37
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج13

۶۳۳۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :آسمان بر كسى سايه نيفكنْد و زمينْ كسى را بر پشت خود نگرفت كه راستگوتر از ابو ذر باشد .

۶۳۳۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هركس خوشش مى آيد به كسى بنگرد كه در صورت و سيرت به عيسى عليه السلام شبيه باشد ، ۱ به ابو ذر بنگرد .

۶۳۳۳.سنن الترمذىـ به نقل از ابو ذر ـ: پيامبر خدا فرمود : «آسمان بر كسى سايه نيفكنْد و زمين كسى را بر پشت خود نگرفت كه از ابو ذر ، راستگوتر و از او به عيسى بن مريم عليه السلام شبيه تر باشد» .
عمر بن خطّاب ، مانند حسدورزان گفت : اى پيامبر خدا! آيا او را بدين صفت بشناسيم؟
فرمود : «آرى . او را بر اين صفت بدانيد» .

۶۳۳۴.مسند ابن حنبلـ به نقل از بُرَيده ـ: پيامبر خدا فرمود : «خداوند عز و جل چهارتن از ياران مرا دوست دارد و مرا از آن باخبر كرده است و به من فرمان داده كه آنان را دوست بدارم» .
گفتند : اى پيامبر خدا! آنان چه كسانى اند؟
فرمود : «على از آنان است و نيز ابو ذر غِفارى و سلمان فارسى و مِقداد بن اَسود كِنْدى» .

۶۳۳۵.أنساب الأشراف :چون عثمان آن [ عطاى چشمگير ]را در حقّ مروان بن حَكَم كرد و به حارث بن حكم بن ابى العاص نيز سيصد هزار درهم و به زيد بن ثابت انصارى صدهزار درهم داد ، ابو ذر ، زبان به اعتراض گشود و مى گفت : زراندوزان را به عذابى دردناك ، بشارت ده و سخن خداى عز و جل را تلاوت مى كرد : «و كسانى كه طلا و نقره مى اندوزند و آن را در راه خدا انفاق نمى كنند ، به عذابى دردناك ، بشارتشان ده» .
پس مروان بن حكم ، اين موضوع را به عثمان رساند . او هم ناتل ، غلامش را به سوى ابو ذر فرستاد تا او را از اين كار ، باز دارد .
ابو ذر گفت: آيا عثمانْ مرا از تلاوت كتاب خدا و خرده گيرى بر وا نهادن امر خدا ، باز مى دارد؟! به خدا سوگند ، اگر خدا را خشنود و عثمان را ناخشنود سازم ، برايم دوست داشتنى تر و بهتر است تا آن كه خدا را ناخشنود و عثمان را خشنود كنم .
پس عثمان از اين گفته ، خشمگين و عصبانى شد ؛ امّا دست نگه داشت و صبر نمود .
روزى عثمان گفت : آيا جايز است رهبر جامعه از بيت المال براى خود بردارد و چون كارش گشايش يافت ، بدهى اش را بپردازد؟
كعب الأحبار گفت : اشكالى ندارد .
ابو ذر گفت : اى يهودى زاده! آيا دينمان را به ما مى آموزى؟
عثمان گفت : چه قدرْ مرا آزار مى دهى و به جان يارانم مى افتى!

1.در برخى نقل ها آمده است : «هر كس خوشش مى آيد به زهد عيسى و يا تواضع عيسى بنگرد ، ...» .


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج13
36

۶۳۳۱.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :ما أظَلَّتِ الخَضراءُ ، ولا أَقلَّتِ الغَبراءُ عَلى رَجُلٍ أصدَقَ لهَجَةً مِن أبي ذَرٍّ . ۱

۶۳۳۲.عنه صلى الله عليه و آله :مَن سَرَّهُ أن يَنظُرَ إلى شَبيهِ عيسَى بنِ مَريَمَ خَلقا وخُلقُا ؛ فَلينَظُر إلى أبي ذَرٍّ . ۲

۶۳۳۳.سنن الترمذي عن أبي ذرّ :قالَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : ما أظَلَّتِ الخَضراءُ ، ولا أقَلَّتِ الغَبراءُ مِن ذي لَهجَةٍ أصدَقَ ولا أوفى مِن أبي ذَرّ شِبهِ عيسَى بنِ مَريَمَ عليه السلام . فَقالَ عُمَرُ بنُ الخَطّابِ كَالحاسِدِ : يا رَسولَ اللّهِ أ فَنَعرِفُ ذلِكَ لَهُ ؟ قالَ : نَعَم ، فَاعرِفوهُ لَهُ . ۳

