باب پنجم : صفات ثبوتى
5 / 1
يكتا
۵۰۶۸.امام على عليه السلام :[ خداوند ،] يكتاست ، نه بر پايه شمارش .
۵۰۶۹.امام على عليه السلام :يك است ، نه از باب شمارش ، و دائم است ، نه بر پايه پايان داشتن ، و قائم است ، نه با تكيه [ بر چيزى] .
۵۰۷۰.الخصالـ به نقل از شُرَيح بن هانى ـ: در جنگ جَمَل، مردى اعرابى (صحرانشين)، نزد امير مؤمنان ايستاد و گفت: اى امير مؤمنان! آيا تو مى گويى كه خداوند ، يكى است؟
مردم به او هجوم آوردند و گفتند : اى اعرابى! آيا نمى بينى كه امير مؤمنان ، پريشان خاطر است؟
امير مؤمنان فرمود : «رهايش كنيد! آنچه اين اعرابى در پى [ فهم] آن است ، چيزى است كه ما از اين قوم مى خواهيم» .
آن گاه فرمود : «اى اعرابى! به چهار گونه گفته مى شود كه خدا ، يكى است . دو نوع آن ، درباره خداى عز و جل روا نيست و دو نوع آن ، درباره او رواست .
دو نوعى كه درباره او جايز نيست ، يكى اين است كه كسى بگويد: او يكى است و مقصودش، يك برپايه عددها باشد . اين نوع «يك» گفتن درباره خدا ، روا نيست ؛ چون چيزى كه «دو» ندارد ، در اعداد داخل نمى شود . آيا نمى بينى آن كسى كه مى گويد او يكى از سه تاست ، كافر مى گردد؟ ۱
همچنين اگر كسى بگويد : او يكى از مردم است كه منظورش نوعى از يك جنس باشد ، اين هم درباره وى روا نيست ؛ زيرا اين ، تشبيه است و پروردگار ما برتر و والاتر از آن است .
امّا دو نوعى كه درباره خدا ثابت (محقَّق) است ، يكى اين است كه كسى بگويد : او يكتايى است كه در بين چيزها مشابهى برايش نيست . پروردگار ما چنين است .
و نيز اين كه كسى بگويد : خداوند عز و جل معنايى يگانه است و منظورش اين باشد كه او در وجود و در عقل و در وهم ، بخش پذير نيست . خداى ما ، چنين است» .
