373
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج13

61

عبد الرحمان بن حَسّان بن ثابت

۶۵۳۷.تاريخ الطبرىـ در بيان نام كسانى كه [ همراه حُجْر بن عَدى] به سوى معاويه فرستاده شدند و عبد الرحمان بن حسّان نيز در ميان آنان بود ـ: ... سپس معاويه به عبد الرحمان بن حَسّان بن ثابت عَنَزى رو كرد و گفت : بسيار خوب ، اى برادر ربيعى! درباره على چه مى گويى؟
گفت : مرا وا بنه و از من مپرس كه برايت بهتر است .
گفت : به خدا سوگند ، تو را وا نمى نهم تا مرا از او خبر دهى .
گفت : گواهى مى دهم كه او از كسانى بود كه خدا را بسيار ياد مى كنند و از آنان كه به حق فرمان مى دهند و به عدالت برمى خيزند و از [ خطاى] مردم در مى گذرند .
معاويه گفت : درباره عثمان ، چه مى گويى؟
گفت : او نخستين كسى بود كه درِ ستم را گشود و دروازه هاى حق را بست .
معاويه گفت : خود را به كشتن دادى .
گفت : بلكه تو را كشتم .
و چون هيچ كس از ربيعه (قبيله عبد الرحمانْ) حضور نداشت تا او را شفاعت كند ـ در حالى كه شمر خَثْعَمى از كريم بن عفيف خثعمى (يار عبد الرحمان) شفاعت كرد ـ ، معاويه او را به سوى زياد فرستاد و به او نوشت : امّا بعد ؛ در ميان كسانى كه فرستادى ، اين عَنَزى بدترين شخص بود . پس او را به گونه اى كيفر ده كه شايسته اش باشد و به بدترين وجه ، او را بكش .
چون او را نزد زياد آوردند ، زياد ، او را به «قُسِّ ناطف» ۱ فرستاد و در آن جا زنده به گور شد .

1.قُسُّ الناطف ، منطقه اى در ساحل فرات و نزديك كوفه است . در آن جا ميان مسلمانان و ايرانيان در زمان خلافت عمر ، درگيرى شد و ابو عبيد بن مسعود ثقفى در آن درگيرى به قتل رسيد (تاج العروس : ج ۸ ص ۴۱۵) .


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج13
372

61

عَبدُ الرَّحمنِ بنُ حَسّانِ بنِ ثابِتٍ

۶۵۳۷.تاريخ الطبريـ في بَيانِ تَسمِيَةِ الَّذين بُعِثَ بِهِم إلى مُعاوِيَةَ ومنهُم عَبدُ الرَّحمنِ بنُ حَسّانٍ ، وساقَ الحَديثَ إلى أن قالَ ـ: ثُمَّ أقبَلَ عَلى عَبدِ الرَّحمنِ العَنَّزِيِّ فَقالَ : إيهٍ يا أخا رَبيعَةَ ، ما قَولُكَ في عَلِيٍّ ؟
قالَ : دَعني ولا تَسأَلني فَإِنَّهُ خَيرٌ لَكَ .
قالَ : وَاللّهِ لا أدَعُكَ حَتّى تُخبِرَني عَنهُ .
قالَ : أشهَدُ أ نَّهُ كانَ مِنَ الذّاكِرينَ اللّهَ كَثيرا ، ومِنَ الآمِرينَ بِالحَقِّ ، وَالقائِمينَ بِالقِسطِ ، وَالعافينَ عَنِ النّاسِ .
قالَ : فَما قَولُكَ في عُثمانَ ؟
قالَ : هُوَ أوَّلُ مَن فَتَحَ بابَ الظُّلمِ ، وأرتَجَ ۱ أبوابَ الحَقِّ .
قالَ : قَتَلتَ نفَسَكَ .
قالَ : بَل إيّاكَ قَتَلتُ ولا رَبيعَةَ بِالوادي ـ يَقولُ حينَ كَلَّمَ شِمرَ الخَثعَمِيَّ في كَريمِ بنِ عَفيفٍ الخَثعَمِيِّ ، ولَم يَكُن لَهُ أحَدٌ مِن قَومِهِ يُكَلِّمُهُ فيهِ ـ فَبَعَثَ بِهِ مُعاوِيَةُ إلى زِيادٍ ، وكَتَبَ إلَيهِ : أمّا بَعدُ ، فَإِنَّ هذا العَنزيَّ شَرُّ مَن بَعَثتَ ، فَعاقِبهُ عُقوبَتَهُ الَّتي هُوَ أهلُها ، وَاقتُلهُ شَرَّ قَتلَةٍ .
فَلَمّا قُدِمَ بِهِ عَلى زِيادٌ بَعَثَ بِهِ زِيادٌ إلى قُسِّ النّاطِفِ ۲ ، فَدُفِنَ بِهِ حَيّا . ۳

1.الإرتاج : الإغلاق (النهاية : ج ۲ ص ۱۹۷ «رتج») .

2.قُسُّ النّاطِف : موضع قرب الكوفة ، على شاطئ الفرات ، كانت عنده وقعة بين الفرس وبين المسلمين وذلك في خلافة عمر ، قتل فيه أبو عبيد بن مسعود الثقفي (تاج العروس : ج ۸ ص ۴۱۵ «نطف») .

3.تاريخ الطبري : ج ۵ ص ۲۷۶ ، الكامل في التاريخ : ج ۲ ص ۴۹۸ ، تاريخ دمشق : ج ۸ ص ۲۶ ، الأغاني : ج ۱۷ ص ۱۵۶ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج13
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: مسعودی، عبدالهادی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 50944
صفحه از 621
پرینت  ارسال به