111
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج10

۴۳۵۵.امام على عليه السلامـ در دعايى كه بدان باران مى طلبيد ـ: بار خدايا! ما را به ابرهاى رام ، و نه ابرهاى سركش ، سيراب ساز ۱ .

۴۳۵۶.امام على عليه السلامـ در طلب باران ـ: بار خدايا! كوه هاى ما از خشكسالى شكافته و زمين ما غبارآلود گشته است ، چارپايانمان تشنه اند و در آغل هاى خود ، آشفته ، چون زن بچّه مرده ، فرياد مى كشند و از رفت و آمد به چراگاهشان و رفتن به آبشخورشان خسته اند.
بار خدايا! بر ناله گوسفندان و فرياد ماده شتران ، رحم كن . به آشفتگى شان در رفتنشان و زار زدنشان در آغل هايشان رحم كن.
بار خدايا! به هنگامى به سويت بيرون شديم كه قحطى بر ما روى آورده است و ابرهاى باران زا با ما مخالفت ورزيده اند . تو اميد دردمند و برآرنده حاجت درخواست كننده اى. به هنگامى كه مردمْ نااميد شده اند و ابرها بازداشته و چرندگان نابود گشته اند ، تو را مى خوانيم كه : به كردارمان ، ما را مؤاخذه نفرما و به گناهانمان مگير. رحمتت را با ابرهاى پُر باران، بهار پُر آب و گياهان شاداب ، بر ما بگستران ، با باران هاى درشتْ قطره اى كه مُرده را بدان زنده سازى و از دست رفته را بازگردانى.
بار خدايا! به ما بارانى زنده كننده، سيرابگر ، كامل و فراگير، پاكيزه و بابركت، خوشگوار و پُرنعمت بباران كه گياهش پُر رشد، شاخه هايش پُربار، و برگ هايش سرسبز باشد و به آن ، بنده ناتوانت را توانمند سازى و سرزمين مُرده ات را زنده كنى.
بار خدايا! بارانى بباران كه از آن ، زمين هاى بلندمان گياه برويانَد و در زمين هاى پست آبْ جارى شود و اطرافمان پُرنعمت گردد، ميوه هايمان فراوان شود و چارپايانمان زنده مانند، دورْ دست هايمان بهره برَند و پيرامونيان ما از بركت هاى گسترده و بخشش هاى فراوانت كه خاصّ آفريده هاى فقيرت و جانوران وحشىِ رهاست ، يارى جويند .
و بر ما بارانى سيراب كننده ريزان و پيوسته فرود آور كه از هر قطره آن ، قطره اى ديگر بجهَد ؛ بارانى كه نه برق آن بى آب باشد و نه ابرش بى باران ، با ابرهايى كه بى بادِ سرد باشند و بارانشان ريزان باشد تا گرفتاران به خشك سالى ، از باريدن آن ، گياهان بسيار به دست آورند و به بركت آن ، قحطى زدگانْ زنده شوند . تو همانى كه «پس از آن كه نااميد شوند ، باران مى فرستى» ۲ و رحمتت را مى گسترانى ، و تو ولىّ ستوده اى.

1.سيّد رضى پس از آوردن اين سخن على عليه السلام نوشته است : اين از سخنان بسيار فصيح است ؛ چون آن حضرت ، ابرهاى همراه با رعد و برق و باد و آذرخش را به شتران سرسختى تشبيه كرده است كه بار از پشت مى افكنند و سوارى نمى دهند ، و ابرهاى تهى از رعد و برق و ترسناك را به شتران رامى تشبيه كرده كه شيرشان را به آرامى مى دوشند و بر پشتشان به آسانى مى نشينند.

2.اشاره اى است به آيه ۲۸ از سوره شورا .


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج10
110

۴۳۵۵.عنه عليه السلامـ في دُعاءٍ استَسقى بِهِ ـ: اللّهُمَّ اسقِنا ذُلُلَ السَّحابِ دونَ صِعابِها ۱ . ۲

