231
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج11

ر .ك : ج 12 ص 153 (شناخت ارواح) .

2 / 4

پيوند برخى خُلقيّات با يكديگر

۵۳۵۵.امام على عليه السلام :هر گاه در كسى خصلتى شگفت ديديد ، انتظار وجودِ مانندهاى آن را هم داشته باشيد .

۵۳۵۶.امام على عليه السلام :شگفت ترين چيزها در انسان ، قلب اوست : دريافت هايى از حكمت دارد و متضادهايى خلاف حكمت . هر گاه اميد بر او عارض شود ، طمعْ او را خوار مى كند ، و هر گاه طمع در او تهييج شود ، حرصْ نابودش مى كند ، و هر گاه نااميدى بر او مستولى شود ، تأسّفْ او را مى كُشد .
هر گاه غضب بر او عارض گردد ، برآشفتن در او شديد مى گردد ، و هر گاه سعادتِ خشنودى به وى روى آورد ، خوددارى را فراموش مى كند . هر گاه ترس به او رسد ، احتياط كارىْ او را مشغول مى سازد ، و هر گاه امنيّت براى او گسترده شود ، غفلتْ او را گرفتار مى كند . هر گاه نعمت به او روى آورَد ، غرورْ او را مى گيرد ، و هر گاه مصيبتى به وى رسد ، بى تابى او را رسوا مى كند .
هر گاه مالى به دست آورد ، بى نيازىْ او را سركش مى كند ، و هر گاه نيازمندى اى به وى رسد ، بلا او را گرفتار مى سازد . هر گاه گرسنگى دامنگيرش گردد ، ناتوانى زمين گيرش مى كند ، و هر گاه در پُر كردن شكم ، زياده روى كند ، پُرى شكم ، راه نفس كشيدنش را مى گيرد .
هر كوتاهى اى براى او زيانمندى مى آورد ، و هر زياده روى اى برايش فساد ايجاد مى كند .


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج11
230

راجع : ج 12 ص 152 (معرفة الأرواح) .

2 / 4

رَبطُ السَّجايا بَعضِها بِبَعضٍ

۵۳۵۵.الإمام عليّ عليه السلام :إذا كانَ في رَجُلٍ خَلَّةٌ رائِقَةٌ فَانتَظِروا أخَواتِها . ۱

۵۳۵۶.عنه عليه السلام :أعجَبُ ما فِي الإنسانِ قَلبُهُ ، ولَهُ مَوارِدُ مِنَ الحِكمَةِ ، وأضدادٌ مِن خِلافِها ، فَإِن سَنَحَ لَهُ الرَّجاءُ أذَلَّهُ الطَّمَعُ ، وإن هاجَ بِهِ الطَّمَعُ أهلَكَهُ الحِرصُ ، وإن مَلَكَهُ اليَأسُ قَتَلَهُ الأَسَفُ ، وإن عَرَضَ لَهُ الغَضَبُ اشتَدَّ بِهِ الغَيظُ ، وإن سُعِدَ بِالرِّضى نَسِيَ التَّحَفُّظَ ، وإن نالَهُ الخَوفُ شَغَلَهُ الحَذَرُ ، وإنِ اتَّسَعَ لَهُ الأَمنُ استَلَبَتهُ الغَفلَةُ ، وإن حَدَثَت لَهُ النِّعمَةُ أخَذَتهُ العِزَّةُ ، وإن أصابَتهُ مُصيبَةٌ فَضَحَهُ الجَزَعُ ، وإنِ استَفادَ مالاً أطغاهُ الغِنى ، وإن عَضَّتهُ فَاقَةٌ شَغَلَهُ البَلاءُ ، وإن جَهَدَهُ الجوعُ قَعَدَ بِهِ الضَّعفُ ، وإن أفرَطَ في الشِّبَعِ كَظَّتهُ البِطنَةُ ، فَكُلُّ تَقصيرٍ بِهِ مُضِرٌّ ، وكُلُّ إفراطٍ بِهِ مُفسِدٌ . ۲

1.نهج البلاغة : الحكمة ۴۴۵ .

2.علل الشرائع : ص ۱۰۹ ح ۷ عن محمّد بن سنان بإسناده يرفعه ، الكافي : ج ۸ ص ۲۱ ح ۴ عن جابر بن يزيد عن الإمام الباقر عنه عليهماالسلام ، نهج البلاغة : الحكمة ۱۰۸ ، الإرشاد : ج ۱ ص ۳۰۱ ، خصائص الأئمّة عليهم السلام : ص ۹۷ ، تحف العقول : ص ۹۵ كلّها نحوه ، بحار الأنوار : ج ۷۷ ص ۲۸۴ ح ۱ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج11
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: سلطانی، محمدعلی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 89157
صفحه از 613
پرینت  ارسال به