29
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج12

۵۷۷۲.الإرشاد :جريان بازگشت خورشيد براى على عليه السلام پس از پيامبر صلى الله عليه و آله چنين بود كه وقتى وى مى خواست براى ورود به بابل از فرات بگذرد ، بسيارى از ياران وى به گذراندن چارپايان و وسايلشان [ از فرات ]پرداختند و وى با گروهى نماز عصر راخواند .
مردم هنوز عبور نكرده بودند كه خورشيد ، غروب كرد و نماز بسيارى فوت شدو اكثر مردم ، فضيلت نماز جماعت گزاردن به همراه وى را از دست دادند . [ بنا براين ،] در اين باره با هم گفتگو مى كردند .
هنگامى كه وى بحث آنان را در اين مورد شنيد ، از خداوند عز و جل خواست كه خورشيد را براى وى برگرداند تا همه يارانش براى گزاردن نماز عصر در وقت آن ،گرد آيند .
خداوند عز و جل ، دعاى على عليه السلام را در باز گرداندن خورشيد ، اجابت كرد و خورشيددرافق ، با همان حالتى كه هنگام عصر داشت ، پديدار شد .
هنگامى كه على عليه السلام سلام نماز را داد ، خورشيد ، غروب كرد و صداى شديدى ازآن شنيده شد كه مردم را ترساند و آنان،تسبيح و تهليل و استغفار و سپاس خداوندرا بر نعمتى كه براى آنان آشكار شده بود ، فراوان به جاى آوردند .
خبر اين موضوع در همه جا پيچيد و بين مردم ، پخش شد .

2 / 5

اشعارى درباره اين معجزه بزرگ

۵۷۷۳.بشارة المصطفىـ به نقل از عبد اللّه بن عبّاس ـ: حَسّان را ، در حالى كه در مِنا با پيامبر صلى الله عليه و آله ايستاده بود ، ديدم .
پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود : «اى مردم! اينْ على بن ابى طالب ، آقاى عرب و وصىّ بزرگ است . جايگاه او نسبت به من ، چون جايگاه هارون نسبت به موسى عليه السلام است ، جز آن كه پيامبرى پس از من نيست . توبه از هيچ توبه كننده اى ، جز با دوست داشتن او پذيرفته نمى شود . اى حسّان! درباره ما چيزى بگو» .
وى چنين سرود :

توبه از توبه كننده اى پذيرفته نمى شود
مگر با دوستى فرزند ابو طالب ،

برادر پيامبر خدا ، بلكه داماد او
و هم نشين، هم تراز داماد نيست.

چه كسى چون على است ؛ على كه
خورشيد براى او از مغرب بازگشت؟

خورشيد ، در كمال درخشندگى اش براى او برگشت
چنان سپيد كه گويى غروب نكرده بود!۱

1.ر . ك : ج ۹ ص ۲۱۳ (حسّان بن ثابت) .


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج12
28

۵۷۷۲.الإرشاد :وكانَ رُجوعُها [أيِ الشَّمسِ] عَلَيهِ بَعدَ النَّبِيِّ صلى الله عليه و آله : إنَّهُ لَمّا أرادَ أن يَعبُرَ الفُراتَ بِبابِلَ ، اشتَغَلَ كَثيرٌ مِن أصحابِهِ بِتَعبيرِ دَوابِّهِم ورِحالِهِم ، وصَلَّى عليه السلام بِنَفسِهِ في طائِفَةٍ مَعَهُ العَصرَ ، فَلَم يَفرَغِ النّاسُ مِن عُبورِهِم حَتّى غَرَبَتِ الشَّمسُ ، فَفاتَتِ الصَّلاةُ كَثيرا مِنهُم ، وفاتَ الجُمهورُ فَضلَ الاِجتِماعِ مَعَهُ ، فَتَكَلَّموا في ذلِكَ ، فَلَمّا سَمِعَ كَلامَهُم فيهِ سَأَلَ اللّهَ تَعالى رَدَّ الشَّمسِ عَلَيهِ لِيَجتَمِعَ كافَّةُ أصحابِهِ عَلى صَلاةِ العَصرِ في وَقتِها ، فَأَجابَهُ اللّهُ تَعالى في رَدِّها عَلَيهِ ، فَكانَت فِي الاُفُقِ عَلَى الحالِ الَّتي تَكونُ عَلَيها وَقتَ العَصرِ ، فَلَمّا سَلَّمَ بِالقَومِ غابَت ، فَسُمِعَ لَها وَجيبٌ ۱ شَديدٌ هالَ النّاسَ ذلِكَ ، وأكثَروا مِنَ التَّسبيحِ وَالتَّهليلِ وَالاِستِغفارِ وَالحَمدُ للّهِِ عَلى نِعمَتِهِ الَّتي ظَهَرَت فيهِم ، وسارَ خَبَرُ ذلِكَ فِي الآفاقِ وَانتَشَرَ ذِكرُهُ فِي النّاسِ . ۲

2 / 5

أبياتٌ في شَأنِ هذِهِ الآيَةِ العَظيمَةِ

۵۷۷۳.بشارة المصطفى عن عبد اللّه بن عبّاس :رَأَيتُ حَسّانَ واقِفا بِمِنى وَالنَّبِيَّ مُجتَمِعَينِ ، فَقالَ النَّبِيُّ صلى الله عليه و آله :
مَعاشِرَ النّاسِ ، هذا عَلِيُّ بنُ أبي طالِبٍ عليه السلام سَيِّدُ العَرَبِ وَالوَصِيُّ الأَكبَرُ ، مَنزِلَتُهُ مِنّي مَنزِلَةَ هارونَ مِن موسى إلّا أ نَّهُ لا نَبِيَّ بَعدي ، لا تُقبَلُ التَّوبَةُ مِن تائِبٍ إلّا بِحُبِّهِ ، يا حَسّانُ قُل فينا شَيئا ، فَأَنشَأَ يَقولُ :

لا تُقبَلُ التَّوبَةُ مِن تائِبٍ
إلّا بِحُبِّ ابنِ أبي طالِبِ

أخو رَسولِ اللّهِ بَل صِهرُهُ
وَالصِّهُر لا يُعدَلُ بِالصّاحِبِ

ومَن يَكُن مِثلَ عَلِيّ وقَد
رُدَّت لَهُ الشَّمسُ مِنَ المَغرِبِ

رُدَّت عَلَيهِ الشَّمسُ في ضَوئِها
بَيضا كَأَنَّ الشَّمسَ لَم تَغرُبِ۳

1.أي صوت شديد (اُنظر المحيط في اللغة : ج ۷ ص ۲۰۳ «وجب») .

2.الإرشاد : ج ۱ ص ۳۴۶ ، روضة الواعظين : ص ۱۴۵ ، إعلام الورى : ج ۱ ص ۳۵۱ ، المناقب لابن شهر آشوب : ج ۲ ص ۳۱۸ عن جويرية بن مسهر وأبي رافع والحسين بن عليّ عليهماالسلام .

3.بشارة المصطفى : ص ۱۴۷ ، تفسير أبي الفتوح الرازي : ج ۶ ص ۳۲۹ عن جابر بن عبد اللّه الأنصاري ، بحار الأنوار : ج ۳۷ ص ۲۶۰ ح ۱۹ وراجع المناقب لابن شهر آشوب : ج ۲ ص ۳۱۷ والخرائج والجرائح : ج ۲ ص ۴۹۹ . راجع : ج ۹ ص ۲۱۲ (حسّان بن ثابت) .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج12
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: سلطانی، محمدعلی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 55017
صفحه از 591
پرینت  ارسال به