و من آن درخت و آن باغ را وقف كرده ام به حضرت عبدالعظيم و به شيعيان كه اينجا دفن بشوند.
پس حضرت عبدالعظيم مريض شد و از دنيا رفت. وقتى كه برهنه شان كردند كه غسل بدهند در جيبش كاغذى ديدند و در آن نسب خود را نوشته بود انا ابوالقاسم عبدالعظيم بن عبداللّه بن على بن حسن الامير بن زيد بن الحسن المجتبى عليه السلام ابن على بن ابيطالب عليه السلام .
و از منتخب طريحى نقل شده كه گفته شده از كسانى كه از طالبيين زنده دفن شده جناب عبدالعظيم حسنى است در رى، ظاهرا مراد اين است كه يعنى به اجل خودش مرد او را نكشته اند نه اين است كه واقعا زنده دفن كرده باشند. واللّه اعلم
و مرحوم ثقة الاسلام حاج ميرزا حسين نورى مازندرانى در خاتمه مستدرك رساله صاحب بنى عباد طالقانى را كه در احوال حضرت عبدالعظيم نوشته نقل فرموده و در اوست كه ايشان پسرى داشتند مسمى به محمد كه در زهادت و كثرت عبادت معروف بود و از كتاب منتقله الطالبيين نقل شده كه ايشان منتقل شدند به سامرى و در اراضى بلد و دجيل وفات نمود و مرحوم علامه ميرزا فتح اللّه شريعت اصفهانى از نقل اين قضيه در منتقله احتمال مى دادند كه قبر منسوب به امامزاده سيدمحمّد در نزديك بلد منسوب باشد به جناب محمّد بن عبدالعظيم، لكن مشهور آن است كه او قبر سيدمحمّد بن على الهادى است چنانچه حموى در معجم البلدان ذكر كرده كه جناب سيد عبدالكريم بن احمد بن طاوس مى فرمايد در بلد است قبر جناب محمّد بن على الهادى و اوست كه به جهت فوتش حضرت گريبان چاك زد.
و در روح و ريحان است كه بايد رحلت حضرت عبدالعظيم در اوائل سنه دويست و پنجاه باشد چهار سال قبل از رحلت حضرت هادى عليه السلام و مثل جناب قاسم بن

77 ـ جامع الانساب در تاريخچه امامزاده ها، سيدابراهيم احمدى ابهرى (معاصر)

(صنف دوم)

جلالت قدر و محل دفنشان معلوم است و استحباب زيارتشان هم بالخصوص مأثور است لكن زيارت مخصوصى از ائمه اطهار به جهت ايشان وارد نشده مثل جناب شاه عبدالعظيم بن عبداللّه بن على الشديد بن حسن بن زيد بن حسن بن على بن ابى طالب در رى مدفون است و از اكابر محدثين و علماء و زهاد و عباد و از اصحاب حضرت جواد الائمه و حضرت هادى بوده.
و در تحفة الزائرين از ابن بابويه به سند معتبر روايت كرده كه مردى از اهل رى خدمت حضرت امام على النقى عليه السلام مشرف شد حضرت از او پرسيد كجا بودى؟ عرض كرد به زيارت امام حسين عليه السلام رفته بودم، فرمود اگر زيارت مى كردى حضرت عبدالعظيم را هر آينه مثل كسى بودى كه زيارت امام حسين عليه السلام كرده باشيد.
در مزار بحار از نجاشى از احمد بن محمد بن خالد برقى روايت كرده كه حضرت عبدالعظيم وارد رى شد در حالتى كه گريخته بود از سلطان و در خانه يكى از شيعيان در سردابى منزل فرمود و در آنجا عبادت خدا را مى كرد روزها روزه مى گرفت و شبها مشغول عبادت بود و گاهى مستترا مى رفت به زيارت قبرى كه مقابل قبر شريف خودش هست و مى فرمود اين قبر يكى از اولادهاى موسى بن جعفر است و ظاهرا مراد قبر حضرت حمزة بن موسى بن جعفر باشد و به مرور ايام خبر به شيعيان رى رسيد تا اين كه آن بزرگوار را شناختند پس يكى از شيعيان پيغمبر را در خواب ديد و فرمود مردى از اولاد من جنازه اش از سكة الموالى حمل مى شود و دفن مى شود در نزديكى درخت سيب در باغ عبدالجبار بن عبدالوهاب پس از خواب بيدار شد و رفت نزد عبدالجبار كه آن درخت و آن مكان را بخرد عبدالجبار گفت به جهت چه مى خواهى خوابش را نقل كرد عبدالجبار گفت من هم آن خواب را ديده ام