139
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج13

22

جُوَيرية بن مُسهِر

جُوَيرية بن مُسهِر عبدى از ياران ديرين و نزديكان امام على عليه السلام بود . او فردى شايسته ، مورد اطمينان و علاقه امام و دوست او بود . در روزگار خلافت معاويه ، زياد [ بن اَبيه] ، دست و پاى او را بريد و وى را به دار كشيد و به شهادت رساند .

۶۴۰۰.الإرشاد :جَوَيرية بن مُسهِر بر در خانه على عليه السلام ايستاد و گفت : امير مؤمنان كجاست؟
به او گفته شد : خفته است .
جويريه ندا داد : اى خفته! بيدار شو كه سوگند به آن كه جانم به دست اوست ، ضربه اى بر سرت نواخته خواهد شد كه ريشت از آن رنگين شود ، همان گونه كه پيش تر ، خود به ما خبر دادى .
امير مؤمنان ، سخن او را شنيد و ندا داد : «اى جويريه! پيش بيا تا تو را از سرگذشت خودت آگاه كنم» .
جويريه پيش رفت . [ على عليه السلام ] فرمود : «سوگند به آن كه جانم به دست اوست ، تو را كِشان كِشان به پيش آن درشت خوىِ خود را به ديگران چسبانده ۱ مى برند و او دست و پايت را مى بُرد و سپس تو را در پايين درخت خرماى [مرد] كافرى به دار مى كشد» .
پس روزگارى از اين سخن گذشت تا آن كه زياد، در دوران خلافت معاويه ، حاكم [ كوفه] شد و [ جويريه را دستگير كرد و] دست و پايش را بُريد و او را بر درخت خرماى ابن مُكَعبر به دار كشيد و چون درخت بلندى بود ، او را در پايين آن به دار كشيدند .

1.اشاره به زياد بن ابيه است كه پدرش نامشخّص بود و معاويه او را با گواهى دروغ و برخلاف قوانين اسلام ، برادر خود و فرزند ابو سُفيان خواند . (م)


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج13
138

22

جُوَيرِيَةُ بنُ مُسهِرٍ

جويرية بن مسهر العبدي . من أصحاب الإمام عليه السلام ۱ السابقين المقرّبين ۲ ، ومن ثقاته ۳ .
كان عبدا صالحا ، وصديقا للإمام عليه السلام ، وكان الإمام يحبّه ۴ .
استشهد جويرية في أيّام خلافة معاوية ، حيث قطع زياد يده ورجله ثمّ صلبه . ۵

۶۴۰۰.الإرشاد :إنَّ جُوَيرِيَةَ بنَ مُسهِرٍ وَقَفَ عَلى بابِ القَصرِ فَقالَ : أينَ أميرُ المُؤمِنينَ ؟ فَقيلَ لَهُ : نائِمٌ ، فَنادى : أيُّهَا النّائِمُ ! استَيقِظ ، فَوَالَّذي نَفسي بِيَدِهِ ، لَتُضرَبَنَّ ضَربَةً عَلى رَأسِكَ تُخضَبُ مِنها لِحيَتُكُ ، كَما أخبَرتَنا بِذلِكَ مِن قَبلُ . فَسَمِعَهُ أميرُ المُؤمِنينَ عليه السلام فَنادى : أقبِل ياجُوَيرِيَةُ حَتّى اُحَدِّثَكَ بِحَديثِكَ .
فَأَقبَلَ ، فَقالَ : وأنتَ ـ وَالَّذي نَفسي بِيَدِهِ ـ لَتُعتَلَنَّ إلَى العُتُلِّ الزَّنيمِ ۶ ، ولَيَقطَعَنَّ يَدَكَ ورِجلَكَ ، ثُمَّ لَيَصلُبَنَّكَ تَحتَ جِذعٍ كافِرٍ .
فَمَضى عَلى ذلِكَ الدَّهرُ حَتّى وَلِيَ زيادٌ في أيّامِ مُعاوِيَةَ ، فَقَطَعَ يَدَهُ ورِجلَهُ ، ثُمَّ صَلَبَهُ إلى جِذعِ ابنِ مُكَعبَرٍ ، وكانَ جِذعا طَويلاً ، فَكانَ تَحتَهُ . ۷

1.رجال الطوسي : ص ۵۹ الرقم ۴۹۹ ، رجال البرقي : ص ۵ .

2.الاختصاص : ص ۷ .

3.كشف المحجّة : ص ۲۳۶ .

4.شرح نهج البلاغة : ج ۲ ص ۲۹۰ .

5.الإرشاد : ج ۱ ص ۳۲۳ ، إعلام الورى : ج ۱ ص ۳۴۱ ؛ شرح نهج البلاغة : ج ۲ ص ۲۹۱ .

6.عَتَلَهُ فانعتَلَ : جرّهُ جرّا عنيفا وجذبه فحمَلَهُ . والعُتُلّ : الشديد الجافي والفظّ الغليظ من النّاس . والزنِيمُ : الدَّعيّ المُلصق بالقوم وليس منهم . وقيل : الَّذي يُعرَف بالشرّ واللؤم (لسان العرب : ج ۱۱ ص ۴۲۳ «عتل» و ج ۱۲ ص ۲۷۷ «زنم») .

7.الإرشاد : ج ۱ ص ۳۲۲ ؛ شرح نهج البلاغة : ج ۲ ص ۲۹۱ نحوه وراجع إعلام الورى : ج ۱ ص ۳۴۱ والخرائج والجرائح : ج ۱ ص ۲۰۲ ح ۴۴ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج13
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: مسعودی، عبدالهادی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 40339
صفحه از 621
پرینت  ارسال به