283
شناخت نامه حضرت عبدالعظيم حسني (ع) و شهر ري ج13

در منتقلة الطالبيّه آمده:
«ابوالقاسم عبدالعظيم بن عبداللّه بن على بن الحسن بن زيد من ناقلة طبرستان و هوالمحدث الزاهد صاحب المشهد فى الشجرة بالرّى و قبره يزار ...» ۱
ابونصر بخارى در سرّ الانساب آنجا كه از آن حضرت ياد كرده چنين گفته:
«... الزاهد العالم مدفون [كذا] بالرّى فى مشهد الشجرة...» ۲
در رياض الانساب است:
«.. مضجع مباركش در ارض رى در مسجد شجره است...» ۳
در روضة الشهدا مذكور است:
«.. امام عبدالعظيم كه در مسجد الشجرة به نواحى رى آسوده...» ۴
ذكر منابع ديگر در اين باب، در بحث از مسجد شجره در ص 328 گذشت.
بقعه حضرت عبدالعظيم در اعصار مختلف مورد بنا و مرمت و تعمير نيكوكاران و علاقه مندان قرار مى گرفته است. در عهد سلجوقيان مجدالملك محمد براوستانى از وزيران شيعى مذهب ۵ بارگاهى نيكو براى آن بساخت، عبدالجليل رازى در كتاب النقض در اين معنى چنين گفته:
«وزير سعيد شهيد مجدالملك اسعد محمّد بن موسى البراوستانى القمى قدس اللّه روحه با بزرگى رفعت و قبول و حرمت، و خيرات بسيار فرمود چون قبّه امام حسن ابن على ... و مشهد موسى كاظم و محمد تقى عليهماالسلام به مقابر قريش هم او فرموده است

1.منتقلة الطالبية، ص ۷۵، س ۲.

2.سرالانساب، ص ۱۰، س ۱۷.

3.رياض الانساب (= بحرالانساب)، ج ۱، ص ۱۲۱، س ۲۰.

4.روضة الشهدا، ص ۲۵۳، ص ۲۰.

5.ر.ك: طبرسى و مجمع البيان تأليف نگارنده، ج ۱، ص ۲۱، س ۱؛ در ايران شهر، ج ۲، ص ۱۳۳۰ آمده: «مجدالملك قمى اولين كسى است كه گنبد آن را ساخت».


شناخت نامه حضرت عبدالعظيم حسني (ع) و شهر ري ج13
282

«قد ادرك من الائمة الطاهرة الجواد والهادى والعسكرى ... ۱ »
علامه مجلسى نيز وى را از اصحاب امام محمدتقى و امام على النقى عليهماالسلام دانسته است. ۲
قول ملاقات دو تن به حكم قرائن، از جمله حديث منقول از امام على النقى عليه السلام در فضيلت زيارت وى و حديث اباحماد ۳ قوّت بيشترى دارد.
در اين باب كه مكان واقعى مزار حضرت عبدالعظيم همين محل مشهور فعلى است، هيچ يك از دانشمندان از قديم تا حال ترديد نكرده اند، ۴ و اين محل را كه باغى در خارج شهر رى از سوى مغرب، ۵ از آن عبدالجبار بن عبدالوهاب بوده، ۶ به مناسبت درخت سيبى كه آن حضرت را در كنار آن دفن كرده اند الشجرة ناميده اند. اين باغ، چنانكه در نقشه رى باستان توان ديد در محلّت باطان افتاده بوده، و عبدالجبار بن عبدالوهاب، صاحب آن گويا طريقه سنّت و جماعت داشت، دليل اين گفته نخست آن كه نام وى را ظاهرا در رديف رجال شيعه ذكر نكرده اند، ۷ دو ديگر آن كه عبدالجليل رازى به تعريض و تلميح در كتاب النقض در باب صاحب مشهد باطان چنين گفته:
«... در بيشتر بقاع كه تربتهاى سادات است سنّيان خواب ديده اند، چنانكه به بار كرقب و ساوه و بناهق و باطان رى و برزقا و فارس و بصره و خوزستان». ۸

1.جنة النعيم، ص ۴۷۹.

2.جنة النعيم، ص ۴۸۳، س ۲۲ به بعد.

3.اين دو حديث در ضمن رساله صاحب گذشت، و نيز براى حديث نخستين ر.ك: جنة النعيم، ص ۴۰۳، س آخر و ص ۴۸۴، س ۸.

4.جنة النعيم، ص ۴۰۳، س ۳.

5.شرح آن بيابد.

6.ر.ك: رساله صاحب عباد، ص ۳۸۶ كتاب حاضر.

7.نگارنده نام وى را در كتب رجال شيعه از جمله تنقيح المقال مامقانى نيافت، و نيز صاحب كتاب زندگانى حضرت عبدالعظيم گفته: از اين شخص در رجال شيعه اسم برده نشده، و در مصادرى كه اكنون دست نگارنده مى باشد از او ذكرى به ميان نيامده است: زندگانى حضرت عبدالعظيم، ص ۲۷ ذيل ۱.

8.النقض، ص ۶۲۹، س ۲.

  • نام منبع :
    شناخت نامه حضرت عبدالعظيم حسني (ع) و شهر ري ج13
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 135422
صفحه از 393
پرینت  ارسال به