۵۷۹۸.أنساب الأشرافـ به نقل از جُندَب بن عبد اللّه اَزْدى ـ: على عليه السلام ، هنگامى كه پس از جنگ نهروان از كوفيان خواست تا به سوى شام ، حركت كنند و آنان به راه نمى افتادند ، به سخنرانى پرداخت و فرمود : «... آگاه باشيد كه شما پس از من ، با خوارىِ فراگير ، شمشير برنده كه ستمكارانْ آن را در بين شما به عنوان سنّت تلقّى خواهند كرد ، روياروىْ خواهيد شد كه جمع شما را پراكنده و ديدگانتان را اشكبار خواهد ساخت و فقر را به خانه هايتان خواهد آورد .
به زودى آرزو خواهيد كرد كه اى كاش ، مرا مى ديديد و يارى ام مى كرديد ، و به زودى ، درستى آنچه را مى گويم ، درك خواهيد كرد ؛ و خداوند ، جز كسى را كه ستم مى ورزد و گناه مى كند ، دور نمى سازد» .

۵۷۹۹.شرح نهج البلاغةـ به نقل از زياد بن فلان ـ: ما پيروان و خواصّ على عليه السلام ، با او در خانه اى بوديم كه وى به همه ما نگاه كرد . در ميان ما ناشناسى نديد و همه را شناخت . آن گاه فرمود : «اين جماعت بر شما پيروز خواهند شد و دست هايتان را قطع خواهند كرد و بر چشم هايتان ميل خواهند كشيد» .
يكى از ما گفت : و تو زنده خواهى بود ، اى امير مؤمنان؟
على عليه السلام فرمود : «از آن ، به خداوندْ پناه مى جويم» .
متوجّه شدم كه يكى از ما گريه مى كند . على عليه السلام به او فرمود : «كودن زاده! آيا لذّت هاى دنيوى و درجات آخرت را با هم مى جويى؟! خدا ، فقط شكيبايان را وعده داده است» .

۵۸۰۰.امام على عليه السلامـ در سخنرانى براى كوفيان ـ: پس از من ، پادشاهى سختگير بر شما مسلّط خواهد شد كه نه بزرگتان را حرمت مى نهد و نه بر كوچكتان رحم مى كند ؛ نه عالمتان را گرامى مى دارد و نه بيت المال را بين شما به تساوى تقسيم مى كند .
او شما را خواهد زد ، خوارتان خواهد كرد ، در جنگ ها گرفتارتان خواهدساخت و راه [بازگشت ]شما را خواهد بست ، و بين شما و خودش حاجب(دربان) خواهد گمارد تا قوى ترين شما ضعيف ترينتان را بخورَد .
آن گاه ، از بين شما ، جز كسى كه ستمكار است ، خدا ، او را از خود دورنمى گردانَد ، و كم اتّفاق مى افتد چيزى كه رفته باشد ، دوباره برگردد ؛ و من مى پندارم كه شما در دوره فترت (حدّ فاصل دوره من و آن جبّار) هستيد .

۵۷۹۸.أنساب الأشراف عن جندب بن عبد اللّه الأزدي :إنَّ عَلِيّا خَطَبَهُم حينَ استَنفَرَهُم إلَى الشّامِ بَعدَ النَّهرَوانِ فَلَم يَنفِروا ، فَقالَ : ... أما إنَّكُم سَتَلقَونَ بَعدي ذُلّاً شامِلاً ، وسَيفا قاطِعا ، وأثَرَةً يَتَّخِذُها الظّالِمونَ فيكُم سُنَّةً ، فَيُفَرِّقُ جَماعَتَكُم ، ويُبكي عُيونَكُم ، ويُدخِلُ الفَقرَ بُيوتَكُم ، وتَتَمَنَّونَ عَن قَليلٍ أ نَّكُم رَأَيتُموني فَنَصَرتُموني ، فَسَتَعلَمونَ حَقَّ ما أقولُ ولا يُبعِدُ اللّهُ إلّا مَن ظَلَمَ وأثِمَ . ^۱

۵۷۹۹.شرح نهج البلاغة عن زياد بن فلان :كُنّا في بَيتٍ مَعَ عَلِيٍّ عليه السلام نَحنُ شيعَتُهُ وخَواصُّهُ ، فَالتَفَتَ فَلَم يُنكِر مِنّا أحَدَا ، فَقالَ :
إنَّ هؤُلاءِ القَومَ سَيَظهَرونَ عَلَيكُم ، فَيَقطَعونَ أيدِيَكُم ، ويَسمُلونَ أعيُنَكُم .
فَقالَ رَجُلٌ مِنّا : وأنتَ حَيٌّ يا أميرَ المُؤمِنينَ ؟ قالَ : أعاذَنِي اللّهُ مِن ذلِكَ .
فَالتَفَتُّ فإِذا واحِدٌ يَبكي ، فَقالَ لَهُ : يَابنَ الحَمقاءِ ، أ تَريدُ اللَّذّاتِ فِي الدُّنيا وَالدَّرَجاتِ فِي الآخِرَةِ ؟ ! إنَّما وَعَدَ اللّهُ الصّابِرينَ . ^۲

۵۸۰۰.الإمام عليّ عليه السلامـ مِن خُطبَتِهِ لِأهلِ الكوفَةِ ـ: سَيُسَلَّطُ عَلَيكُم مِن بَعدي سُلطانٌ صَعبٌ ؛ لا يُوقِّرُ كَبيرَكُم ، ولا يَرحَمُ صَغيرَكُم ، ولا يُكرِمُ عالِمَكُم ، ولا يُقَسِّمُ الفَيءَ بِالسَّوِيَّةِ بَينَكُم ، ولَيَضرِبَنَّكُم ويُذِلَّنَّكُم ويُجَمِّرَنَّكُم ^۳ فِي المَغازي ويَقطَعَنَّ سَبيلَكُم ، ولَيَحجُبُنَّكُم عَلى بابِهِ ، حَتّى يَأكُلَ قَوِيُّكُم ضَعيفَكُم ، ثُمَّ لا يُبعِدُ اللّهُ إلّا مَن ظَلَم مِنكُم ، ولَقَلَّما أدبَرَ شَيءٌ ثُمَّ أقبَلَ ، وإنّي لَأَظُنُّكُم في فَترةٍ . ^۴