Mohaddeth
| style="BORDER-RIGHT: 1px solid; BORDER-TOP: 1px solid; BORDER-LEFT: 1px solid; BORDER-BOTTOM: 1px solid"
borderColor=#dae6e7>
cellPadding=0 width="100%" border=1>
 مقدمه: به منظور اطلاع رسانی از منابع جدیدی که وارد مجموعه کتاب خانه
تخصصی حدیث می شود، از این پس برخی از آنها در
محدّث
به اجمال شناسانده خواهد شد.
1.
آیینه نهج
البلاغه،
سید علی‌اکبر قرشی، تهران: فرهنگ مکتوب، 3 ج، 1385.
این
مجموعه شرحی كوتاه بر
نهج البلاغه
است. مؤلف، نخست هر بخش از نهج البلاغه را ترجمه كرده و سپس به شرح
كلمات پرداخته است. گفتنی است مؤلف پیش از این اثر دیگری با عنوان
مفردات نهج
البلاغه
داشته است. در این شرح نیز تأكید بیشتر بر توضیح واژه‌هاست. مؤلف در
شرح
نهج البلاغه
نسخه صبحی صالح را متن قرار داده و سعی در تصحیح اغلاط این نسخه داشته
است.
|
cellPadding=0 width="100%" border=1>
2.
کتاب‌شناسی جامع حدیث
(رجال)،
ناهید باقری خرّمدشتی، تهران: آفتاب توسعه، 542 ص، 1385.
در
این مجموعه كلّیه منابع نگاشته شده در موضوع رجال شناسانده شده است.
نگارنده در آغاز مقدمه‌ای در باب کلّیات علم رجال و ویژگی‌های ساختاری
و تنوع کتب رجالی شیعه مطرح کرده، سپس منابع علم رجال را به سه بخش
تقسیم كرده است: 1. بخش خطی، 2. بخش چاپی، شامل چاپ سنگی، چاپ سربی و
3. مقالات. در بخش خطی 151 كتاب معرفی شده است و در معرفی هر کتاب نخست
بحث کتاب‌شناسی طرح شده، سپس نسخه‌شناسی آن را گزارش کرده است. ترتیب
کتاب‌ها نیز بر اساس تاریخ تألیف آنهاست و در مجموع 1577 نسخه خطی
معرفی شده است. در بخش كتاب‌های چاپی نیز مشخصات كتاب‌شناختی 265 عنوان
اثر شناسانده شده است. در معرفی این منابع نخست کتب چاپ سنگی، سپس چاپ
افست و سربی آمده است. در بخش مقالات نیز مشخصات كتاب‌شناختی 114 مقاله
معرفی شده است. معرفی مقالات بر اساس ترتیب الفبایی نویسندگان مقالات
تنظیم یافته است. در پایان كتاب نیز نمایه‌های مختلف جهت دسترسی آسان
به محتوای كتاب تدوین شده است.
|
cellPadding=0 width="100%" border=1>
3.
الریاض المربعة فیما اتفق علیه
الأربعة: ابوداود و الترمذی و النسائی و ابن‌ماجة،
اعداد: محمد بن کمال خالد السیوطی، دار ابن رجب، 201 ص، 1426 ق.
مؤلف
در این کتاب به گردآوری احادیثی پرداخته است که اصحاب کتب اربعه (ابو
داود، الترمزی، النسائی و ابن ماجه) بر آن اتفاق نظر دارند و نزد آنان
مقبول است؛ با در نظر گرفتن این که هیچ یک از این احادیث در صحیحین
نیامده است. موضوعات کتاب بر اساس أبواب فقهی سامان یافته است. همچنین
بر هر حدیثی نیز تعلیقه‌ای كوتاه نگاشته شده است که مراجعه کننده به
راحتی بتواند از آن بهره گیرد. تلاش مؤلف بر این بوده که این تعلیقات،
طولانی و ملال‌آور نباشد. تعداد این احادیث 126 فقره است.
گفتنی
است مؤلف پیش از این کتابی با عنوان
الاذاعه لما اتفق علیه الجماعة
به همین سبک نگاشته و آن را با کتب اربعه مطابقت داده است.
|
cellPadding=0 width="100%" border=1>
4.
حدیث اُمّ حبیبة (رض) فی صلاة
التطوّع،
دکتر
خلدون الاحدب، بیروت: دار ابن حزم، 461 ص، 1427 ق.
کتاب
حاضر در توضیح و شرح حدیث ام حبیبه درباره نافله‌های مستحبی است که قبل
یا بعد از نمازهای واجب خوانده می‌شود. نگارنده این حدیث را با الفاظ و
اسناد متعدد
و مختلف بیان کرده و در ذیل هر کدام به نقد و بررسی آن پرداخته، در
نهایت نقد نیز توضیحی داده که حدود مقبولیت و عدم مقبولیت آن روایت را
از جهت سند یا متن می‌فهماند. البته نگارنده برای توضیح بیشتر و بسط
کلام به حدیث ام حبیبه اکتفا نکرده و احادیث دیگری که قریب به این
مضمون و در راستای تشویق به خواندن نوافل باشد را نیز آورده است.
