303
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج10

۴۵۱۲.امام على عليه السلامـ در نامه اش به عثمان بن حُنَيف نوشت ـ: آگاه باشيد كه هر پيروى را پيشوايى است كه به وى اقتدا مى كند و از نور دانش او ، روشنايى مى گيرد .
آگاه باشيد كه پيشواى شما ، از دنياى خود ، به دو جامه كهنه و از غذايش به دو گِرده نان ، بسنده كرده است. ... اگر مى خواستم ، راه به سوى عسلِ پالايش شده و مغز گندم و لباس ابريشمى را مى جستم ؛ امّا هيهات كه هوايم بر من غلبه كند و گرسنگى ام مرا به گزينش خوراك ها رهنمون سازد ، در حالى كه شايد در حجاز و يا يمامه كسى باشد كه اميد گِرده نانى نداشته باشد و سيرى را نچشد ، و يا آن كه سير بخوابم و در اطرافم شكم هاى گرسنه و جگرهاى سوخته باشد ، و يا چنان باشم كه شاعر گفته است :

اين دردْ تو را بس كه سير بخوابى
و در اطراف تو شكم ها در آرزوى قطعه پوستِ بزغاله اى [ براى خوردن ] باشند !

آيا دل خويش را به اين خوش كنم كه به من «امير مؤمنان» گفته مى شود ، و در ناگوارى هاى روزگار ، با آنان شريك نباشم و يا اين كه در سختى هاى زندگى ، نمونه اى برايشان نباشم؟ ... و به خدا سوگند ـ سوگندى كه در آن ، [ فقط ]خواست خدا را استثنا مى كنم ـ ، كه نفس خويشتن را چنان رياضت دهم كه اگر بر گِرده نانى دست يابد ، شادمان شود و به نمك ، به عنوان خورشت ، بَسنده كند ، و ديده ام را چنان وا مى گذارم كه چون چشمه خشكيده ، بى آب گردد و اشكش را بريزد .
آيا چرنده ، از چرايش شكمْ سير كند و بخفتد ، گوسفند پروارى ، از علوفه اش سير بخورد و بيفتد و على هم از توشه اش بخورد و بخوابد؟! چشمش روشن باد كه پس از ساليان دراز ، به گوسفند پروارى و يا چرنده رها در چرا اقتدا كند! ۱

1.نيز ، ر . ك : ج ۹ ص ۴۸۹ (زينت زهد) .


دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج10
302

۴۵۱۲.الإمام عليّ عليه السلامـ في كِتابِهِ إلى عُثمانَ بنِ حُنَيفٍ ـ: ألا وإنَّ لِكُلِّ مَأمومٍ إماما يَقتَدي بِهِ ، ويَستَضيءُ بِنورِ عِلمِهِ ، ألا وإنَّ إمامَكُم قَدِ اكتَفى مِن دُنياهُ بِطِمرَيهِ ، ومِن طُعمِهِ بِقُرصَيهِ ... ولَو شِئتُ لَاهتَدَيتُ الطَّريقَ إلى مُصَفّى هذَا العَسَلِ ، ولُبابِ هذَا القَمحِ ، ونَسائِجِ هذَا القَزِّ ، ولكِن هَيهاتَ أن يَغلِبَني هَوايَ ، ويَقودَني جَشَعي إلى تَخَيُّرِ الأَطعِمَةِ ، ولَعَلَّ بِالحِجازِ أوِ اليَمامَةِ ۱ مَن لا طَمَعَ لَهُ فِي القُرصِ ، ولا عَهدَ لَهُ بِالشِّبَعِ ، أو أبيتَ مِبطانا وحَولي بُطونٌ غَرثى ۲ ، وأكبادٌ حَرّى ، أو أكونَ كَما قالَ القائِلُ :

وحَسبُكَ داءً أن تَبيتَ بِبِطنَةٍ
وحَولَكَ أكبادٌ تَحِنُّ إلَى القِدِّ

أ أَقنَعُ مِن نَفسي بِأَن يُقالَ : هذا أميرُ المُؤمِنينَ ، ولا اُشارِكَهُم في مَكارِهِ الدَّهرِ ، أو أكونَ اُسوَةً لَهُم في جُشوبَةِ العَيشِ ! ... وَايمُ اللّهِ ـ يَمينا أستَثني فيها بِمَشيئَةِ اللّهِ ـ لَأَروضَنَّ نَفسي رِياضَةً تَهِشُّ مَعَها إلَى القُرصِ إذا قَدَرَت عَلَيهِ مَطعوما ، وتَقنَعُ بِالمِلحِ مَأدوما ، ولَأَدَعَنَّ مُقلَتي كَعَينِ ماءٍ نَضَبَ مَعينُها ، مُستَفرَغَةً دُموعُها ، أ تَمتَلِئُ السّائِمَةُ مِن رِعيِها فَتَبرُكَ ، وتَشبَعُ الرَّبيضَةُ مِن عُشبِها فَتَربِضَ ، ويَأكُلُ عَلِيٌّ مِن زادِهِ فَيَهجَعَ ؟ ! قَرَّت إذا عَينُهُ إذَا اقتَدى بَعدَ السِّنينَ المُتَطاوِلَةِ بِالبَهيمَةِ الهامِلَةِ ، وَالسّائِمَةِ المَرعِيَّةِ . ۳

1.اليَمَامَة : من بلاد نجد والحجاز ، بينها وبين البحرين عشرة أيّام (راجع معجم البلدان : ج۵ ص ۴۴۲) .

2.الغَرَثُ : أيسَرُ الجوع ، غرِث فهو غَرِثٌ والاُنثى غَرثى (لسان العرب : ج ۲ ص ۱۷۲ «غرث») .

3.نهج البلاغة : الكتاب ۴۵ ، بحار الأنوار : ج ۴۰ ص ۳۴۰ ح ۲۷ . راجع : ج ۹ ص ۴۸۸ (زينة الزهد) .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج10
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: سلطانی، محمدعلی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 59151
صفحه از 600
پرینت  ارسال به