در شرح حال حضرت بى بى شهربانو

پس از آن كه دين مقدّس اسلام سراسر عربستان را فرا گرفت و نوبت خلافت به خليفه دوّم رسيد، نخستين لشكرى كه عازم ايران شد، به فرمان خليفه و به سردارى ابوعبيده بود و آن گاه كه نوبت سلطنت به يزدجرد رسيد، لشكرى به سردارى سعد وقّاص به ايران حمله كرد و رستم فرّخ زاد كشته شده و بر اثر حمله به نهاوند يزدجرد فرار كرد و گروهى از ايران از جمله دختران يزدجرد به اسيرى عرب ها درآمدند و يكى از آنها به حباله نكاح حضرت سيّدالشهداء عليه السلام درآمد، اينك درباره اين مخدّره از جهاتى اختلاف است.

1 ـ نام و نسب:

غزاله، شاه زنان، سلامه، حوله، بَره، شهربانو، جهان شاه، جهان بانو، مريم، فاطمه. بديهى است نظر به اين كه مشارٌ اليها پارسى است از اسامى ياد شده يكى ازاسم هايى كه پارسى است، نام وى بوده و نام هاى ديگر ممكن است پس از ازدواج با حضرت سيّدالشهداء به مناسبت هايى بر او گذارشده شده باشد. راجع به نسب او نيز به اختلاف مى رسيم به اين خلاصه دختر پادشاه كاشان دختر شيرويّه دختر نوشجان ليكن معروف آن است كه وى دختر يزدجرد (يزدگرد)بوده و نسب او را چنين ياد كرده اند: شهربانو دختر يزدگرد بن شهريار بن شيرويّه بن پرويز بن نوشيروان. و ممكن است آنها كه وى را دختر نوشجان گفته اند با توجّه به روايتى بوده كه در يكى از اوقات حضرت رضا عليه السلام در خراسان خطاب به سهل بن قاسم نوشجانى فرموده: ما و شما انتساب و ارتباطى داريم. پرسيد از چه راه؟ فرمود: آن گاه كه عبداللّه بن عامر خراسان را فتح كرد دو دختر از يزدجرد به اسارت گرفت و آنها را نزد عثمان فرستاد و يكى را به حسن عليه السلام و ديگرى را به حسين عليه السلام بخشيد. ممكن است از اين روايت استفاده كرده اند كه پدر او نوشجان بوده و بدين مناسبت نواده يزدجرد به شمار آمده

موسى الكاظم كه در هشت فرسخى حله مدفون است.
مرحوم ثقة الاسلام نورى در تحفة الزائرين فرموده حديثى در ألسنة معروف است قريب به اين مضمون كه حضرت رضا عليه السلام فرمود كه هركس قادر به زيارت من نيست زيارت كند قاسم برادر مرا بعد حاجى فرموده اين روايت جائى رسيده نشده و تاكنون كسى از اصل آن نشان نداده ولكن جلالت قدر و علو مرتبه قاسم معلوم است چنانچه محل دفنشان در هشت فرسخى حله معلوم است.
ثقة الاسلام كلينى در اصول كافى از يزيد بن سليط از حضرت موسى بن جعفر عليه السلام روايت كرده كه آن حضرت در راه مكه بود فرمود خبر دهم تو را اى اباعماره بيرون آمدم از منزلم پس وصى قرار دادم پسرم حضرت رضا عليه السلام و شريك گردانيدم با او پسران خود را در ظاهر و وصيت كردم به او در باطن و اگر امر راجع به من بود هر آينه قرار مى دادم امامت را در پسرم قاسم به جهت محب من او را ولكن اين امر راجع به خداوند است قرار مى دهد او را هركجا مى خواهد. الخ ... ^۱ .

78 ـ در وصف حضرت عبدالعظيم حسنى عليه السلام و بى بى شهربانو عليهاالسلام

شمّه اى از اشعار آقاى حيدر تهرانى متخلّص به معجزه

بسم اللّه الرحمن الرحيم
الحمد للّه ربّ العالمين و صلّى اللّه على محمّد و آله الطاهرين

مقدّمه

فَبَشِّرْ عِبَادِي الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ. پس به بندگان من كه گفتار را استماع مى كنند و نيكوترين آن را پيروى مى كنند، بشارت بده.