۶۶۱۳.تاريخ الطبرىـ به نقل از زُهْرى ـ: از ابتداى خلافت على عليه السلام ، قيس بن سعد بن عُباده ، فرماندار مصر بود . او پرچمدار انصار در كنار پيامبر خدا و صاحبْ نظر و شجاع بود و معاوية بن ابى سفيان و عمروعاص مى كوشيدند تا او را از مصر ، بيرون كنند تا خود بر آن جا مسلّط شوند ؛ امّا قيس با زيركى و كياست ، خود را حفظ مى كرد و آن دو [ ، تا قيس در مصر بود] ، نه توانستند به او دست يابند و نه توانستند مصر را فتح كنند .
۶۶۱۴.تاريخ الطبرىـ به نقل از سهل بن سعد ـ: چون عثمانْ كشته شد و على بن ابى طالب عليه السلام كار را به دست گرفت ، قيس بن سعد انصارى را فرا خواند و به او فرمود : «به سوى مصر ، حركت كن كه تو را به حكومت آن جا گماردم ، و بار سفر بند و افراد مورد اطمينان را و آنها را كه دوست دارى همراهت باشند ، گِرد آور تا با سپاه ، وارد مصر شوى ؛ چرا كه اين براى دشمنت هراسناك تر و براى دوستت ، عزّت بخش تر است ، و چون به آن جا درآمدى ـ إن شاء اللّه ـ به نيكوكار ، نيكويى كن و بر شبهه افكن ، سخت بگير و با عام و خاص ، نرم باش كه نرمى ، مبارك است» .
قيس بن سعد به ايشان گفت : اى امير مؤمنان! خدا تو را رحمت كند ! آنچه گفتى ، فهميدم ؛ امّا اين گفته ات كه: «با سپاه به آن جا برو» ، به خدا سوگند ، اگر نتوانم جز با سپاهى از مدينه به آن جا درآيم ، هرگز به آن جا نمى روم .
من سپاه را براى تو مى گذارم تا اگر به آنان نيازمند شدى ، به تو نزديك باشند ، و اگر خواستى آنها را به جايى بفرستى ، نيروى تو براى آن جا باشند . من تنها و با خانواده ام به سوى مصر مى روم .
امّا اين كه مرا به نرمى و نيكوكارى سفارش كردى ، همانا كه براى آن ، از خداوند عز و جل يارى گرفته مى شود .
پس قيس بن سعد با هفت همراه رفت تا به مصر درآمد .
۶۶۱۵.امام على عليه السلامـ در نامه اى كه هنگام گماردن قيس بن سعد به حكومت مصر به مردم آن جا نوشت و همراه قيس فرستاد ـ: قيس بن سعد بن عُباده را به عنوان امير به سويتان فرستادم . پس يارى اش دهيد و از او حمايت كنيد و او را در كار حق ، كمك نماييد .
من او را به نيكى كردن با نيكوكارتان و سختگيرى بر شبهه افكنان شما و نرمى با عوام و خواصّ شما فرمان داده ام . او از كسانى است كه من روشش را مى پسندم و به ساماندهى و خيرخواهى او اميد دارم .
از خداى عز و جل براى خود و شما ، عملى پاك و پاداشى فراوان و رحمتى فراگير مى طلبم . والسلام عليكم و رحمة اللّه وبركاته!
