى تعالى فرمود: «چون ما مرگ قضا كرديم بر سليمان عليه السلام».
مفسران گفتند سليمان را عليه السلام عادت بودى كه يك ماه و دو ماه و كمتر و بيشتر در بيت المقدس رفتى براى عبادت و كسى را به خود راه ندادى و طعامى و شرابى كه او را به آن حاجت بودى، بر وجه قناعت بر گرفتى و هر وقت كه او در بيت المقدس شدى، درختى ديدى نورسته. گفت: اى درخت! نام تو چيست؟ گفتى: نام من فلان چيز. گفتى: تو چه كار را شايى؟ گفتى: فلان كار را. بفرمودى تا ببريدندى تا براى آن كار ذخيره كردندى تا آن سال كه فرمان يافت، در مسجد شد درختى را ديد رسته. گفت: يا درخت! تو چه درختى و نام تو چيست؟ گفت: خرّوبه. گفت: تو را چرا خَرُّوبه خوانند؟ گفت: براى آنكه در رُستن من خرابِ بيت المقدس است. سليمان عليه السلام انديشه كرد و گفت اين خبر مرگ من است كه با من دادند. چو تا من زنده باشم كس بيت المقدس را خراب نتواند كردن. بفرمود تا بكندند و در ديوار بستى از آنِ او بنشاندند. آنگه گفت: بار خدايا! چون وقت مرگ من در آيد، خبر مرگ من بر جنيان بپوشان تا مردمان بدانند كه جنيان غيبت ندانند؛ چون جنيان دعوى علم غيب مى كردندى و كهانت.
آنگه در محراب رفت و نماز مى كرد. ملك الموت بيامد و جان او برداشت و او

1.روض الجنان، ج ۱۶، ص ۴۳ ـ ۵۱.

2.اين فقره در متن تفسير نيامده؛ بلكه در حاشيه آمده. همان، ج ۱۶، ص ۵۱. حاشيه شماره ۳.


تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج3
386

و گفتند از اعاجيب به آنچه سليمان كرد در بناى بيت المقدس آن بود كه خانه اى بساخت و ديوارهاى او سبز كرد و افروخته و روشن چنان كه روى در او بديدندى و چون مرد پارساى پرهيز كار در او شدى و در آن ديوار در نگريدى خيال [او و] روى خود در او سفيد ديدى و چون مرد فاجر بى سامان كار، در او شدى، خيال روى خود در او سياه ديدى تا بدان سبب بسيار كس از فسق و معصيت باز ايستادند و ايشان را لطف شد.
و ديگر از عجايب او آن بود كه در زاويه[اى] از زواياى مسجد عصاى آبنوس نهاده بود كه چون يكى از اولاد پيغمبران دست در آن ماليدى، هيچ رنجى نبودى او را و اگر كسى بودى كه دعوى كردى كه از ايشان است و نبودى، دست كه در او زدى، دستش بسوختى. اين و مانند اين كه خارق عادت باشد از فعل خداى بود بر سبيل معجز سليمان عليه السلام.
گفتند بيت المقدس با اين مسجد هم بر آن هيئت بود تا روزگار بُخْت نَصّر كه او بيامد و بيت المقدس خراب كرد و مسجد بشكافت و جواهرى كه در وى بود، گرفت و با عراق برد كه دار الملك او بود.
سعيد بن المسيّب گفت چون مسجد تمام كرد، بفرمود تا درهاى مسجد ببستند. چون خواستند كه بگشايند، نتوانستند تا سليمان را وحى آمد كه بر خداى سوگند ده به نماز پدرت داوود عليه السلام تا درها گشاده شود. همچنان كرد، درها گشاده شد.
سليمان عليه السلام ده هزار مرد را از عبّاد بنى اسرائيل نصب كرد تا در بيت المقدس عبادت مى كردند: پنج هزار به روز، پنج هزار به شب.
حسن بصرى گفت جنّيان براى سليمان از سنگ كاسها كردند كه هر يكى چند حوض شتران كه در يك جفنه هزار مرد بنشستندى.
و قدور راسيات و ديكها كه از جاى نقل نشايستى كردن پيوسته بر بار بودى و فرو

  • نام منبع :
    تحقيق در تفسير ابوالفتوح رازي ج3
    سایر پدیدآورندگان :
    صحفي، سيّد مجتبي
    تعداد جلد :
    3
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1384
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 137475
صفحه از 592
پرینت  ارسال به