۶۴۶۴.مروج الذهب :زياد ، مردم كوفه را جلوى در كاخ [ حكومتى] گِرد آورد و آنان را به لعن بر على عليه السلام واداشت و هركس را كه خوددارى مى ورزيد ، ميهمان شمشير مى كرد (مى كُشت) .
۶۴۶۵.المعجم الكبيرـ به نقل از حسن ـ: زياد ، پيروان على عليه السلام را پيجويى مى كرد و مى كشت . اين خبر به حسن بن على عليهماالسلام رسيد . فرمود : «بار خدايا! او را با مرگ طبيعى از دنيا ببر و به قتلش مرسان ، كه قتل ، كفّاره است [ و از عذاب اُخروى اش مى كاهد]» .
۶۴۶۶.سير أعلام النبلاءـ به نقل از حسن بَصرى ـ: به حسن بن على عليهماالسلام خبر رسيد كه زياد در بصره ، پيروان على عليه السلام را پيجويى مى كند و آنها را مى كشد . پس بر او نفرين كرد .
و [ نيز ] گفته شده كه زياد ، اهالى كوفه را گِرد آورد تا آنها را به بيزارى جستن از على عليه السلام وادارد . پس به طاعون سال 53 هجرى گرفتار آمد . ۱
ر . ك : ج 12 ، ص 401 (زياد بن ابيه) .
39
زياد بن نضر
زياد بن نَضْر حارثى از ياران والا مقام و با اخلاص امير مؤمنان و از فرماندهان لشكر ايشان بود . گفته ها و مواضع او در «صِفّين» و ديگر مواقع ، نشان مى دهد كه او از آگاهى عميقى برخوردار بوده و شناخت والايى از شخصيت مولا عليه السلام داشته است .
او در يكى از اين موضعگيرى ها ، بر پيشتازى على عليه السلام در ايمان و جايگاه والاى او در كنار پيامبر خدا اشاره مى كند و با تصويرى دقيق از موضع و انديشه نيروهاى شام و پيشينه آنها ، بر جنگيدن تأكيد مى كند .وى از كوفيانى است كه براى اعتراض به عثمان به مدينه رو آوردند .
او از اميران لشكر امام عليه السلام بود و در جنگ صِفّين ، همراه شُرَيح بن هانى ، فرماندهى طلايه سپاه را به عهده داشت و چون به مقابل نيروهاى دشمن رسيدند ، امام عليه السلام مالك را فرمانده آنان كرد .
او در هنگام نبرد ، پرچمدار قبيله مَذحِج بود و در درگيرى هاى ذى حجّه شركتى شكوهمند داشت . پيش از شكل گيرى نبرد نهروان ، او از معدود كسانى است كه امام عليه السلام براى گفتگو با نهروانيان گسيل داشته است .
آرى ! او از پيراسته دلان ، شجاعان ، نيك انديشان ، بزرگواران و مطيعان مخلص امير مؤمنان بود .
