باقر واعظ (حاجى ملا)

[صاحب كتاب روح و ريحان] مطابق تحقيق از آقاى حاجى شيخ محمد سلطان المحققين اخوى آن مرحوم طلوع فجر روز جمعه بيست [و] يكم ربيع المولد و هزار و سيصد و سيزده هجرى، (نقل از خط آقاى حاجى نصراللّه اخوى در جواب سؤال من وارده در 14 رجب 1349) در مشهد مقدس (رجوع به تاريخ بيدارى ايرانيان ص 161 ـ 162 از جزو 28). ^۳

68 ـ تاريخچه وقف در اسلام، دكتر على اكبر شهابى (معاصر)

3 ـ آستانه شاه عبدالعظيم عليه السلام ^۴

بنابر نوشته يعقوبى در كتاب «البلدان 2» شهر رى در سال 23 هجرى در زمان خلافت عمر بن الخطاب به دست قرظة بن كعب انصارى به تصرف مسلمين درآمد و شورش بزرگ آن شهر در سال 25 هجرى به دست سعد وقاص فرو نشست. در ادوار تاريخ اسلام شهر رى كه در گذشته از شهرهاى بزرگ عالم به شمار مى رفت، آبادانى خود را دوباره از سر گرفت و تدريجا بر اعتبار و عمران آن افزوده گشت.

1.ولى در ص ۹۸ از سنه ۱۲۹۶ به لفظ «درين اوقات» تعبير نموده است، و در هر صورت تأليف كتاب گويا تا سنه ۱۲۹۸ [كه] بعضى اصلاحات در آن به عمل مى آمده [به طول انجاميده] است، كما يظهر من ص ۵۴۸.

2.يادداشتهاى قزوينى، ج ۸، ص ۴۴.

3.يادداشتهاى قزوينى، ج ۸، ص ۱۵۷.

4.اين فصل به قلم آقاى دكتر محمدعلى هدايتى متولى كنونى آستانه حضرت عبدالعظيم نگارش يافته است.

شناخت نامه حضرت عبدالعظيم حسني (ع) و شهر ري ج13

186

حمزه [امامزاده ـ]

مزار او در جنب رى قديمى است و در حدود 550 به نحو قدر متيقن موجود بوده است، چه شيخ عبدالجليل رازى كه در سنه مذكور در حيات بوده است (رجوع به وريقه عبدالجليل) در كتاب نقض (يعنى بعض مثالب النواصب فى نقض بعض فضائح الروافض) به نقل صاحب مجالس المؤمنين ازو در عنوان رى گويد (ص a23): «و از مشاهد متبركه رى مشهد سيدعبدالعظيم حسنى و مشهد سيدابوعبداللّه ابيض و مشهد سيد حمزه موسوى است كه شرف و نسب و جزالت فضل و كمال عفت ايشان ظاهر است». ^۱

جنة النعيم فى احوال عبدالعظيم ^۲

معروف به كتاب روح و ريحان زيرا كه كتاب به بيست و چهار «روح و ريحان» (به جاى باب يا فصل) مرتب است. تأليف مرحوم حاجى ملاباقر واعظ بن ملامحمد اسمعيل بن عبدالعظيم بن محمدباقر المازندرانى الكجورى اصلاً و الطهرانى مولدا و مسكنا (ص 2). تولد مؤلف در 9 صفر سنه هزار و دويست و پنجاه و پنج بوده است در طهران ص 520، و وفات او در بيست و يكم ربيع الاول سنه هزار و سيصد و سيزده هجرى قمرى در مشهد مقدس، ^۳ و تاريخ اتمام تأليف كتاب سنه 1295 است

1.يادداشتهاى قزوينى، ج ۴، ص ۱۶۳.

2.ص ۱۰، ولى در ص ۳ مسطور است كه «سميتها بجنة النعيم والعيش السليم فى احوال مولينا عبدالعظيم؛ و مراد از عبدالعظيم شاهزاده عبدالعظيم حسنى از اعقاب حضرت امام حسن و يكى از امامزادگان بسيار معروف حوالى طهران است و مزار او بر يك فرسخى جنوب آن شهر واقع و روزهاى جمعه و در اعياد متبركه جمعيّت فوق العاده زيادى از طهران بدانجا جمع مى شود.

3.رجوع كنيد به تاريخ بيدارى ايرانيان از مرحوم ناظم الاسلام كرمانى، ج ۱، ص ۱۵۶ ـ ۲۴۸ كه ترجمه حال آن مرحوم در ضمن ترجمه احوال برادرش حاج شيخ محمد واعظ ملقب به سلطان المحققين كه هنوز (۱۳۴۹) در حيات است به قلم شيخ محمدعلى پسر اين اخير مبسوطا و مفصلاً مرقوم است و ترجمه حال مرحوم حاج ملاباقر صاحب ترجمه در ص ۱۶۱ـ۱۶۲ از جلد اول از آن كتاب واقع است، و نيز رجوع به دفتر وفيات معاصرين، ج ۱، باب باء.