۶۳۴۰.أنساب الأشرافـ به نقل از قَتاده ـ: ابو ذر ، سخنى گفت كه عثمان بدش آمد و او را دروغگو خواند . ابو ذر گفت : گمان نمى كردم كه كسى مرا تكذيب كند ، پس از اين كه پيامبر خدا [ درباره من ]فرموده است : «زمين ، كسى را بر پشت خود نگرفت و آسمان صاحب سخنى را نپوشاند كه راستگوتر از ابو ذر باشد» .
سپس عثمان ، او را به رَبَذه تبعيد كرد و ابو ذر مى گفت : حقگويى ، دوستى برايم باقى نگذارده است . و چون به ربذه آمد ، گفت : عثمان ، مرا پس از هجرتم ، باديه نشين كرد .
۶۳۴۱.أنساب الأشرافـ به نقل از ابراهيم تَيْمى از پدرش ـ: به ابو ذر گفتم: چه چيزى تو را به رَبَذه آورد؟
گفت : نصيحت كردنم به عثمان و معاويه .
۶۳۴۲.الأمالى ، طوسىـ به نقل از عبد الرحمان بن ابى عمره انصارى ـ: چون ابو ذر بر عثمانْ وارد شد ، عثمان گفت : به من بگو كدام سرزمين را بيشتر دوست مى دارى؟ گفت : هجرتگاهم (مدينه) را . گفت : نمى خواهم در كنارم باشى . گفت : آيا به مكّه بروم و در آن باشم؟ گفت : نه . گفت : به كوفه [بروم] ؛ سرزمينى كه ياران پيامبر خدا در آن اند؟ گفت : نه . گفت : من جز اينها را برنمى گزينم .
پس عثمان به او فرمان داد كه به رَبَذه برود .
ابو ذر گفت : پيامبر خدا به من فرمود : «گوش بسپار و اطاعت كن و هرجا تو را كشيدند ، روان شو ؛ حتّى اگر از [ سوى ]برده اى حبشى و بينى بريده باشد» .
پس به ربذه رفت و مدّتى در آن جا ماند . سپس به مدينه باز آمد و بر عثمان ـ كه مردم به گردش حلقه زده بودند ـ وارد شد و گفت: اى امير مؤمنان! تو مرا از سرزمينم به جايى راندى كه بى آب و علف بود و جز شير گوسفند ، چيزى نبود و خدمتگزارى جز بنده اى آزاد شده ، و سايبانى جز سايه درختى نداشتم . پس [ از سهمم از بيت المال] ، خادم و گوسفندانى به من بده تا بتوانم در آن جا زندگى كنم .
عثمان از او رو گرداند . ابو ذر نيز به همان سو رفت و گفته اش را باز گفت .
حبيب بن سَلَمه به او گفت : اى ابو ذر! من به تو هزار درهم و يك خادم و پانصد رأس گوسفند مى دهم .
ابو ذر گفت : خادم و هزار درهم و گوسفندانت را به كسى عطا كن كه از من نيازمندتر است . من فقط حقّ خود را كه در كتاب خدا آمده است ، مى طلبم .
سپس على عليه السلام آمد و عثمان به او گفت : آيا اين سفيهِ خود را از ما باز نمى دارى؟ فرمود : «كدام سفيه؟» . گفت : ابو ذر!
على عليه السلام فرمود : «او سفيه نيست. شنيدم كه پيامبر خدا مى فرمايد : آسمان بر كسى سايه نيفكند و زمين ، كسى را بر پشت خود نگرفت كه راستگوتر از ابو ذر باشد . حدّاقل او را به منزله مؤمن آل فرعون قرار بده كه: «اگر دروغگو باشد ، دروغش به زيان خود اوست ، و اگر راستگو باشد ، برخى از وعده هايش به شما خواهد رسيد» .
عثمان گفت : خاك در دهانت!
على عليه السلام فرمود : «خاك در دهان خودت . هر كس را كه گفته پيامبر خدا را در باره ابو ذر شنيده ، به خدا سوگند مى دهم [ كه برخيزد و گواهى دهد]» .
ابوهريره و ده تن برخاستند و گواهى دادند و على عليه السلام هم پشت كرد و رفت .
