حضرت را وداع كردم فرمود به من: اى حمّاد، وقتى كه مشكل شد چيزى از امور دينت در ناحيه خود، يعنى در بلد رى، پس سؤال كن آنها را از عبدالعظيم بن عبداللّه حسنى و سلام مرا به او برسان، الخ.
و محقّق داماد در كتاب رواشح گفته: كه احاديث بسيار در فضيلت و زيارت عبدالعظيم روايت شده و وارد شده، كه هر كه زيارت كند قبر او را بهشت بر او واجب شود. و شيخ شهيد ثانى رحمه الله در حواشى خلاصه همين روايت را از بعض نسّابين نقل فرموده.
و ابن بابويه و ابن قولويه به سند معتبر روايت كرده اند كه: مردى از اهل رى به خدمت حضرت امام على نقى عليه السلام رفت، حضرت از او پرسيد كه كجا بودى؟ عرض كرد كه: به زيارت امام حسين عليه السلام رفته بودم، فرمود كه: اگر زيارت مى كردى قبر عبدالعظيم را كه نزد شما است، هر آينه مثل كسى بودى كه زيارت امام حسين عليه السلام كرده باشد.
فقير گويد كه علما از براى آن بزرگوار زيارتى نقل نكردند، مگر آن كه فخر المحقّقين آقا جمال الدين در مزار خود فرموده كه: زيارت آن حضرت به اين نحو مناسب است:
اَلسَّلامُ عَلى ادَمَ صِفْوَةِ اللّهِ اَلسَّلامُ عَلى نُوحٍ نَبِىِّ اللّهِ اَلسَّلامُ عَلى اِبْراهيمَ خَليلِ اللّهِ اَلسَّلامُ عَلى مُوسى كَليمِ اللّهِ اَلسَّلامُ عَلى عيسى رُوحِ اللّهِ اَلسَّلامُ عَلَيْك يا رَسوُلَ اللّهِ اَلسَّلامُ عَلَيْك يا خَيْرَ خَلْقِ اللّهِ اَلسَّلامُ عَلَيْك يا صَفِىَّ اللّهِ اَلسَّلامُ عَلَيْك يا مُحَمَّدَ بْنَ عَبْدِ اللّهِ خاتَمِ النَّبِيّينَ اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا اَميرِالْمُؤْمِنينَ عَلِيِّ بْنَ اَبيطالِبِ وَصِىَّ رَسُولِ اللّهِ اَلسَّلامُ عَلَيْكِ يا فاطِمَةُ سَيِّدَةِ نِساءَ الْعالَمينَ اَلسَّلامُ عَلَيْكُما يا سِبْطَىِ الرَّحْمَةِ وَ سَيِّدَىْ شَبابِ اَهْلِ الْجَنَّةِ اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا عَلِىَّ بْنِ الْحُسَيْنَ سَيِّدَ الْعابِدينَ وَ قُرَّةَ عَيْنِ النّاظِرينَ اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا مُحَمَّدِ بْنِ عَلِىٍّ باقِرَ الْعِلْمِ بَعدَ النَّبِىِّ اَلسَّلامُ عَلَيْكَ يا جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ الصّادِقِ الْبارِّ الاَْمين

62 ـ هدية الزائرين، محدث قمى (1359ق)

امام زاده لازم التعظيم جناب شاهزاده عبدالعظيم، كه نسب شريفش به چهار واسطه به سبط جليل حضرت خيرالورى امام حسن مجتبى عليه السلام منتهى مى شود، و قبر شريفش در رى معلوم و مشهور و ملاذ و معاذ عامه مخلوق است، و علوّ مقام و جلالت شأن آن حضرت اظهر من الشمس است، چه آن جناب به علاوه آن كه از دودمان حضرت خاتم النبييّن صلى الله عليه و آله است، از اكابر محدّثين و اعاظم علما و زهّاد و عبّاد و صاحب ورع و تقوى است، و از اصحاب حضرت جواد و حضرت هادى عليهماالسلاماست، و نهايت توسّل و انقطاع به خدمت ايشان داشته و احاديث بسيار از ايشان روايت كرده. و او است صاحب كتاب خطب اميرالمؤمنين عليه السلام . و او است كه دين خود را بر امام زمانش حضرت هادى عليه السلام عرض كرد، و حضرت تصديق او نمود و فرمود: يا اباالقاسم هذا و اللّه دين اللّه الّذى ارتضاه لعباده فاثبت عليه ثبّتك اللّه بالقول الثابت فى الحيوة الدّنيا و الآخرة.
و بالجمله فضايل و مناقب آن جناب بسيار است، و شيخ نجاشى در رجال حكايت آمدن او به رى و مدفون شدن او را در آنجا نقل فرموده و قضيه مشهور است.
و علامه مجلسى در تحفه نيز ذكر فرموده، و لكن فقير يافتم نسخه اى از نهايه شيخ طوسى رحمه اللهبه خط شيخ ابى المحاسن ابراهيم بن الحسين بن بابويه، كه به زياده از هشتصد سال قبل نوشته شده بود. در آخر جزء اوّل آن نوشته بود، بسيارى از فضايل و علوّ مقام و رتبه و علم و زهد و ورع و نسب جناب عبدالعظيم را، از آن جمله در وصف علم او نوشته بود كه: روايت كرده ابوتراب رويانى كه گفت: شنيدم از ابوحمّاد رازى، كه مى گفت: وارد شدم بر حضرت امام على نقى عليه السلام در سرّمن رأى، پس سؤال كردم از آن حضرت جمله اى از مسائل حلال و حرام، خود پس جواب فرمود مسائل مرا تا آن كه زمانى كه خواستم بيرون آيم به وداع آن حضرت رفتم، همين كه آن