47
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج11

۵۰۶۶.امام على عليه السلام :به همتا داشتن ، توصيف نمى گردد ، و به تمرين و وسيله نمى آفريند ، و به حواس ، درك نمى شود ... .
اى آن كه خود را براى توصيف خدايت به رنج افكنده اى! اگر راست مى گويى ، جبرئيل و ميكائيل و خيل فرشتگان مقرّبِ بارگاه قدس را وصف كن كه به خود مى لرزند و خردهايشان از اين كه بهترينِ آفرينندگان را به درستى توصيف كنند ، در حيرت مانده اند ؛ چون موجودى را مى توان از روى صفاتش شناخت كه داراى پيكر و اندام باشد و چون دورانش به سر آمد ، به نابودى بينجامد .

۵۰۶۷.امام على عليه السلام :آن كه پندارد خداى ما محدود است ، نسبت به آفريدگار معبود ، جهل ورزيده است ، و آن كه تصوّر كند كه مكان ها او را در بر مى گيرند ، همواره گرفتار سرگردانى و در هم ريختگى خواهد شد ؛ چرا كه او به همه مكان ها احاطه دارد .
اى كسى كه بر خلاف قرآن و برهان ، خود را براى توصيف خداى مهربان ، به رنج افكنده اى! اگر راست مى گويى ، جبرئيل و ميكائيل و اسرافيل را براى من توصيف كن . هيهات! تو كه از وصف مخلوقى چون خود ناتوانى ، مى خواهى آفريدگار معبود را وصف كنى؟!
به راستى ، تو كه صفاتِ موجودِ داراى پيكر و اندام را درك نمى كنى ، چگونه مى توانى آن را كه خواب و چُرتى او را فرا نمى گيرد ، درك كنى؟! آنچه در زمين ها و آسمان هاست و آنچه بين آن دو است ، از آنِ اوست ، و او پروردگار عرش عظيم است .


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج11
46

۵۰۶۶.عنه عليه السلام :لا يوصَفُ بِالأَزواجِ ، ولا يَخلُقُ بِعِلاجٍ ، ولا يُدرَكُ بِالحَواسِّ ... بَل إن كُنتَ صادِقا أيُّهَا المُتَكَلِّفُ لِوَصفِ رَبِّكَ ، فَصِف جِبريلَ وميكائيلَ وجُنودَ المَلائِكَةِ المُقَرَّبينَ في حُجُراتِ القُدُسِ ، مُرجَحِنّينَ ۱ مُتَوَلِّهَةً عُقولُهُم أن يَحُدّوا أحسَنَ الخالِقينَ ؛ فَإِنَّما يُدرَكُ بِالصِّفاتِ ذَوُو الهَيئاتِ وَالأَدَواتِ ، ومَن يَنقَضي إذا بَلَغَ أمَدَ حَدِّهِ بِالفَناءِ . ۲

۵۰۶۷.عنه عليه السلام :مَن زَعَمَ أنَّ إلهَنا مَحدودٌ فَقَد جَهِلَ الخالِقَ المَعبودَ ، ومَن ذَكَرَ أنَّ الأَماكِنَ بِهِ تُحيطُ لَزِمَتهُ الحَيرَةُ وَالتَّخليطُ، بَل هُوَ المُحيطُ بِكُلِّ مَكانٍ ؛ فَإِن كُنتَ صادِقا أيُّها المُتَكَلِّفُ لِوَصفِ الرَّحمنِ ، بِخِلافِ التَّنزيلِ وَالبُرهانِ ، فَصِف لي جِبريلَ وميكائيلَ وإسرافيلَ ، هَيهاتَ ! أ تَعجِزُ عَن صِفَةِ مَخلوقٍ مِثلِكَ وتَصِفُ الخالِقَ المَعبودَ ، وإنَّما لا تُدرِكُ ۳ صِفَةَ رَبِّ الهَيئَةِ وَالأَدَواتِ ، فَكَيفَ مَن لَم تَأخُذهُ سِنَةٌ ولا نَومٌ ؟ لَهُ ما فِي الأَرَضينَ وَالسَّماواتِ وما بَينَهُما وهُوَ رَبُّ العَرشِ العَظيمِ . ۴

1.ارجَحنَّ الشيء : إذا مَال من ثِقَلة وتحرَّك (النهاية : ج ۲ ص ۱۹۸ «رجح») .

2.نهج البلاغة : الخطبة ۱۸۲ عن نوف البكالي ، بحار الأنوار : ج ۴ ص ۳۱۴ ح ۴۰ و ج ۷۷ ص ۳۱۰ ح ۱۳ .

3.في المصدر : «أنت تدرك» ، وما أثبتناه من كنز العمّال .

4.حلية الأولياء : ج ۱ ص ۷۳ ، كنز العمّال : ج ۱ ص ۴۰۹ ح ۱۷۳۷ كلاهما عن النعمان بن سعد .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج11
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: سلطانی، محمدعلی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 90440
صفحه از 613
پرینت  ارسال به