قصد
نگارنده علاوه بر ذکر این روایات، بیان فقه الحدیث آنهاست؛ لذا در ذیل
هر کدام ضمن متذکر شدن اقوال مختلف در این زمینه فقه الحدیث آن روایت
را نیز بیان می‌کند.
|
cellPadding=0 width="100%" border=1 id="table1">
 5.
کشف الغمة فی معرفة الأئمة(ع)،
تألیف أبی الحسن علی بن عیسی الإربلی، تحقیق: علی آل کوثر، قم: المجمع
العالمی لأهل البیت(ع)، 4 ج، 1426 ق.
کتابی
است که در آن احادیث در احوال پیامبر و اهل بیت عصمت و طهارت (ع)
گردآوری شده. اربلی، نویسنده کتاب، این احادیث را غالباً از مصادر
حدیثی اهل سنت آورده تا نزد فریقین تلقی به قبولش بهتر باشد. شایان
گفتن است این کتاب در سال‌های مختلف از سوی ناشران مختلف و با شروح و
حواشی به چاپ رسیده است.
در
چاپ حاضر که به عنوان کتاب سال حوزه نیز برگزیده شد، محقق
کارهایی را که در آن انجام داده در هشت قسمت بیان می‌کند: 1. مقدمه‌ای
مفصل درباره کتاب و مؤلف آن 2. جمع‌آوری نسخه‌های خطی موجود و مقابله
آنها 3. مستندسازی روایات و تکثیر مصادر موجود 4. تطابق مصادر با
یکدیگر و با متن کتاب 5. تصحیح اغلاط در چاپ‌های قبل 6. شرح غریب الفاظ
احادیث 7. تهیه فهرستی کلی و متنوع 8. علامت‌گذاری برای دعاها.
|
cellPadding=0 width="100%" border=1 id="table3">
6.
تذکرة الخواص من الاُمّة بذکر
خصائص الأئمّة(ع)،
تألیف یوسف بن فُزعلی البغدادی مسبط ابن الجوزی،
تحقیق: حسین تقی‌زاده، قم: المجمع العالمی لأهل البیت(ع)، 2 ج، 1426.
برای
این کتاب نام‌های دیگر نیز ذکر شده از قبیل
مناقب علی(ع)،
ولی آنچه مشهور است اسمی است که در این تحقیق و نشر به آن یاد شده است.
این کتاب در برگیرنده فضائل ائمه(ع) و نام‌های مبارک آنها و حَسَب و
نَسَب و آثارشان و سرگذشت‌نامه ایشان است، ترتیب ابواب کتاب به حسب عدد
معصومان(ع) مرتب شده است و علی‌القاعده دوازده باب دارد. مصادر کتاب
نیز از احادیثی است که مصنف أحیاناً یا از روات شنیده و یا از کتب
روایی دیگر نقل نموده است.
چاپ‌های
مختلف و متعدد کتاب با حواشی و تعلیقات گوناگون در سال‌های مختلف نشان
دهنده مقام و موقعیت آن است. اخیراً این کتاب را این محقق و با عنایت
مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) به چاپ رسانده و به عنوان کتاب سال ولایت
برگزیده شد. محقق ضمن تقویم نص، مصادر و مراجعی را که با تفحص به آنها
رسیده در پاورقی آورده، شواهد و قرائنی را نیز با ذکر رتبه از مصادر
اهل سنت بیان می‌کند، ضمن این که در پاورقی اشاراتی نیز به اعلام روات
دارد. شرح لغات و غرایب الفاظ و تهیه فهارس عامه و بیان ترجمه‌ای کامل
از مؤلف از دیگر اقدامات محقق در این طبع است.
|
cellPadding=0 width="100%" border=1 id="table2">
 7.
قصص الرسول(ص) واصحابه فی صحیح
الحدیث النبوی،
عمر سلیمان الأشقر، اردن: دار النفائس، 456 ص،
1427 ق.
گرچه
این کتاب
قصص
عنوان گرفته ولی شامل 61 حدیث درباره رویدادهایی است که پیامبر اکرم(ص)
با اصحابشان داشته‌اند. نگارنده ادعا دارد که این قضایا را از بین
احادیث صحیح استخراج نموده است. روش وی چنین است که نخست حدیثی را نقل
می‌کند، سپس آن را مستندسازی و سلسله روات آن را که از کتب اهل سنت است
بیان می‌کند، پس از آن به توضیح لغات و غرائب و مشکلات آن می‌پردازد.
مرحله دیگر شرح الحدیث است که با بیان حال و هوای ماجرا و چگونگی رخداد
آن و همچنین جایگاه راوی و موقعیت وی در آن قصه، به توضیح حکایت
پرداخته است. مرحله دیگر کار نگارنده بیان آثار و فوائد و عبرت هایی
است که از آن واقعه نقل می‌کند. این قسمت در واقع مفصل‌ترین کار است که
در بعضی قصه‌ها به چهل ثمره هم می‌رسد. وی در پایان اقدام به نقل
احادیث و سندهای مشابه و اشاره به اختلاف‌هایی که در نقل قول‌ها هست،
می‌کند.
|
