367
دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج9

دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج9
366

قرن پانزدهم

10 / 65

غروى اصفهانى ۱

43 . آية اللّه غروى اصفهانى مى گويد :


باده بده ـ ساقيا ـ ولى ز خُمّ غدير
چنگ بزن ـ مطربا ـ ولى به ياد امير

تو نيز ـ اى چرخ پير ـ بيا ز بالا به زير
دادِ مسرّت بده ، ساغر عشرت بگير

بلبل نطقم چنان قافيه پرداز شد
كه زُهره در آسمان به نغمه دمساز شد

محيط كَون و مكان ، دايره ساز شد
سَرور روحانيان ، هوالعلىُّ الكبير

نسيم رحمت وزيد ، دهر كهن شد جوان
نهال حكمت دميد ، پُر ز گل ارغوان

مَسند حشمت رسيد ، به خسرو خسروان
حجاب ظلمت دريد ز آفتاب منير

وادى خُمّ غدير ، منطقه نور شد
يا ز كف عقل پير ، تجلّى طور شد

يا كه بيانى خطير ، ز سرّ مستور شد
يا شده در يك سرير ، قران شاه و وزير

شاهد بزم ازل ، شمع دل جمع شد
تا افق لم يزل ، روشن از آن شمع شد

ظلمت ديو و دَغَل ، ز پرتوش قمع شد
چو شاه كيوانْ محل ، شد به فراز سرير

چون به سر دست شاه، شير خدا شد بلند
به تارك مِهر و ماه ، ظلّ عنايت فكند

به شوكتِ فرّ و جاه ، به طالعى ارجمند
شاه ولايتْ پناه ، به امر حق ، شد امير

مژده كه شد مير عشق، وزير عقل نخست
به همّت پير عشق ، اساس وحدت درست

به آب شمشير عشق ،نقش دوئيّت بشُست
به زير زنجير عشق ، شير فلك شد اسير

فاتح اقليم جود ، به جاى خاتم نشست
يا به سپهر وجود ، نيّر اعظم نشست

يا به محيط شهود ، مركز عالم نشست
روى حسود عنود ، سياه شد همچو قير

صاحب ديوان عشق ،عرش خلافت گرفت
مسند ايوان عشق ، زيب و شرافت گرفت

گلشن خندان عشق ،حُسن ولطافت گرفت
نغمه دستان عشق ، رفت به اوج اثير

جلوه به صد ناز كرد ، ليلى حُسن قِدَم
پرده ز رُخ باز كرد ، بدر منير ظُلَم

نغمه گرى ساز كرد ، معدن كلّ حِكَم
يا سخن آغاز كرد ، عَنِ اللَّطيفِ الخَبير :

به هر كه مولا منم ، على است مولاى او
نسخه اسما منم ، على است طُغراى او

سرّ معمّا منم ، على است مَجلاى او
محيط انشا منم ، على مدار و مدير

طور تجلّى منم ، سينه سينا على است
سرّ أنا اللّه منم ، آيت كبرا على است

دُرّه بيضا منم ، لؤلؤ لا لا على است
شافع عُقبا منم ، على مُشار و مُشير

حلقه افلاك را سلسله جنبان ، على است
قاعده خاك را اساس و بنيان ، على است

دفتر ادراك را طراز و عنوان ، على است
سيّد لولاك را على وزير و ظهير

دايره كُنْ فَكان ، مركز عزم على است
عرصه كَون و مكان ، خطّه رزم على است

در حرم لا مكان ، خلوت بزم على است
روى زمين و زمان ، به نور او مُستنير

قبله اهل قبول ، غُرّه نيكوى اوست
كعبه اهل وصول ، خاك سر كوى اوست

قوس صعود و نزول، حلقه ابروى اوست
نقدِ نفوس و عقول ، به بارگاهش حقير

طلعت زيباى او ، ظهور غيبِ مصون
لعل گُهرزاى او مصدر كاف است و نون

سرّ سويداى او ، منزّه از چند و چون
صورت و معناى او ، نگنجد اندر ضمير

يوسف كنعان عشق ، بنده رخسار اوست
خضر بيابان عشق ، تشنه گفتار اوست

موسىِ عمران عشق ، طالب ديدار اوست
كيست سليمان عشق؟ بر درِ او يك فقير

اى به فروغ جمال ، آينه ذوالجلال!
«مفتقر» خوش مقال ،مانده به وصف تولال

گر چه بُراق خيال ، در تو ندارد مجال
ولى ز آب زلال ، تشنه بود ناگزير .۲

1.محمّد حسين غروى اصفهانى ، فرزند حاج محمّد حسن اصفهانى و معروف به «آية اللّه كُمپانى» ، در دوم محرّم سال ۱۲۶۹ در كاظمين به دنيا آمد و در بيست سالگى به نجف مهاجرت كرد و در درس مرحوم شيخ محمّد كاظم آخوند خراسانى شركت جست. او پس از درگذشت آخوند به تدريس پرداخت. از وى حدود ۲۵ اثر باقى مانده است كه در مباحث فقه ، اصول ، فلسفه و شعر است. وى ، روز پنجم ذى حجه سال ۱۳۶۱ درگذشت .

2.ديوان محمد حسين غروى اصفهانى : ص ۲۶ـ۲۸ .

  • نام منبع :
    دانش نامه اميرالمؤمنين (ع) بر پايه قرآن، حديث و تاريخ ج9
    سایر پدیدآورندگان :
    همکار: طباطبايي، محمدكاظم؛ طباطبايي نژاد، محمود؛ مترجم: سلطانی، محمدعلی
    تعداد جلد :
    14
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1386
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 47035
صفحه از 551
پرینت  ارسال به