۶۳۳۴.مسند ابن حنبل عن بريدة :قالَ رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله : إنَّ اللّهَ عَزَّ وَجَلَّ يُحِبُّ مِن أصحابي أربَعَةً ، أخبَرَني أنَّهُ يُحِبُّهُم ، وأمَرَني أن اُحِبَّهُم . قالوا : مَن هُم يا رَسولَ اللّهِ ؟
قالَ : إنَّ عَلِيّا مِنهُم ، وأبو ذَرٍّ الغِفارِيُّ ، وسَلمانُ الفارِسِيُّ ، وَالمِقدادُ بنُ الأَسوَدِ الكِندِيُّ . ۴

۶۳۳۵.أنساب الأشراف :لَمّا أعطى عُثمانُ مَروانَ بنُ الحَكَمِ ما أعطاهُ ، وأعطَى الحارِثَ بنَ الحَكَمِ بنِ أبي العاصِ ثَلاثَمِئَةِ ألفِ دِرهَمٍ ، وأعطى زَيدَ بنَ ثابِتٍ الأَنصارِيَّ مِئَةَ ألفِ دِرهَمٍ ، جَعَلَ أبو ذَرٍّ يَقولُ : بَشِّرِ الكانِزينَ بِعَذابٍ أليمٍ ، ويَتلو قَولَ اللّهِ عَزَّ وجَلَّ : «وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ» الآية ۵ .
فَرَفَعَ ذلِكَ مَروانُ بنُ الحَكَمِ إلى عُثمانَ ، فَأَرسَلَ إلى أبي ذَرٍّ ناتِلاً مَولاهُ أنِ انتَهِ عَمّا يَبلُغُني عَنكَ ، فَقالَ : أ يَنهاني عُثمان عَن قِراءَةِ كِتابِ اللّهِ ، وعَيبِ مَن تَرَكَ أمرَ اللّهِ ؟ ! فَوَاللّهِ لَأَن اُرضِيَ اللّهَ بِسخَطِ عُثمانَ أحَبُّ إلَيَّ وخَيرٌ لي مِن أن اُسخِطَ اللّهَ بِرِضاهُ . فَأَغضَبَ عُثمانَ ذلِكَ وأحفَظَهُ ۶ ، فَتَصابَرَ وكَفَّ .
وقالَ عُثمانُ يَوما : أ يَجوزُ لِلإِمامِ أن يَأخُذَ مِنَ المالِ ، فَإِذا أيسَرَ قَضى ؟ فَقالَ كَعبُ الأَحبارِ : لا بَأسَ بِذلِكَ ! فَقالَ أبو ذَرٍّ : يَابنَ اليَهودِيَّينِ ! أ تُعَلِّمُنا دينَنا ؟ ! فَقالَ عُثمانُ : ما أكثَرَ أذاكَ لي ، وأولَعَكَ بِأَصحابي ! ۷

1.المستدرك على الصحيحين : ج ۳ ص ۳۸۵ ح ۵۴۶۱ ، سنن الترمذي : ج ۵ ص ۶۶۹ ح ۳۸۰۱ ، سنن ابن ماجة : ج ۱ ص ۵۵ ح ۱۵۶ ، سير أعلام النّبلاء : ج ۲ ص ۵۹ الرقم ۱۰ كلّها عن عبد اللّه بن عمرو .

2.المعجم الكبير : ج ۲ ص ۱۴۹ ح ۱۶۲۶ عن عبد اللّه بن مسعود ، الطبقات الكبرى : ج ۴ ص ۲۲۸ ، سير أعلام النّبلاء : ج ۲ ص ۵۹ الرقم ۱۰ كلاهما عن مالك بن دينار وفيهما «مَن سرّه أن ينظر إلى زهد عيسى فلينظر ...» ، الاستيعاب : ج ۱ ص ۳۲۳ الرقم ۳۴۳ عن أبي هريرة وفيه «من سرّه أن ينظر إلى تواضع عيسى فلينظر ...» .

3.سنن الترمذي : ج ۵ ص ۶۷۰ ح ۳۸۰۲ .

4.مسند ابن حنبل : ج ۹ ص ۱۴ ح ۲۳۰۲۹ ، سير أعلام النّبلاء : ج ۲ ص ۶۱ الرقم ۱۰ .

5.التوبة : ۳۴ .

6.أي : أغضَبه ، من الحَفِيظة ؛ الغَضب (النهاية : ج ۱ ص ۴۰۸ «حفظ») .

7.أنساب الأشراف : ج ۶ ص ۱۶۶ ؛ الشافي : ج ۴ ص ۲۹۳ نحوه وراجع شرح نهج البلاغة : ج ۸ ص ۲۵۶ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج13
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: مسعودی، عبدالهادی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 40463
صفحه از 621
پرینت  ارسال به