221
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج11

1 / 4

سرچشمه اختلاف مردم

۵۳۴۰.امام على عليه السلامـ هنگامى كه در نزدش از اختلاف مردمْ ياد شد ـ: بين آنان را سرچشمه سرشتشان فرق نهاده است و اين از آن روست كه آنان ، قطعه اى از خاك شور يا شيرين ، و درشت يا نرم بودند .
آنان بر پايه مشابهت خاكشان به هم نزديك مى شوند ، و بر اساس اختلاف آن خاك ، از هم متفاوت مى گردند . از اين رو ، نيكوچهره اى مى بينى كم خِرد ، يا بلندبالايى كوتاه همّت ، يا نيكوكردارى بدمنظر ، يا خُرد جثّه اى ژرف نگر ، يا نيكوسرشتى بدسيرت ، يا شيفته دلى آشفته خِرد ، و يا زبان آورى دل آگاه .

۵۳۴۱.امام على عليه السلام :شما بر پايه دين خدا برادريد . چيزى جز پليدى جان و بدنهادى بين شما جدايى نمى افكنَد ، و چون تفرقه افكنْد ، به همديگر كمك نمى كنيد ، خيرخواه يكديگر نمى شويد، چيزى به همديگر نمى بخشيد، و همديگر را دوست نمى داريد .


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج11
220

1 / 4

مَبادِئُ اختِلافِ النّاسِ

۵۳۴۰.الإمام عليّ عليه السلامـ وقَد ذُكِرَ عِندَهُ اختِلافُ النّاسِ ـ: إنَّما فَرَّقَ بَينَهُم مَبادِئُ طينِهِم ، وذلِكَ أنَّهُم كانوا فِلقَةً مِن سَبَخِ أرضٍ وعَذبِها ، وحَزنِ تُربَةٍ وسَهلِها ، فَهُم عَلى حَسَبِ قُربِ أرضِهِم يَتَقارَبونَ ، وعَلى قَدرِ اختِلافِها يَتَفاوَتونَ . فَتامُّ الرُّواءِ ۱ ناقِصُ العَقلِ ، ومادُّ القامَةِ قَصيرُ الهِمَّةِ ، وزاكِي العَمَلِ قَبيحُ المَنظَرِ ، وقَريبُ القَعرِ بَعيدُ السَّبرِ ۲ ، ومَعروفُ الضَّريبَةِ ۳ مُنكَرُ الجَليبَةِ ۴ ، وتائِهُ القَلبِ مُتَفَرِّقُ اللُّبِّ، وطَليقُ اللِّسانِ حَديدُ الجَنانِ. ۵

۵۳۴۱.عنه عليه السلام :إنَّما أنتُم إخوانٌ عَلى دينِ اللّهِ ، ما فَرَّقَ بَينَكُم إلّا خُبثُ السَّرائِرِ ، وسوءُ الضَّمائِرِ . فَلا تَوازَرونَ ولا تَناصَحونَ ، ولا تَباذلونَ ولا تَوادّونَ . ۶

1.الرُّواء : المنظَر الحسَن (النهاية : ج ۲ ص ۲۸۰ «روى») .

2.السَّبْر : التجرِبَة واستِخراج كُنْهِ الأمر ، وسَبَره : حَزَره وخَبَرَه (لسان العرب : ج ۴ ص ۳۴۰ «سبر») . والمراد إنّك إذا سبرته واختبرت ما عنده وجدّته لبيبا فطنا لا يوقف على أسراره (شرح نهج البلاغة : ج ۱۳ ص ۲۲) .

3.الضريبة : الطَبيعة والسَجيّة (النهاية : ج ۳ ص ۸۰ «ضرب») .

4.قال المجلسي قدس سره : الجليبة : ما يجلبه الإنسان ويتكلّفه ؛ أي خلقه حسن يتكلّف فعل القبيح (بحار الأنوار : ج ۵ ص ۲۵۴) .

5.نهج البلاغة : الخطبة ۲۳۴ عن مالك بن دحية ، بحار الأنوار : ج ۵ ص ۲۵۴ ح ۵۰ .

6.نهج البلاغة : الخطبة ۱۱۳ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج11
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: سلطانی، محمدعلی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 88489
صفحه از 613
پرینت  ارسال به