317
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج13

۶۵۰۸.رجال الكشّىـ به نقل از عاصم بن ابى النَّجود ، از كسى كه شاهد ماجرا بوده است ـ: هنگامى كه معاويه به كوفه در آمد ، مردانى از ياران على عليه السلام بر او وارد شدند و حسن عليه السلام پيش از آن ، براى برخى از آنها با نام و نام پدر ، امان گرفته بود و صعصعه از آن جمله بود . پس چون صعصعه بر او وارد شد ، معاويه به صعصعه گفت : بدان كه به خدا سوگند ، من بسيار بدم مى آمد كه تو در امان من درآيى .
صعصعه گفت : و به خدا سوگند ، من نيز بدم مى آيد كه تو را به اين نام (خليفه مسلمانان) بنامم . سپس با عنوان خليفه بر معاويه سلام داد .
معاويه گفت : اگر راست مى گويى [ و مرا خليفه مى دانى] ، بر منبر برو و على را لعنت كن .
صعصعه از منبر بالا رفت و پس از حمد و ثناى الهى گفت : اى مردم! از نزد مردى آمدم كه بدى اش را به پيش و نيكى اش را به پشت انداخته و به من فرمان داده است كه على را لعنت كنم . او را لعنت كنيد . ۱ خداوند ، لعنتش كند!
پس صداى مردم به «آمينْ» بلند شد ؛ و چون بازگشت ، آنچه را گفته بود ، به معاويه خبر داد .
معاويه گفت : نه به خدا سوگند ، مقصودت جز من نبوده است . بازگرد و از او نام ببر .
پس صعصعه بازگشت و بر منبر رفت و گفت : اى مردم! امير مؤمنان به من فرمان داده كه على بن ابى طالب را لعنت كنم . پس هر كه على بن ابى طالب را لعنت كرد ، شما هم لعنت كنيد .
صداى «آمينْ» بلند شد . چون خبرش به معاويه رسيد ، گفت : نه! به خدا سوگند ، مقصودش فقط من بوده ام . بيرونش كنيد تا با من در يك شهر نباشد .
پس او را [ از كوفه ] بيرون كردند .

۶۵۰۹.العقد الفريد :صعصعة بن صوحان بر معاويه وارد شد ، در حالى كه عمرو بن عاص با او بر تخت نشسته بود .
[ عمرو] گفت : جايى روى خاك ها برايش باز كن .
صعصعه گفت : به خدا سوگند ، من خاكى ام ، از آن آفريده شده ام و به آن باز مى گردم و از همان برانگيخته خواهم شد و تو ، زبانه اى از آتشِ زبانه كشنده اى ۲ .

1.اين جمله صعصعه ، دو پهلوست و ضمير «او» مى تواند به هر كدام از دو نفر ياد شده (معاويه و على عليه السلام ) برگردد ؛ ولى مقصود او معاويه بوده است . (م)

2.اشاره به آيه ۱۴ و ۱۵ از سوره «الرحمن» است كه در آن ، خلقت انسان را از خاك و خلقت جن را از زبانه آتش دانسته است و گفتنى است كه شيطان نيز به تصريح قرآن ، جن است و از آتش . (م)


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج13
316

۶۵۰۸.رجال الكشّي عن عاصم بن أبي النّجود عمّن شهد ذلك :إنَّ مُعاوِيَةَ حينَ قَدِم الكوفَةَ دَخَلَ عَلَيهِ رِجالٌ مِن أصحابِ عَلِيٍّ عليه السلام ، وكانَ الحَسَنُ عليه السلام قَد أخَذَ الأَمانَ لِرِجالٍ مِنهُم مُسَمِّينَ بِأَسمائِهِم وأسماءِ آبائِهِم ، وكانَ فيهِم صَعصَعَةُ .
فَلَمّا دَخَلَ عَلَيهِ صَعصَعَةُ ، قالَ معُاوِيَةُ لِصَعصَعَةَ : أمَا وَاللّهِ ، إنّي كُنتُ لَاُبغِضُ أن تَدخُلَ في أماني .
قالَ : وأنَا وَاللّهِ ، اُبغِضُ أن اُسَمِّيكَ بِهذَا الاِسمِ . ثُمَّ سَلَّمَ عَلَيهِ بِالخِلافَةِ .
قالَ : فَقالَ مُعاوِيَةُ : إن كُنتَ صادِقا فَاصعَدِ المِنبَرَ فَالعَن عَلِيّا !
فَصَعِدَ المِنبَرَ وحَمِدَ اللّهَ وأثنى عَلَيهِ ، ثُمَّ قالَ : أيُّهَا النّاسُ ، أتَيتُكُم مِن عِندِ رَجُلٍ قَدَّمَ شَرَّهُ وأخَّرَ خَيرَهُ ، وإنَّهُ أمَرَني أن ألعَنَ عَلِيّا ، فَالعَنوهُ لَعَنَهُ اللّهُ ، فَضَجَّ أهلُ المَسجِدِ بِآمينَ .
فَلَمّا رَجَعَ إلَيهِ فَأَخبَرَهُ بِما قالَ ، ثُمَّ قالَ : لا وَاللّهِ ما عَنَيتَ غَيري ، اِرجِع حَتّى تُسَمِّيهُ بِاسمِهِ .
فَرَجَعَ وصَعِدَ المِنبَرَ ، ثُمَّ قالَ : أيُّهَا النّاسُ ، إنَّ أميرَ المُؤمِنينَ أمَرَني أن ألعَنَ عَلِيَّ بنَ أبي طالِبٍ فَالعَنوا مَن لَعَنَ عَلِيَّ بنَ أبي طالِبٍ ، فَضَجّوا بِآمينَ .
فَلَمّا خُبِّرَ مُعاوِيَةُ قالَ : لا وَاللّهِ ما عَنى غَيري ، أخرِجوهُ لا يُساكِنني في بَلَدٍ ، فَأَخرَجوهُ . ۱

۶۵۰۹.العقد الفريد :دَخَلَ صَعصَعَةُ بنُ صوحانَ عَلى مُعاوِيَةَ ومَعَهُ عَمرُو بنُ العاصِ جالِسٌ عَلى سَريرِهِ ، فَقالَ : وَسِّع لَهُ عَلى تُرابِيَّةٍ فيهِ .
فَقالَ صَعصَعَةُ: إنّي وَاللّهِ لَتُرابِيٌّ، مِنهُ خُلِقتُ وإلَيهِ أعودُ، ومِنهُ اُبعَثُ، وإنَّكَ لَمارِجٌ ۲ مِن مارِجٍ مِن نارٍ . ۳

1.رجال الكشّي : ج ۱ ص ۲۸۵ الرقم ۱۲۳ .

2.المارج : اللهب المختلط بسواد النار (لسان العرب : ج ۲ ص ۳۶۵ «مرج») .

3.العقد الفريد : ج ۳ ص ۳۵۵ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج13
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: مسعودی، عبدالهادی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 51855
صفحه از 621
پرینت  ارسال به