۴۳۵۶.عنه عليه السلامـ فِي الاِستِسقاءِ ـ: اللّهُمَّ قَدِ انصاحَت جِبالُنا ، وَاغبَرَّت أرضُنا ، وهامَت دَوابُّنا ، وتَحَيَّرت في مَرابِضِها ، وعَجَّت عَجيجَ الثكالى عَلى أولادِها ، ومَلَّتِ التَّرَدُّدَ في مَراتِعِها ، وَالحَنينَ إلى مَوارِدِها .
اللّهُمَّ فَارحَم أنينَ الآ نَّةِ ، وحَنينَ الحانَّةِ . اللّهُمَّ فَارحَم حَيرَتَها في مَذاهِبِها ، وأنينَها في مَوالِجِها .
اللّهُمَّ خَرَجنا إلَيكَ حينَ اعتَكَرَت عَلَينا حَدابيرُ ۳ السِّنينَ ، وأخلَفَتنا مَخايِلُ ۴ الجودِ . فَكُنتَ الرَّجاءَ لِلمُبتَئِسِ ، وَالبَلاغَ لِلمُلتَمِسِ . نَدعوكَ حينَ قَنَطَ الأَنامُ ، ومُنِعَ الغَمامُ ، وهَلَكَ السَّوامُ ، ألّا تُؤاخِذَنا بِأَعمالِنا ، ولا تَأخُذَنا بِذُنوبِنا . وَانشُر عَلَينا رَحمَتَكَ بِالسَّحابِ المُنبَعِقِ ۵ ، وَالرَّبيعِ المُغدِقِ ، وَالنَّباتِ المونِقِ ، سَحّا وابِلاً تُحيي بِهِ ما قَد ماتَ ، وتَرُدُّ بِهِ ما قَد فاتَ .
اللّهُمَّ سُقيا مِنكَ مُحيِيَةً مُرْوِيَةً ، تامَّةً عامَّةً ، طَيِّبَةً مُبارَكَةً ، هَنيئَةً مَريعَةً . زاكِيا نَبتُها ، ثامِرا فَرعُها ، ناضِرا وَرَقُها ، تُنعِشُ بِهَا الضَّعيفَ مِن عِبادِكَ ، وتُحيي بِهَا المَيِّتَ مِن بِلادِكَ .
اللّهُمَّ سُقيا مِنكَ تُعشِبُ بِها نِجادُنا ۶ ، وتَجري بِها وِهادُنا ۷ ، ويُخصِبُ بِها جَنابُنا ، وتُقبِلُ بِها ثِمارُنا ، وتَعيشُ بِها مَواشينا ، وتَندى بِها أقاصينا ، وتَستَعينُ بِها ضَواحينا مِن بَرَكاتِكَ الواسِعَةِ ، وعَطاياكَ الجَزيلَةِ عَلى بَرِيَّتِكَ المُرمِلَةِ ، ووَحشِكَ المُهمَلَةِ . وأنزِل عَلَينا سَماءً مُخضِلَةً ، مِدرارا هاطِلَةً . يُدافِعُ الوَدقُ مِنهَا الوَدقَ ، ويَحفِزُ القَطرُ مِنهَا القَطرَ ، غَيرَ خُلَّبٍ بَرقُها ، ولا جَهامٍ عارِضُها ، ولا قَزَعٍ رَبابُها ، ولا شَفّانٍ ذِهابُها ، حَتّى يُخصِبَ لِاءِمراعِهَا المُجدِبونَ ، ويَحيى بِبَرَكَتِهَا المُسنِتونَ ، فَإِنَّكَ تُنزِلُ الغَيثَ مِن بَعدِما قَنَطوا ، وتَنشُرُ رَحمَتَكَ وأنتَ الوَلِيُّ الحَميدُ . ۸

1.قال السيّد الرضي رحمه الله بعد ذكره لكلام الإمام عليه السلام : وهذا من الكلام العجيب الفصاحة ، وذلك أ نّه عليه السلام شبّه السحاب ذوات الرعود والبوارق والرياح والصواعق بالإبل الصعاب ، التي تقمص برحالها وتقصّ بركبانها ، وشبّه السحاب خالية من تلك الروائع بالإبل الذلل ، التي تحتلب طيعة وتقتعد مسمحة .

2.نهج البلاغة : الحكمة ۴۷۲ ، خصائص الأئمّة عليهم السلام : ص ۱۲۵ ، بحار الأنوار : ج ۹۱ ص ۳۱۸ ح ۷ .

3.الحدابير : جمع حِدبار ، وهي الناقة التي بَدَا عَظمُ ظَهرها ، ونَشزَت حراقِيفُها من الهُزال ، فَشبّه بها السِّنِين التي يَكثُر فيها الجَدْب والقَحط (النهاية : ج ۱ ص ۳۵۰ «حدبر») .

4.المَخِيلَة : السحابة الخليقة بالمطر (النهاية : ج ۲ ص ۹۳ «خيل») .

5.البُعاق : المطر الكثير الغزير الواسِع (النهاية : ج ۱ ص ۱۴۱ «بعق») .

6.النَّجد : ما ارتفع من الأرض (النهاية : ج ۵ ص ۱۹ «نجد») .

7.الوَهدُ : المطمئنُّ من الأرض والمكان المنخفض كأ نّه حفرة (لسان العرب : ج ۳ ص ۴۷۰ «وهد») .

8.نهج البلاغة : الخطبة ۱۱۵ ، بحار الأنوار : ج ۹۱ ص ۳۱۸ ح ۷ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج10
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: سلطانی، محمدعلی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 60221
صفحه از 600
پرینت  ارسال به