173
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج13

۶۴۲۰.امام على عليه السلامـ در نامه اش به حُذَيفة بن يَمان ـ: به نام خداوند بخشاينده مهربان! از بنده خدا ، على ، امير مؤمنان ، به حذيفة بن يمان . سلام بر تو!
امّا بعد ؛ من تو را بر همان كارهاى مدائن كه پيش از من به عهده داشتى ، مى گمارم و جمع آورى خراج و كار روستاها و گردآورى جِزيه اهل ذمّه را نيز به تو واگذار مى كنم . پس ، افراد مورد اعتماد خودت را و از كسانى كه ديندارى و امانتدارى شان را مى پسندى ، هركس را كه دوست دارى ، گِرد آور و از آنان براى كارهايت كمك بگير ، كه اين براى تو و مولايت ، عزّت آفرين تر و براى دشمنت ، خوار كننده تر است .
من تو را به پرواى الهى و اطاعت از او در نهان و آشكار، فرمان مى دهم و تو را از عقوبت او بر كارهاى مخفى و آشكار ، برحذر مى دارم و به تو دستور مى دهم كه به نيكوكاران ، نيكى كنى و بر ستيزه كنندگان ، سخت بگيرى .
به تو امر مى كنم كه در كارهايت مدارا داشته باشى و با مردمانت به نرمى و عدالت رفتار كنى ، كه تو از اين امور ، بازخواست مى شوى . و نيز تو را امر مى كنم به انصاف ورزيدن با ستمديدگان و گذشت از مردم و رفتار نيكو تا آن جا كه در توان دارى ، كه خداوند ، نيكوكاران را پاداش مى دهد .
و به تو فرمان مى دهم كه ماليات زمين ها را به حق و انصاف بستانى و بيشتر از آنچه معيّن كرده ام ، مگيرى و چيزى هم از آن ، فروگذار نكنى و در آن از خود ، بدعتى مگذارى .
سپس هرچه گِرد آوردى ، به عدل و مساوات در ميان مستحقّانش قسمت كن و در برابر مردم ، متواضع باش و در مجلس خود ، آنان را هم سهيم كن و در رعايت حق ، دور و نزديك برايت يكسان باشد ، و ميان مردم ، به حقْ داورى كن و عدالت را در ميان آنان بر پا بدار و از هوا و هوس ، دنباله روى مكن و در راه خدا از سرزنش هيچ كس مَهَراس ، كه : «خداوند با پرهيزگاران است و نيز كسانى كه نيكوكارند» .
برايت نامه اى فرستادم تا آن را بر مردم منطقه ات بخوانى تا نظر ما را درباره خود و همه مسلمانان بدانند . پس آنان را حاضر كن و آن را براى آنان بخوان و براى ما از كوچك و بزرگشان بيعت بگير ، إن شاء اللّه !


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج13
172

۶۴۲۰.الإمام عليّ عليه السلامـ في كِتابِهِ إلى حُذَيفَةَ بنِ اليَمانِ ـ: بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ ، مِن عَبدِ اللّهِ عَلِيٍّ أميرِ المُؤمِنينَ إلى حُذَيفَةَ بنِ اليَمانِ ، سَلامٌ عَلَيكَ .
أمّا بَعدُ ؛ فَإِنّي قَد وَلَّيتُكَ ما كُنتَ تَليهِ لِمَن كانَ قَبلي مِن حَرفِ المَدائِنِ ، وقَد جَعَلتُ إلَيكَ أعمالَ الخَراجِ والرُّستاقِ وجِبايَةِ أهلِ الذِّمَّةِ ، فَاجمَع إليكَ ثِقاتِكَ ومَن أحبَبتَ مِمَّن تَرضى دينَهُ وأمانَتَهُ ، وَاستَعِن بِهِم عَلى أعمالِكَ ؛ فَإِنّ ذلِكَ أعَزُّ لَكَ ولِوَلِيِّكَ ، وأكبَتُ لِعَدُوِّكَ .
وإنّي آمُرُكَ بِتَقَوى اللّهِ وطاعَتِهِ فِي السِّرِّ وَالعَلانِيَةِ ، واُحَذِّرُكَ عِقابَهُ فِي المَغيبِ وَالمَشهَدِ ، وأتَقَدَّمُ إلَيكِ بِالإِحسانِ إلَى المُحسِنِ ، وَالشِّدَّةِ عَلَى المُعانِدِ ، وآمُرُكَ بِالرِّفقِ في اُمورِكَ ، وَاللّينِ وَالعَدلِ عَلى رَعِيَّتِكَ ؛ فَإِنَّكَ مَسؤولٌ عَن ذلِكَ ، وإنصافِ المَظلومِ ، وَالعَفوِ عَنِ النّاسِ ، وحُسنِ السّيرَةِ مَا استَطَعتَ ، فَاللّهُ يَجزِي المُحسِنينَ .
وآمُرُكَ أن تَجبي خَراجَ الأَرَضينَ عَلَى الحَقِّ وَالنَّصَفَةِ ، ولا تَتَجاوَز ما قَدَّمتُ بِهِ إلَيكَ ، ولا تَدَع مِنهُ شَيئا ، ولا تَبتَدِع فيهِ أمرا ، ثُمَّ اقسِمهُ بينَ أهلِهِ بِالسَّوِيَّةِ وَالعَدلِ . وَاخفِض لِرَعِيَّتِكَ جَناحَكَ ، وواسِ بَينَهُم في مَجلِسِكَ ، وَليكَنُ القَريبُ وَالبَعيدُ عِندَكَ فِي الحَقِّ سَواءً ، وَاحكُم بَينَ النّاسِ بِالحَقِّ ، وأقِم فيهِم بِالقِسطِ ، ولا تَتَّبِعِ الهَوى ، ولا تَخَف فِي اللّهِ لَومَةَ لائِمٍ ؛ فَـ «إِنَّ اللَّهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَواْ وَّ الَّذِينَ هُم مُّحْسِنُونَ»۱ .
وقَد وَجَّهتُ إلَيكَ كِتابا لِتَقرَأَهُ عَلى أهلِ مَملَكَتِكَ ، لِيَعلَموا رَأَينا فيهِم وفي جَميعِ المُسلِمينَ ، فَأَحضِرهُم وَاقرَأهُ عَلَيهِم ، وخُذ لَنَا البَيعَةَ عَلَى الصَّغيرِ وَالكَبيرِ مِنهُم إن شاءَ اللّهُ . ۲

1.النّحل : ۱۲۸ .

2.إرشاد القلوب : ص ۳۲۱ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج13
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: مسعودی، عبدالهادی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 40413
صفحه از 621
پرینت  ارسال به