ابن عدى (م 365 هـ .): او مورد مدح و ستايش بسيار ارباب معاجم است؛ از آن جمله: تذكرة الحفاظ، شذرات الذهب و مرآة الجنان.
سمعانى درباره وى مى گويد: «كان حافظاً متقناً لم يكن فى زمنه مثله» و حمزة بن يوسف سهمى مى گويد: «از دارقطنى خواستم تا كتابى درباره محدّثان ضعيف بنگارد، وى در پاسخ من گفت: مگر كتاب ابن عدى در اختيار تو نيست؟».
ابن عدى، معروف به ابن قطان، حديث «نجوم» را در كتاب خود (الكامل) كه موضوع آن كتاب معرفى محدثان ضعيف و جعليات آنهاست، در شرح حال «جعفر بن عبدالواحد هاشمى قاضى» و «حمزه جَزَرى نصيبى» آورده است كه در مباحث آينده، در سخنان زين عراقى بدان اشاره خواهيم كرد. وى با خدشه در رجال اسانيد حديث «نجوم» از جمله «حمزه نصيبى» كه در زمره ضعفاى محدّثان است، سند اين حديث را مورد قدح قرار داده است.
ابوالحسن دارقطنى (م 385 هـ .): وى از بزرگان محدثان است و در تذكرة الحفاظ، وفيات الأعيان، المختصر، تاريخ الخطيب و كتب ديگر از او ياد شده؛ از جمله، ابن كثير درباره او مى گويد: «وكان فريد عصره و نسيج وحده و امام دهره».
دارقطنى، حديث «اصحابى كالنجوم» را در كتاب خود (غرائب مالك) نقل كرده و آن را روايتى ضعيف دانسته است؛ و اين مطلب را ابن حجر عسقلانى از وى نقل كرده است ^۱ . ابن حزم (م 456 هـ .): شرح حال وى در كتابهاى نفح الطيب، العبر، وفيات الأعيان، تاج العروس ولسان الميزان آمده است.
او (ابن حزم) حديث «نجوم» را تكذيب نموده و حكم به بطلان آن كرده است و آن را حديثى جعلى تلقى نموده است؛ اين موضوع را گروهى از جمله ابوحيّان از وى آورده اند. ابوحيّان هنگامى كه به نقل حديث مى پردازد، چنين مى گويد:
«قال الحافظ ابو محمد على بن احمد بن حزم فى رسالته (ابطال الرأى والقياس والاستحسان والتعليل والتقليد)، وهذا [أى حديث النجوم] خبر مكذوبٌ موضوعٌ باطلٌ لم يصح قط» ^۲ .