صحيفه امير مؤمنان(ع) قديم ترين سند حديثي - صفحه 49

مقدمه اين مقارنه و زمينه تكميل متن يك روايت با روايت ديگر را فراهم كرده است.

فقه صحيفه

روايات منقول از صحيفه در آن حدّى كه در چهار صحيح و در مسند احمد بن حنبل نقل شده است، بر احكام مختلف و متعدّدى مشتمل است كه بعضى از آنها به طور مشروح و بعضى ديگر به طور اجمال ذكر شده است. به سبب اهميت صحيفه، فقه الحديث آن را به طور خلاصه (و نه به معناى اصطلاحى و استدلالى آن) در اينجا مى آوريم. اين احكام، در پنج موضوع زير خلاصه مى شوند:
1ـ حرم بودن مدينه و حدود آن،
2ـ ذمّه و امان دادن مسلمان به كافر،
3ـ برابرى خون مسلمانان،
4ـ عدم جواز قتل مسلمان در مقابل كافر،
5ـ تعدادى از گناهان كبيره.

1ـ احكام حرم مدينه و حدود آن

در بيشتر روايات اين صحيفه، مدينة الرسول به عنوان حرم معرفى و حريم و حدود چهارگانه آن بيان گرديده است كه از شمال به جبل «ثور» و از جنوب به كوه «عير» و از دوسمت شرق و غرب به دو «حرّه» شرقى و غربى محدود مى شود. «المدينة حرم مابين عير الى ثور» ۱ «وإنّى أحرم المدينة حرام مابين حرّتيها» ۲ .
سپس مفهوم حرم بودن مدينه و احكامى كه بر آن مترتّب است، در ضمن روايات مختلف صحيفه بيان شده؛ بدين توضيح:

۰.فمن أحدث فيها حدثا أو آوى محدثا فعليه لعنة الله والملائكة والنّاس أجمعين؛

1.حديث اول.

2.حديث نهم.

صفحه از 59